Vyklikajuć u vajenkamat, ale čałaviek nie ŭ Biełarusi. Ci buduć pa viartańni ŭ jaho prablemy praz toje, što jon nie źjaviŭsia tudy? Jurysty servisu biaspłatnaj i ananimnaj jurydyčnaj dapamohi LegalHub rastłumačyli, što pra takija vypadki kaža zakanadaŭstva i jak adbyvajecca na praktycy.
Fota: Ministerstva abarony
Zhodna z artykułam 10 Zakona «Ab vajskovym abaviazku i vajskovaj słužbie», znachodžańnie za miažoj nie źjaŭlajecca ŭvažlivaj pryčynaj dla niajaŭki pa poźvie. Adnak heta moža być pryznana takoj pryčynaj pa rašeńni vajennaha kamisara ci suda.
«Heta rašajecca indyvidualna, zychodziačy z kankretnych abstavin u adnosinach da kožnaha hramadzianina. Dla pryniaćcia rašeńnia maje značeńnie, ci znachodziŭsia hramadzianin za miažoj padčas uručeńnia pozvy, jak doŭha jon znachodzicca za miažoj, a taksama ci apaviaściŭ jon vajenkamat ab vyjeździe za miažu», — kažuć jurysty LegalHub.
Kali vajskovy kamisar abo sud nie pryznajuć znachodžańnie za miažoj uvažlivaj pryčynaj, to niajaŭka pa poźvie budzie ličycca nievykanańniem abaviazkaŭ pa vajskovym uliku.
«Takoje parušeńnie moža paciahnuć administracyjnuju adkaznaść (č. 1 art. 26.3 KaAP — «Parušeńnie abaviazkaŭ vajskovaha ŭliku») albo kryminalnuju (art. 437 KK — «Uchileńnie pryzyŭnika abo vajskovaabaviazanaha ad vajskovaha ŭliku»). Zaležyć, nakolki pieraškodzili dziejańni hramadzianina paźniej svoječasova apaviaścić jaho ab nieabchodnaści jaŭki», — tłumačać jurysty.
Zychodziačy z aktualnaj sudovaj praktyki, kryminalnuju adkaznaść pa artykule 437 KK, jak praviła, užyvajuć da tych, chto ŭvohule nie staić na vajskovym uliku.
«Kali ž hramadzianin znachodzicca na vajskovym uliku, to jaho niajaŭka ŭ vajenkamat, chutčej za ŭsio, pryviadzie da administracyjnaj adkaznaści pa č. 1 art. 26.3 KaAP», — raskazvajuć jurysty.
Što da niehatyŭnych nastupstvaŭ na pracy ci vučobie, to sam fakt niajaŭki ŭ vajenkamat pa poźvie nie źjaŭlajecca padstavaj dla prymianieńnia mier dyscyplinarnaha spahnańnia.
Adnak jurysty adznačajuć, što kali hramadzianin za takoje parušeńnie byŭ pryciahnuty da administracyjnaj abo kryminalnaj adkaznaści, to, u zaležnaści ad miesca pracy, vučoby abo pasady, da jaho mohuć prymianiacca dadatkovyja miery adkaznaści.
«Naprykład, zhodna z Zakonam «Ab dziaržaŭnaj słužbie» dziaržaŭny słužačy moža być vyzvaleny ad pasady ŭ vypadku ŭčynieńnia praviny, niesumiaščalnaj sa znachodžańniem na dziaržaŭnaj słužbie», — kažuć jurysty.
Što ličycca naležnym apaviaščeńniem ab nieabchodnaści jaŭki ŭ vajenkamat?
Zaležyć ad taho, na jakija mierapryjemstvy čałavieka vyklikajuć.
Jurysty tłumačać, što na praktycy isnujuć dźvie asnoŭnyja hrupy mierapryjemstvaŭ: pryzyŭ na vajskovuju słužbu i vajskovy ŭlik.
Zakanadaŭstva pa-roznamu rehuluje hetyja hrupy mierapryjemstvaŭ.
«Źvierka abo ŭdakładnieńnie danych farmalna adnosicca da mierapryjemstvaŭ pa vajskovym uliku, — raskazvajuć jurysty. —
Na žal, dziejnaje zakanadaŭstva źmiaščaje prabieł u pravavym rehulavańni paradku vykliku na takija mierapryjemstvy».
Zhodna z ahulnaj normaj, uručeńnie pozvaŭ pavinna ažyćciaŭlacca pad raśpisku. Paradak abviestki hramadzian, jakija nie atrymali pozvaŭ pad raśpisku, dziejnym zakanadaŭstvam nie vyznačany.
«Heta stvaraje hlebu dla manipulacyj z boku vajenkamataŭ, pakolki nijak nie abmiažoŭvaje ich prava vyklikać hramadzian dla ŭdakładnieńnia danych lubym čynam: kinuć pozvu ŭ paštovuju skryniu, dasłać SMS-paviedamleńnie, patelefanavać, dasłać elektronny list i inšaje. Zychodziačy sa zvarotaŭ hramadzian da našych śpiecyjalistaŭ, vajenkamaty aktyŭna hetym karystajucca», — kažuć jurysty.
Farmalna takija dziejańni znachodziacca ŭ «šeraj zonie» i mohuć być pryznanyja zakonnymi. Pravavuju kvalifikacyju zakonnaści takich dziejańniaŭ na praktycy moža dać tolki sud.
Jurystam viadoma pra vypadki, kali sudy pryznavali naležnym apaviaščeńniem pozvy, jakija nie byli ŭručany asabista.
Sudy ŭličvajuć, pa jakoj pryčynie kankretnaha hramadzianina nie vyklikali pozvaj asabista pad raśpisku: źviazana heta ź dziejańniami (biaździejańniem) samoha hramadzianina abo ź biaździejnaściu vajenkamata.
«Tut možna źviarnuć uvahu na toje, što časta hramadzianie nie paviedamlajuć u vajenkamat aktualnyja danyja ab svaim miescy žycharstva abo znachodžańnia, nie padajuć inšyja kantakty (naprykład, numar mabilnaha telefona). U takim vypadku sudy, jak praviła, pryznajuć, što ŭ vajenkamataŭ adsutničaje mahčymaść apaviaścić hramadzian naležnym čynam», — tłumačać jurysty.
Što naohuł rabić, kali vyklikajuć u vajenkamat, vy nie ŭ krainie, ale źbirajeciesia tudy viartacca?
«Adkaz na hetaje pytańnie zaležyć ad taho, jakija mety maje peŭny čałaviek i jak jon aceńvaje ryzyku», — kažuć jurysty.
Akramia administracyjnaj (pa č. 1 art. 26.3 KaAP) abo kryminalnaj (pa art. 437 KK) adkaznaści za niajaŭku na mierapryjemstvy pa vajskovym uliku, važna ŭličvać prava vajenkamataŭ abmiažoŭvać vyjezd ź Biełarusi.
Heta robicca ŭ dačynieńni da hramadzian, jakija nie vykonvajuć abaviazki pa vajskovym uliku, z pryčyny čaho stała niemahčymym ich apaviaščeńnie ab nieabchodnaści jaŭki na mierapryjemstvy pa pryzyvie.
Abmiežavańnie ŭ pravie na vyjezd moža prymianiacca niezaležna ad pryciahnieńnia hramadzianina da administracyjnaj abo kryminalnaj adkaznaści.
«Ciapier u nas adsutničajuć źviestki ab šyrokim prymianieńni hetaj miery vajenkamatami. Adnak u vypadku jaje prymianieńnia takaja miera moža stvaryć istotnyja ciažkaści dla viartańnia ź Biełarusi ŭ krainu pastajannaha znachodžańnia.
Z hetaha punktu hledžańnia metazhodna vyjści z vajenkamatam na suviaź i ŭzhadnić ź im inšy termin jaŭki, a pa viartańni ŭ Biełaruś — źjavicca ŭ vajenkamat.
Jak praviła, navat kali pryčyna niajaŭki ŭ vajenkamat pryznana niaŭvažlivaj, takija pavodziny hramadzianina mohuć vyzvalić jaho ad administracyjnaj adkaznaści», — kažuć jurysty.
Jaŭka ŭ vajenkamat moža paciahnuć uručeńnie pozvy na mierapryjemstvy pa pryzyvie na vajskovuju słužbu abo na zbory.
U svaju čarhu niajaŭka na mierapryjemstvy pa pryzyvie na vajskovuju słužbu moža paciahnuć administracyjnuju adkaznaść pa art. 26.1 KaAP, a ŭchileńnie ad takich mierapryjemstvaŭ — kryminalnuju adkaznaść pa art. 435 KK.
«Uchileńnie vajennaabaviazanaha ad jaŭki na zbory moža paciahnuć kryminalnuju adkaznaść pa artykule 436 KK («Uchileńnie reziervista abo vajskovabaviazanaha ad jaŭki na zbory (zaniatki)»).
Akramia taho, u apošni čas nam prychodziać paviedamleńni ab tym, što padčas źvierki danych hramadzianam, jakija źjavilisia ŭ vajenkamat, uručajuć mabilizacyjnyja pradpisańni.
Samo pa sabie mabilizacyjnaje pradpisańnie nie pieraškadžaje vyjezdu za miežy Biełarusi, ale z momantu abjaŭleńnia mabilizacyi vyjezd vajskovaabaviazanych ź miesca žycharstva (u lubym kirunku) budzie mahčymy tolki z dazvołu vajenkamata», — tłumačać jurysty.
U vypadku abjaŭleńnia mabilizacyi adpaviednaje pradpisańnie abaviazvaje hramadzianina źjavicca ŭ vyznačany čas i miesca biez dadatkovaha vykliku z boku vajenkamata.
«Niajaŭka pa mabilizacyjnym pradpisańni moža być kvalifikavanaja jak uchileńnie ad mierapryjemstvaŭ pa pryzyvie na vajskovuju słužbu pa mabilizacyi. Artykuł 434 KK u jakaści pakarańnia za takoje złačynstva praduhledžvaje pazbaŭleńnie voli na termin ad 2 da 7 hadoŭ.
Takim čynam, kali metaj hramadzianina źjaŭlajecca nie atrymańnie pozvy ci mabilizacyjnaha pradpisańnia, adzinym vychadam budzie nie źjaŭlacca ŭ vajenkamat uvohule. Ale heta moža pryvieści da nastupstvaŭ, pra jakija my raskazali vyšej», — padsumoŭvajuć jurysty.
Kamientary