Što takoje Infopoint, dostup da jakoha atrymaŭ ahient HUBAZiKa?
Paśla historyi z ČKB, ahientam HUBAZiKA i «Infapojntam» šmat pytańniaŭ — što ž saboj ujaŭlaje apošniaje ahienctva. Dla čaho byŭ stvorany «Infapojnt» i chto ŭ jaho ŭvachodzić? Jakoje dačynieńnie da jaho maje Franak Viačorka? «Naša Niva» zadała hetyja pytańni dyrektarcy ahienctva Sašy Ramanavaj.
Nahadajem, što skandał razhareŭsia vakoł situacyi z ČKB (inicyjatyva pa apubličvańni danych tych, chto datyčny da represij), u jakuju zmoh ukaranicca supracoŭnik HUBAZiKa Artur Hajko. Jon atrymaŭ dostup da čataŭ, kantaktaŭ infarmataraŭ, a taksama niejki čas navat kiravaŭ arhanizacyjaj. Adzin z supracoŭnikaŭ ČKB — Daniła Bahdanovič — nie vieryfikavaŭ ahienta naležnym čynam i ihnaravaŭ sihnały kaleh ab padazronaści novaha čalca kamandy.
Hajko taksama atrymaŭ dostup da pracy ahienctva «Infapojnt».
Jak uźnikła ahienctva «Infapojnt»?
Abjadnańnie błohieraŭ pratesnych telehram-kanałaŭ z nazvaj «Infapojnt» prydumaŭ Franak Viačorka. Heta adbyłosia paśla zatrymańnia aŭtara telehram-kanała «Biełaruś hałaŭnoha mozhu» Ihara Łosika — 25 červienia 2020 hoda.
«Ideja była ŭ tym, kab sabrać pratesnych błohieraŭ razam i aśviatlać vybarčuju kampaniju, rabić faktčekinh kantentu, što dasyłajecca, i kaardynavać pratesnuju aktyŭnaść. Kantent stvarali sami biełarusy, a kanały jaho raspaŭsiudžvali», — raskazvaje dyrektarka Infopoint Media Network Saša Ramanava.
U kancy 2020-ha — pačatku 2021 hoda sietka samastojnych telehram-kanałaŭ i niekalkich miedyja pracavała ŭ farmacie kaalicyi.
«Niekatoryja navat nie byli znajomyja pamiž saboj, — kaža jana. — Ich abjadnoŭvaŭ čat u telehramie, dzie było niekalki dziasiatkaŭ aktyvistaŭ, ekśpiertaŭ i hałoŭnych redaktaraŭ. Častka ich pad vydumanymi niknejmami. Abmiarkoŭvali paradak dnia, abmieńvalisia infarmacyjaj.
Usio źmianiła pasadka samalota Ryanair, aryšt Ramana Pratasieviča i Safii Sapieha».
Tady stała dakładna viadoma, što supracoŭnik «Čornaj knihi Biełarusi» Artur Hajko, jaki byŭ i ŭdzielnikam čata «Infapojnt», — hubazikaviec.
«Ahienta adrazu ž adklučyli ad dostupu, źviazalisia z Bypol, — kaža Saša Ramanava. — Paśla 23 maja 2021 hoda jon užo nie mieŭ dostupu ni da bota ČKB, ni da ahulnych čataŭ, bo jaho vykryli.
Mienavita paśla vykryćcia ja i maje kalehi daviedalisia pra hetu historyju. My ŭsie hladzieli intervju Ramana Pratasieviča prapahandystu Maratu Markavu na ANT, i nam było škada maładych chłopcaŭ, ź jakimi jon pracavaŭ, i jakich jon zdaŭ u žyvym efiry».
Publičnych zajaŭ pra hetu situacyju i niebiaśpieku praz ahienta dla infarmataraŭ ČKB tady nie prahučała.
Paśla hetaha Saša Ramanava i jaje kalehi vyrašyli pierafarmatavać arhanizacyju.
«Zrabili fokus na jakaści kantentu. Taksama raspracavali sistemu biaśpieki. Pačali dumać nad novymi placoŭkami, farmatami. Pry hetym za kožnym kanałam zastavaŭsia ŭłasny styl, bo va ŭsich roznaja aŭdytoryja.
Taksama my chacieli arhanizavać sistemu raźmiaščeńnia rekłamy na roznych kanałach. Tak źjaviŭsia Infopoint Media Network, jaki byŭ zarehistravany ŭ jakaści NDA ŭ Litvie u červieni 2021 hoda», — kaža jana.
Raniej u Polščy, u sakaviku 2021 hoda była zarehistravana taksama kamiercyjnaja kampanija Infopoint Agency na imia Sašy Ramanavaj. Heta kampanija pracuje tolki z rekłamaj.
Što da sietki błohieraŭ u składzie Infopoint Media Network, to tudy ŭvachodzić 40 prajektaŭ z sumarnym achopam u 200 miljonaŭ za miesiac. Na kaniec listapada 2022 hoda ŭsiaho ŭ arhanizacyi było kala 70 pastajannych supracoŭnikaŭ i časovych padradčykaŭ.
«Aproč kłasičnych miedyja, heta YouTube, Tiktok, Telegram, taksama prajekty ŭ Twitter i Instagram. Ich abjadnoŭvaje supraćstajańnie ŭsim formam aŭtarytaryzmu, svaboda słova i demakratyčnyja kaštoŭnaści.
My robim staŭku na pracu z kamandami, navučańnie, aktualnaść, daśledavańnie aŭdytoryi, supraćstajańnie prapahandzie. Arhanizacyja padtrymlivaje žurnalisckija prajekty i navučaje kamandy błohieraŭ pracavać z paradkam dnia tak, jak heta robiać u kłasičnych ŚMI. Hetaja praca pačałasia ŭ druhoj pałovie 2021 hoda i praciahvajecca siońnia», — tłumačyć Saša Ramanava.
Pieraličyć usie prajekty i ŚMI dyrektarka nie moža, bo nie ŭsie ich udzielniki publičnyja. Ale siarod ich, naprykład, — «Biełaruś hałaŭnoha mozhu», KYKY.org, The Village Belarus.
Takija bujnyja niezaležnyja miedyja, jak «Naša Niva», «Zierkało», «Radyjo Svaboda», «Biełsat», u «Infapojnt» nikoli nie ŭvachodzili.
«Što da prajekta «Čornaj knihi Biełarusi», to jon nie ŭvachodzić u sietku siońnia, ale byŭ častkaj kaalicyi telehram-kanałaŭ».
«Adrazu damaŭlalisia, što dyrektarstva Franaka — časovaja miera»
Struktury, jakija ŭvachodziać u «Infapojnt», sami vyjavili žadańnie abjadnacca ŭ takoj kampanii, kaža Ramanava.
«Časam da nas prychodziać viadomyja błohiery i žurnalisty ź idejami zapusku ŭłasnych prajektaŭ, časam my prapanujem našym kaleham pasprabavać siły ŭ aŭtarskim prajekcie, kali ŭ ich jość ambicyi i žadańnie.
Jak prykład mahu nazvać YouTube-šou «Mnie taksama nie padabajecca» hałoŭnaha redaktara The Village Belarus Ženi Suhak. Jana sama ŭ adnym z vypuskaŭ zhadvała ab tym, što prajekt uvachodzić u skład Infopoint — kampanija prafinansavała i zapuściła ŭ śviet hetaje šou», — kaža jana.
Ukazana, što kiraŭnikom Infopoint Media Network źjaŭlajecca Franak Viačorka. Sam ža Franak kazaŭ, što na rašeńni ŭ «Infapojncie» nie ŭpłyvaje, «byŭ na płaniorcy adzin raz, dzie raskazvaŭ ab palityčnych pazicyjach Ofisa».
Tak za što adkazvaje Franak Viačorka ŭ «Infapojncie»?
«My ŭdziačnyja Franaku Viačorku za toje, što jon dapamoh nam ź lehalizacyjaj i pahadziŭsia pastavić svoj podpis pry stvareńni NDA, — tłumačyć Saša Ramanava. — My adrazu damaŭlalisia, što jaho dyrektarstva — časovaja miera.
Zarehistravany my jak niekamiercyjnaja arhanizacyja, jakaja nie praduhledžvaje vyviadzieńnia prybytku zasnavalnikam pa vynikach hoda.
Sam Franak jašče ź minułaha hoda prosić jaho źniać z pasady dyrektara, pakolki jon źjaŭlajecca supracoŭnikam ofisa Śviatłany Cichanoŭskaj i ŭciahnuty ŭ palityku. My ŭžo zapuścili hety praces. Na žal, heta nie chutka, ale ŭžo bolš za hod Franak nie ŭpłyvaje na pracesy ŭ arhanizacyi».
«Infapojnt», palityka i redpalityka
Na pytańnie, nakolki Saša Ramanava ličyć dapuščalnym najaŭnaść supracoŭnikaŭ u «Infapojncie», jakija zajmajucca palitykaj, jana adkazvaje, što «nielha sumiaščać pracu ŭ palitycy i žurnalistycy».
«Mienavita pa hetaj pryčynie Franak zaraz prachodzić praces vyvadu z pasady dyrektara. Akramia taho, my mianiajem hałoŭnaha redaktara KYKY.org na fihuru, nie źviazanuju z palitykaj. Takoje rašeńnie było pryniataje niekalki miesiacaŭ tamu, i źviazanaje jano z tym, što Nasta Rahatka (hałoŭnaja redaktarka KYKY.org) taksama źjaŭlajecca dziejnym supracoŭnikam Ofisa Śviatłany Cichanoŭskaj», — tłumačyć jana.
Ci źviazany «Infapojnt» z Ofisam i ci ŭpłyvaje jon na redakcyjnuju palityku?
Saša Ramanava kaža, što nie.
«Nie źviazany, nie vykonvaje palityčnych zakazaŭ. Taksama nie ŭpłyvaje «Infapojnt» na redakcyjnuju palityku ŚMI, jakija tudy ŭvachodziać.
My raspracavali tolki kaštoŭnasnuju ramku, jakoj pavinny prytrymlivacca ŭsie prajekty, jakija ŭvachodziać u sietku. Naprykład, nie ŭžyvać movu varožaści i pryjomy prapahandy, papiaredžvać čytačoŭ i hledačoŭ ab scenach hvałtu, z pavahaj stavicca da aŭtarskaha prava i inšych zakonaŭ cyvilizavanaha śvietu. Pad zabaronaj u tym liku raskryćcio asabistych danych abo tak zvany deanon. Kožny supracoŭnik pavinien pračytać hetyja praviły i pahadzicca ź imi, my ŭvažliva sočym, kab praviły vykonvalisia», — raskazvaje Saša Ramanava.
Janina Sazanovič u adkrytym liście vysunuła patrabavańni da Franaka Viačorki i «Infapojnta». Saša Ramanava zapeŭnivaje, što dva ź ich ŭžo vykonvajucca:
«Zapuščany jurydyčny praces pa vyvadzie Franaka Viačorki z pasady dyrektara, adchileny ad pracy z kamandami i prajektami supracoŭnik, jaki ŭziaŭ na pracu ahienta.
Što da dapamohi palitviaźniam, to my zaŭsiody hatovy padtrymać lehalny zbor srodkaŭ, jakim zajmajucca našy partniory z dabračynnych fondaŭ. Bolš za toje, my nie sumniavajemsia, što aŭtary roznych prajektaŭ u našaj sietcy padtrymajuć takija zbory svaimi achopami, kab pra jaho daviedałasia jak maha bolš ludziej».
Paśla kiejsu z ahientam i supracoŭnikam, jaki ŭziaŭ jaho na pracu, ahienctva «nie biare starońnich ludziej, jakich nie viedaje asabista».
«I za jakich nie moža paručycca nichto ź ludziej, jakim my daviarajem. Akramia taho, my majem znosiny z Bypol i prysłuchoŭvajemsia da ich rekamiendacyj. Prykładna raz u paŭhoda pravodzim treninhi pa biaśpiecy, dzie zaprošanyja ekśpierty raskazvajuć našym supracoŭnikam, jak pavodzić siabie ŭ sacyjalnych sietkach i internecie, kali za taboj palujuć śpiecsłužby. Taksama ŭ nas niama supracoŭnikaŭ unutry Biełarusi ź mierkavańniaŭ biaśpieki.
Toje, što adbyłosia — heta trahiedyja. My robim usio, kab jaje paŭtareńnie było niemahčymym», — padsumoŭvaje jana.
Kamientary
1.Tyja, chto dapuścili supracoŭnika HUBAZIKu nie nazvanyja i pracujuć unutry struktury. Adkaznaści nie panieśli.
2. Čamu pra katastrofu z ahientam unutry nie było paviedamlena adrazu, kab infarmatary mahli vyratavacca?
3. Usio ŭnaryłasia ŭ siaredzinie 2021. Zaraz kaniec 2022.