Navukoŭcy znajšli płanietu, jakaja sama adnaviła stračanuju atmaśfieru
Adnosna blizka, usiaho za 40 śvietłavych hadoŭ ad Soniečnaj sistemy, astranomy znajšli novuju ekzapłanietu GJ 1132 b. Jana bolšaja pa pamierach za Ziamlu, a ŭmovy na płaniecie zusim nie padychodziać da isnavańnia tam žyvych arhanizmaŭ. Adnak navukoŭcaŭ novy śviet usio roŭna zacikaviŭ.
Spačatku astranomy nie nadali šmat uvahi GJ 1132 b, bo płanieta znachodzicca zablizka da svajoj zorki, čyrvonaha karlika. Adlehłaść pamiž płanietaj i zorkaj nastolki maleńkaja, što hod na płaniecie doŭžycca tolki paŭtara ziamnych dnia.
Zvyčajna takoje ciesnaje susiedstva — prykmieta taho, što na płaniecie zanadta śpiakotna, tamu tam niama ničoha cikavaha dla vyvučeńnia. Ale novaje daśledavańnie z dapamohaj teleskopa Chabł pakazała, što GJ 1132 b sapraŭdy vartaja ŭvahi, piša gazeta.pl.
Hetaja płanieta sfarmiravałasia 4,5 miljardaŭ hadoŭ tamu i pieršapačatkova była hazavym hihantam. Praz zorkavy viecier — vyciakańnie zorkavaha rečyva z čyrvonaha karlika — płanieta zhubiła atmaśfieru, ale potym zdoleła jaje častkova adnavić. Ciapier GJ 1132 b maje atmaśfieru toj ža ščylnaści, što i ziamnaja.
Navukoŭcy miarkujuć, što novaja hazavaja abałonka płaniety ŭtvaryłasia pad upłyvam vułkaničnaj aktyŭnaści na jaje pavierchni. Asnoŭnyja składniki adbudavanaj atmaśfiery — vadarod, sinilnaja kisłata, mietan, amijak i vuhlevadarodny tuman.
Chutčej za ŭsio, pavierchnia płaniety vielmi haračaja i tonkaja, jana adčuvaje na sabie mocny hravitacyjny ŭpłyŭ ad svajoj zorki i, mahčyma, ad susiedniaj płaniety. Tamu ŭ pavierchni płaniety šmat raskolin, praź jakija i vyciakajuć hazy, što stvarajuć novuju atmaśfieru GJ 1132 b.
Kamientary