«Susiedzi mohuć pajści na časovuju błakadu miežaŭ navat u handlovych metach». Da čaho jašče moža pryvieści abvastreńnie mihracyjnaha kryzisu?
U vyniku novaha abvastreńnia mihracyjnaha kryzisu na biełaruska-polskaj miažy my ŭžo atrymali ceły śpis niehatyŭnych reakcyj i nastupstvaŭ dla krainy ad zachodnich susiedziaŭ i nie tolki — ad prypynieńnia ruchu ludziej i hruzaŭ praz Kuźnicu da prapanovy ŭnieści biełaruskija aeraporty ŭ śpis sankcyjnych abjektaŭ. Kamu vyhadnaja eskałacyja mihracyjnaha kryzisu i da čaho ŭsio heta moža pryvieści? Pasprabavali razabracca z palitołaham, ekśpiertam iSANS i Centra EAST Andrejem Jelisiejevym.
«Toje, što adbyvajecca na miažy z Polščaj, — vynik palityčnaj hulni Łukašenki ź vialikimi staŭkami»
«Toje, što adbyvajecca na miažy z Polščaj, pieradusim, vynik palityčnaj hulni Łukašenki ź vialikimi staŭkami ŭ adkaz na pryncypovuju pazicyju ES. Zadača-minimum — prymusić ES sieści za stoł pieramovaŭ, što dazvolić zajavić: «Aha, voś i pryznajecie mianie lehitymnym». Zadača-maksimum: jašče i hrošaj vybić ad ES na strymlivańnie mihracyjnych płyniaŭ.
Chto, viedajučy krajniuju stupień centralizacyi i kantrolu ŭ Biełarusi, pavieryć, što tysiačy mihrantaŭ z dalokich krain biez voli na toje biełaruskich dziaržorhanaŭ, mohuć nie tolki ŭjechać u krainu, ale jašče i masava dabracca da peŭnaha pamiežnaha punkta?» — zadajecca pytańniem Andrej Jelisiejeŭ.
Ekśpiert adznačaje, što hulniu Łukašenki na hetym etapie padtrymlivaje i Kreml: heta daje padstavy čarhovy raz zajavić pra ahresiŭny i adnačasova biezdapamožny Zachad.
Usio ž krainy ES pastaŭlenyja ciapier u składanaje stanovišča: dać mihrantam zialonaje śviatło — značyć pavialičyć ich płyni ŭ niekalki razoŭ (a ŭžo vośmaha listapada na miažy było bolš za dźvie tysiačy mihrantaŭ).
Ź inšaha boku, kiepskija ŭmovy, u jakich akazvajucca ludzi na miažy (u tym liku žančyny i małyja dzieci), dajuć padstavy narakać na niehumannyja dziei z boku ES. I ałharytmu dziejańniaŭ, kab vyjści z hetaj situacyi chutka, niama: Łukašenka ŭśviedamlaje heta i hraje na takim stanie rečaŭ.
«Upuskajecie mihrantaŭ — dyk voś vam ich u piać, piatnaccać razoŭ bolej, čakajcie bolej i zachłyniciesia. Nie ŭpuskajecie — značyć, vy «nacysty», jakija zdradzili jeŭrapiejskim kaštoŭnaściam».
«Z płoskaści ES situacyja pieranosicca ŭ płoskaść NATO»
Užo ŭ paniadziełak da mihrantaŭ byŭ užyty ślozatačyvy haz, kali jany sprabavali prarvacca praź miažu siłaj, rujnujučy aharodžy. Na miesca padziej byli ściahnutyja tysiačy vajskoŭcaŭ. U takoj razharačanaj situacyi mnohija pačali vykazvać bojazi kštałtu: a ci nie pačniecca takim tempami vajna?
«Niejkija niepryjemnyja dla ŭsich bakoŭ incydenty ciapier dakładna nie vyklučanyja. Situacyja ŭsio bolej pieranosicca z płoskaści ES u płoskaść NATO, bo stupień arhanizavanaści i maštabu mihracyjnych płyniaŭ stała jakasna inšaj, što i nadaje Polščy zadumu spasłacca na čaćviorty artykuł Statuta NATO ab nadzvyčajnaj kansultacyi z nahody pahrozy biaśpieki.
Što da artykuła №5 pra dapamohu ŭ vypadku ataki ci ahresii na adnu z krain aljansu — heta pakul małaja, ale patencyjna vielmi surjoznaja i niebiaśpiečnaja imaviernaść.
Z praŭnaha hledzišča NATO, na maju dumku, nie maje ŭzhodnienych kryteryjaŭ, pavodle jakich takaja niestandartnaja situacyja ŭ mihracyjnaj śfiery mahła b traktavacca jak ahresiŭny akt. Ale siońniašnija padziei dakładna vykličuć akademičnyja, a taksama praktyčnyja dyskusii ŭnutry NATO», — kamientuje Andrej Jelisiejeŭ.
Kažučy pra patencyjnaje raźvićcio padziej, ekśpiert nie vyklučaje častkovych praryvaŭ mihrantaŭ u ES, uličvajučy ich kolkaść i arhanizavanaść.
«Kali novaja stratehija z masavaściu mihrantaŭ nie atrymajecca, to, z ulikam nadychodu chaładoŭ, vialikaja častka mihrantaŭ budzie vymušanaja kali nie viartacca na radzimu, dyk niejak pieratryvać u Biełarusi chałodny siezon.
Kali ž siońniašniaja stratehija budzie davać płady, to nie vyklučanyja novyja tranzitnyja mihranckija płyni z Afhanistana i centralnaazijackich krain. Poŭnaha i chutkaha vyrašeńnia situacyi ź mihrantami nie pradbačycca», — ličyć surazmoŭca.
Jakija nastupstvy buduć u eskałacyi mihracyjnaha kryzisu?
«Hledziačy na chod padziej, ES moža čarhovy raz uzmacnić sankcyi, a susiedzi mohuć pajści až na časovuju błakadu miežaŭ (navat u handlovych metach).
Pry hetym samomu Łukašenku z palityčnych pryčyn moža być vyhadnaja situacyja niepradkazalnaści na miažy jak minimum da praviadzieńnia refierendumu i pryznańnia Kramlom novaj kanstytucyi», — prahnazuje Andrej Jelisiejeŭ.
Kamientary