Harady zabivajuć ptušak, ale ŭ architektaraŭ i arnitołahaŭ jość rašeńni
Štohod u śviecie ŭ vyniku sutyknieńniaŭ sa škłom raźbivajucca miljardy ptušak. Čym bolš budujuć budynkaŭ sa šklanymi ścienami, tym bolš ptušak hinie. Śpiecyjalisty rajać, što možna zrabić užo ciapier.
Navukoŭcy padličyli, što kožny dzień tolki ŭ ZŠA, prynamsi, miljon ptušak hinie ŭ vyniku sutyknieńniaŭ z budynkami. A zhodna z daśledavańniem 2019 hoda, papulacyja ptušak u Paŭnočnaj Amierycy skaraciłasia na 29%. Heta na 3 miljardy bolš, čym za papiarednija paŭstahodździa, paviedamlaje CSMonitor. Navukoŭcy kažuć, što samaja hałoŭnaja pryčyna ich hibieli — źmieny ŭ asiarodździ pražyvańnia. Bolšaść hinie padčas viasnovych i vosieńskich mihracyj. Pakolki ptuški lotajuć u asnoŭnym nočču, haradskija ahni pryciahvajuć i dezaryjentujuć ich — i mnohija ŭrešcie ŭrazajucca ŭ vokny.
Prablem, takim čynam, dźvie: śviatło i škło. Śviatło ad haradoŭ, jakija pastajanna pašyrajucca, pieraškadžaje ruchu istot, jakija evalucyjanavali, kab mihravać u ciemry, vykarystoŭvajučy zorki i mahnietyzm Ziamli ŭ jakaści pravadnikoŭ. A sučasnaja architekturnaja moda na škło akazałasia dla ich śmiarotnaj. Bolšaja častka škła nie bačnaja dla ptušak: jana vyhladaje jak prazrystaje pavietra, praź jakoje možna pralacieć, abo jak adlustravańnie dreŭ i nieba nad imi.
Siońnia prykładajucca namahańni, kab zrabić harady bolš biaśpiečnymi dla ptušak. Architektary i zabudoŭščyki vučacca rabić budynki zručnymi dla ptušak, tamu vykarystoŭvajuć śpiecyjalna apracavanaje škło, jakoje ptuški mohuć bačyć. Aktyvisty pa ŭsim śviecie sočać za hibiellu ptušak u vyniku sutyknieńniaŭ sa škłom i akazvajuć cisk na pradpryjemstvy i miascovych čynoŭnikaŭ, kab jany surjozna stavilisia da biaśpieki ptušak, a ŭ niekatorych miescach prosiać uładalnikaŭ damoŭ padumać pra ŭłasnyja vokny. Navukoŭcy kažuć, što bolš ptušak hinie ad udaraŭ ab damy — haradskija i viaskovyja — čym ad udaraŭ ab chmaračosy ŭ centrach vialikich haradoŭ.
Naziralniki taksama pracujuć z ułaśnikami budynkaŭ, kab pamienšyć kolkaść sutyknieńniaŭ. Adklučeńnie vonkavaha aśviatleńnia — heta tolki pačatak. Śviatło padjezdaŭ i viestybiulaŭ taksama pryciahvaje ptušak. Bolš za toje, ptuški, jakich ciahnie ŭ horad, zvyčajna pravodziać tam adzin-dva dni, spyniajučysia, kab adpačyć i pakarmicca, pierš čym praciahnuć padarožža. Bolšaść sutyknieńniaŭ adbyvajecca na nižnich pavierchach dniom.
A kali pobač z voknami rastuć drevy (ci navat tolki adno dreva), to jaho adlustravańnie moža zavabić ptušku, jana sutykniecca z šybaj. Časam ptuški ŭsprymajuć ułasnaje adlustravańnie jak supiernika i kidajucca na jaho, ale bjucca ab šklanuju pavierchniu. Tamu naziralniki zaachvočvajuć uładalnikaŭ i karystalnikaŭ budynkaŭ pryhłušać unutranaje aśviatleńnie, adsunuć raśliny dalej ad voknaŭ i nakleić plamistuju plonku na prazrystaje škło, kab ptuški mahli jaho bačyć.
Zhodna z danymi «Achovy ptušak Baćkaŭščyny», u Biełarusi padčas sutyknieńniaŭ z šybami štohod hinie bolš za 1,5 miljona ptušak — i heta danyja tolki za 2009 hod. Kab zrabić škło zaŭvažnym dla ptušak, APB raić farbavać jaho abo nanosić na jaho roznyja ŭzory z dapamohaj niekatorych technałohij. Heta moža być sucelnaje farbavańnie valikami abo trafaretny druk z dapamohaj farbapulta. Možna vykarystać ličbavy druk, pry jakim farba potym ćviardzieje pad uździejańniem UF-promniaŭ (UF-druk). Pafarbavać možna lubyja šklanyja pavierchni, naprykład, fasadnaje škło, balustrady, aharodžy bałkonaŭ i teras, dekaratyŭnyja elemienty. Takaja technałohija šyroka raspaŭsiudžanaja i maje nieabmiežavanyja mahčymaści pa kolerach i dyzajnie.
Druhi mietad, jaki dazvalaje atrymać bačnyja ptuškam uzory, — heta apracoŭka šklanych pavierchniaŭ kisłatoj, łaziernaja hraviroŭka abo pieskastrumiennaja apracoŭka. Tut taksama mora varyjantaŭ dyzajnu. Važna: hetyja mietady mohuć parušyć strukturu škła, tamu na ŭžo ŭstalavanych šybach lepš ich nie prymianiać.
Dadatkovy sposab dekoru i ŭmacavańnia šklanych pavierchniaŭ na etapie vytvorčaści — nalepki abo plonki (naprykład, UF) na ŭsiu pavierchniu abo frahmientarna.
U vypadku z tymi budynkami, jakija ŭžo isnujuć, možna vykarystoŭvać nalepki ŭ vyhladzie biełych kropak abo luboj inšaj formy, rasklejenyja pa ŭsioj pavierchni škła na adlehłaści maksimum 10 santymietraŭ adna ad druhoj. Taksama ŭžyvajecca łakiroŭka škła, rośpis farbami i emulsijami, UF-markierami, jakija nie bačyć čałaviek, ale zaŭvažyć ptuška.
Prykłady roznych paternaŭ, zroblenych na škle z dapamohaj apracoŭki kisłatoj / Fota: guardianglass.com
Pavodle mnohich pryrodaachoŭnikaŭ, heta prablema nie tolki ptušak. Jany kažuć, što achova ptušak źjaŭlajecca častkaj bolš šyrokaha impieratyvu: nieabchodna pamienšyć upłyŭ čałavieka na pryrodu ŭ epochu razbureńnia asiarodździa pražyvańnia i źmieny klimatu. Dla ich masavaja hibiel ptušak — simvał taho, jak ludzi staviacca da navakolnaha śvietu.
Kožny moža paspryjać tamu, kab mienš ptušak hinuła ad sutyknieńniaŭ z šybami. Vybierycie sposab, jaki najlepš padychodzić dla vašaha doma ci kvatery, tłumačcie svaim dzieciam, čamu važna, kab prazrystyja pavierchni byli biaśpiečnymi dla ptušak.
A mahčyma, vy zachočacie damovicca z administracyjaj škoły abo biznes-centra, u jakim pracujecie, kab zrabić vokny hetych budynkaŭ zaŭvažnymi dla ptušak?
Kamientary