U kastryčniku zapuściać čarhovuju piensijnuju reformu. Novaŭviadzieńni, jak vyśvietliłasia, praduhledžvajuć šmat niuansaŭ
Z 1 kastryčnika ŭ Biełarusi startuje čarhovaja piensijnaja reforma, jana tyčycca dadatkovaj nazapašvalnaj piensii. Rabotniki zmohuć pry žadańni rabić adličeńni sa svaich zarobkaŭ na druhuju piensiju, a najmalnik budzie abaviazany «dakinuć». Hetaja schiema pavinna pracavać, jak płanujecca, praz strachavuju kampaniju «Stravita». Jak vyśvietliłasia, reforma praduhledžvaje niekalki važnych niuansaŭ. Da prykładu, toj, chto vyrašyć admovicca ad takoj strachoŭki, viarnuć svaje hrošy zmoža tolki paśla vychadu na piensiju. U Minpracy raniej skieptyčna vykazvalisia pra reformu aščadžalnaj piensijnaj sistemy, piša «Zierkało».
Jakuju reformu pa piensijach zapuściać z kastryčnika i jakija da jaje jość pytańni
Z 1 kastryčnika rabotniki pry žadańni zmohuć vypłačvać strachavy ŭznos na dadatkovuju aščadžalnuju piensiju — da 10% ad svajho zarobku. Najmalniki buduć abaviazanyja ŭ takim vypadku pieraličvać na hety rachunak jašče da 3%. Pryčym jość niuans: pracadaŭca pavinien pieraličvać taki ž pracent, jak i rabotnik, ale nie bolš za 3%. Da prykładu, kali śpiecyjalist kampanii vyrašyć unosić na dadatkovuju piensiju 2% ad svajho zarobku, to stolki ž pavinien dadać i najmalnik. A kali rabotnik abiare taryf u 5%, to najmalnik «dakinie» maksimalnyja 3%.
Pry hetym najmalnik budzie pieraličvać hrošy na dadatkovuju piensiju rabotnika z abaviazkovych strachavych adličeńniaŭ. Nahadajem, ciapier dla bolšaści pracadaŭcaŭ adličvajuć 34% ad zarpłaty rabotnika — 6% zarpłatnaha fondu idzie na vypłatu roznaj dapamohi, 28% — na piensijnaje strachavańnie.
U Minpracy skieptyčna vykazvalisia pra reformu aščadžalnaj piensijnaj sistemy, jakuju ŭviaduć z 1 kastryčnika. Asnoŭnaje pytańnie jakraz tyčyłasia taho, chto budzie kampiensavać «abaviazkovyja strachavyja ŭznosy, jakija najmalnik, jak čakajecca, budzie nakiroŭvać na aščadžalnuju piensiju.
«Dziaržava, viadoma, niedaatrymlivaje — źjaŭlajucca prybytki, jakija vypadajuć, — udakładniajuć u kampanii «Stravita». — Jany (u zaležnaści ad patreby) stanuć pakryvacca za košt respublikanskaha biudžetu, kali rabotnik, za jakoha častku ŭznosaŭ pracadaŭca nakiroŭvaje na imianny rachunak, aformić sabie zvyčajnuju piensiju ŭ piensijnaj sistemie. Raźličvacca jana budzie pa tych ža normach, što i va ŭsich astatnich. U hetym i zaklučajecca dziaržaŭnaje sufinansavańnie».
U biudžecie FSAN, sa srodkaŭ jakoha vypłačvajuć piensii i dapamohu, nie pieršy hod nazirajecca dzirka, praź jakuju patrabujucca štohadovyja ŭlivańni — subviencyi ź dziaržbiudžetu. Pra heta raniej zajaŭlaŭ u liku inšaha Alaksandr Łukašenka. Minpracy i inšym profilnym viedamstvam nie ŭdajecca vyrašyć hetuju prablemu.
Dzie buduć zachoŭvacca pieraličanyja rabotnikami hrošy na druhuju piensiju
«Unioski naličvajucca i nazapašvajucca na piersanalnym rachunku, u adroźnieńnie ad Fondu sacyjalnaj abarony nasielnictva, — udakładniajuć u strachavoj kampanii «Stravita», praź jakuju buduć adličvać hrošy na dadatkovuju piensiju. — Paśla hetyja srodki raźmiaščajucca na rynkavych umovach u depazity, kaštoŭnyja papiery. Heta dazvalaje abaranić srodki hramadzian ad inflacyi».
Prybytkovaść pa damovie dadatkovaha aščadžalnaha piensijnaha strachavańnia majuć namier ustalavać na ŭzroŭni staŭki refinansavańnia. «Paradak naličeńnia i raźmierkavańnia dadatkovaj dachodnaści (strachavoha bonusu) budzie ŭstanaŭlivacca strachoŭščykam pa ŭzhadnieńni ź Ministerstvam finansaŭ», — tłumačać u strachavoj kampanii. Praściej kažučy, tym, chto vyrašyć aformić strachoŭku na druhuju piensiju, abiacajuć prybytkovaść na ŭzroŭni staŭki refinansavańnia, jakaja ciapier składaje 12% hadavych. Adnak takaja pracentnaja staŭka nie zachavaje źbieražeńni ad inflacyi, kali jana budzie trymacca i dalej na takim ža ŭzroŭni, jak i ciapier. Nahadajem, u mai hadavaja inflacyja skłała 17%.
Kamu admoviać u strachoŭcy na dadatkovuju piensiju
U piensijnaj prahramie, jakaja startuje z kastryčnika, nie zmohuć udzielničać indyvidualnyja pradprymalniki i samazaniatyja, a taksama rabotniki, u jakich pracadaŭca znachodzicca ŭ pracesie likvidacyi abo bankructva. Biespracoŭnyja taksama nie zmohuć aformić takuju strachoŭku, jak i tyja, kamu da vychadu na piensiju zastajecca mienš za try hady. Dla rabotnikaŭ, za jakich najmalniki nie vypłačvajuć unioski ŭ FSAN, taksama budzie niedastupnaja hetaja piensijnaja prahrama.
«U vypadku milicyjanieraŭ i vajskoŭcaŭ uznosy ŭ FSAN nie vypłačvajucca, takim čynam, jany nie mohuć pryniać udzieł u hetaj prahramie», — udakładniajuć strachavalniki.
Ci možna atrymlivać zarpłatu ŭ rublach, a źbirać — u dalarach?
Nie. «Nakapleńni na «druhuju piensiju» i vypłaty pravodziacca ŭ biełaruskich rublach», — udakładniajuć u kampanii «Stravita».
Ci možna admovicca ad strachoŭki da vychadu na piensiju i atrymać raniej svaje hrošy?
— Kali spynić vypłatu strachavoha ŭznosu, to nakoplenaja da hetaha pieryjadu suma zamarožvajecca, adnak na jaje praciahvaje naličvacca dachodnaść i bonus, ale atrymać jaje možna tolki pry dasiahnieńni ahulnaŭstanoŭlenaha piensijnaha ŭzrostu abo pry niespryjalnych padziejach, naprykład, u vypadku ŭstanaŭleńnia invalidnaści I abo II hrupy, — udakładniajuć u strachavoj kampanii.
Pry hetym navat pry vychadzie na daterminovuju piensiju atrymać hetyja hrošy nie atrymajecca. «Vypłata pravodzicca tolki paśla dasiahnieńnia ahulnaŭstanoŭlenaha piensijnaha ŭzrostu», — dadajuć u strachavoj kampanii.
Što budzie sa ŭznosami, kali stracić pracu?
«Kali čałaviek, jaki zaklučyŭ dahavor strachavańnia, pa niejkich pryčynach staŭ biespracoŭnym, to vypłata strachavych uznosaŭ prypyniajecca, — tłumačać strachavalniki. — Kali situacyja z pracaŭładkavańniem vyrašycca, treba napisać zajavu ab adnaŭleńni vypłaty strachavych uznosaŭ». Pra štrafnyja sankcyi ŭ kampanii nie ŭdakładniajuć.
Ci moža najmalnik admovicca ad hetaj prahramy?
Nie. «Pracadaŭca nie maje prava admović va ŭdziele ŭ strachavańni», — udakładniajuć u strachavoj kampanii. To-bok, kali rabotnik zachoča rabić adličeńni na druhuju piensiju, to najmalnik abaviazany taksama rabić ich.
Ci možna rabotniku mianiać pamier adličeńniaŭ na druhuju piensiju?
— Tak. «U pieryjad nakapleńnia ŭdzielnik prahramy raz na hod moža ŭnosić karektyvy ŭ abrany im taryf i źmianiać pracent adličeńniaŭ na asabisty rachunak, — tłumačać strachavalniki. — Chtości pačnie z prahramy «3+3», kali 3% ad svajho zarobku pieraličvaje strachavalnik, a 3% — pracadaŭca. Na niejkim etapie jon moža źviarnucca ŭ strachavuju kampaniju i pavialičyć pamier adličeńniaŭ. Ci naadvarot, kali pieršapačatkova byŭ abrany bolš vysoki taryf, to ŭ vypadku źnižeńnia ŭzroŭniu dachodaŭ jaho možna pamienšyć».
Niekatoryja biełarusy ŭžo ciapier aformili strachoŭku na dadatkovuju piensiju. Što budzie ź imi z 1 kastryčnika?
Čynoŭniki płanujuć, što piensijnyja damovy, jakija biełarusy ŭžo aformili ŭ strachavych kampanijach praz najmalnikaŭ abo samastojna, zachavajucca. Heta značyć, ich možna budzie praciahvać papaŭniać. Praŭda, takoj mahčymaściu karystajucca kala 5% rabotnikaŭ. U Minfinie siarod pryčyn, čamu biełarusy nie śpiašajucca afarmlać takija strachoŭki, raniej nazyvali toje, što «čarada devalvacyj padarvała davier da finansavych instrumientaŭ». Adkul u biełarusaŭ ciapier pavinna dadacca aptymizmu i davieru — adkrytaje pytańnie.
Kali možna budzie atrymać nakoplenyja hrošy?
Hetyja srodki možna budzie atrymać pa svaim vybary na praciahu 5 abo 10 hadoŭ. Ale zrabić heta možna budzie tolki paśla dasiahnieńnia ahulnaŭstanoŭlenaha piensijnaha ŭzrostu. Na siońnia heta 63 hady dla mužčyn, a dla žančyn — 58 hadoŭ.
Ci možna atrymać u spadčynu takuju piensiju?
U Minpracy raniej paviedamlali, što «praduhledžvajecca mahčymaść atrymańnia ŭ spadčynu aščadžalnaj piensii».
Ale raniej ministr pracy Iryna Kaścievič, kažučy pra atrymańnie ŭ spadčynu takoj piensii, rabiła ahavorku — u tym vypadku, kali heta vielmi važna».
Saša Filipienka raskazaŭ, čamu nie płanuje pisać pa-biełarusku i jak Biełaruś moža stać padarunkam Rasii ŭ vajnie64
Kamientary