«Błakujuć finansavyja apieracyi». Na što ŭpłyvaje ŭklučeńnie čałavieka ŭ «śpis terarystaŭ»?
10 červienia ŭ pieralik asobaŭ, datyčnych da terarystyčnaj dziejnaści, KDB uklučyŭ jašče dzieviaciarych čałaviek. Ciapier tam bolš za 70 proźviščaŭ biełarusaŭ. Ale na što ŭpłyvaje ŭklučeńnie čałavieka ŭ hety pieralik?
U zakanadaŭstvie praduhledžana tolki adno abmiežavańnie dla ludziej z hetaha śpisu: finansavyja apieracyi dla ich błakujucca.
«Pry sprobie pieravieści hrošy čałavieku, čyjo proźvišča ŭ pieraliku asobaŭ, datyčnych da teraryzmu, u luboj arhanizacyi (na pošcie, u banku) budzie admoŭlena. Nie atrymajecca zrabić heta i praz mabilnuju prahramu banka,
— tłumačyć pravaabaronca Nasta Łojka. — Błakavańnie finansavych apieracyj tyčycca i hrašovych pieravodaŭ u SIZA, kali čałaviek ź pieraliku ŭžo zatrymany. Heta toje, z čym ja sutyknułasia piersanalna — pasprabavała zrabić hrašovy pieravod viaźniu na pošcie, jaho nie pryniali.
Ja zapoŭniła błank na elektronny hrašovy pieravod, jany stali jaho ŭvodzić, i nasuprać imia čałavieka vyśviaciłasia, što jon u «terarystyčnym śpisie». U mianie paprasili pašpart, a ŭ pieravodzie admovili.
Adrazu ž na pošcie pierapisali maje pašpartnyja danyja, kab paśla pravieryć na datyčnaść da finansavańnia terarystyčnaj dziejnaści».
Pravaabaronca źviartaje ŭvahu, što asudžanamu čałavieku z «terarystyčnaha śpisu» ŭsio ž mahčyma pieradać hrošy. Heta možna zrabić praz buchhałteryju kałonii. Ale dla hetaha svajaku treba pryjechać u kałoniju fizična, anłajn pieravieści hrošy niemahčyma.
Pry hetym Łojka adznačaje: hety pieralik viadziecca z 2011 hoda, i pieršapačatkova jon vykarystoŭvaŭsia dla vykanańnia mižnarodnych abaviazacielstvaŭ pa baraćbie z teraryzmam i abapiraŭsia na praktyku šerahu krain. U pieraliku znachodzilisia ludzi i arhanizacyi, dziejnaść jakich asudžałasia mižnarodnaj supolnaściu. Ale ź listapada 2020 hoda ŭ jaho stali traplać ludzi pa palityčnych matyvach (pieršymi stali Ściapan Puciła i Raman Pratasievič).
Ludziej ź Biełarusi ŭ śpis u asnoŭnym stali ŭklučać sychodziačy ź dźviuch padstaŭ, jakija praduhledžvajucca pastanovaj Savieta Ministraŭ Respubliki Biełaruś ad 30 śniežnia 2014 h. № 1256:
«Punkt 5.2. Prysud suda Respubliki Biełaruś, jaki ŭstupiŭ u zakonnuju siłu, ab pryznańni fizičnaj asoby vinavataj u ździajśnieńni złačynstvaŭ, praduhledžanych u artykułach 124-131, 134, 287, 289-293, častcy 4 artykuła 294, častki 4 artykuła 295, častcy 4 artykuła 309, častkaj 3 artykuła 311, artykuły 322-324, 359, 360, 361 Kryminalnaha kodeksa Respubliki Biełaruś;
Punkt 5.4. Pastanova ab pryciahnieńni fizičnaj asoby ŭ jakaści abvinavačanaha ŭ ździajśnieńni złačynstvaŭ, praduhledžanych u artykułach 124-131, 134, 287, 289-293, častcy 4 artykuła 294, Častki 4 artykuła 295, Častki 4 artykuła 309, častki 3 artykuła 311, artykułach 322-324, 359, 360 i 361 Kryminalnaha kodeksa Respubliki Biełaruś».
«Da 23 maja 2022 hoda ŭ pieralik traplali ludzi z punkta 5.4. — heta značyć, dastatkova było pradjaŭlenaha abvinavačvańnia (vyklučeńnie było tolki ŭ dačynieńni da Michajłava Jahora, pa jakim ustupiła ŭ siłu rašeńnie suda).
Pravaabaroncy ŭ cełym krytykavali vykarystańnie dadzienaha pieraliku jak represiŭnaha instrumienta, ale asabliva toje, što punkt 5.4. jak padstava dla takoha śpisu parušaje prezumpcyju nievinavataści, — źviartaje ŭvahu Łojka. — Važna: za sam fakt znachodžańnia ŭ pieraliku ludziej nie mohuć rasstralać! Heta vyrašaje tolki sud pry razhladzie kryminalnaj spravy.
Taksama my ličym, što vykarystańnie terminaŭ «teraryzm» i «ekstremizm» nie moža być padstavaj dla biespadstaŭnych abmiežavańniaŭ pravoŭ čałavieka. Na dadzieny momant my fiksujem złoŭžyvańnie takimi paniaćciami jak represiŭny instrumient suprać luboha inšadumstva».
Što viadoma pra biełarusa Viktara Paviełku, jakoha ŭ Polščy padazrajuć u arhanizacyi napadaŭ na rasijskich apazicyjanieraŭ6
Kamientary