«Nie chočam, kab Kreml apłačvaŭ režym Łukašenki»: ruskija nacyjanalisty pikietavali pradstaŭnictvy Biełarusi ŭ Maskvie i Pieciarburhu
Niekalki maładych ludziej 20 śniežnia ŭziali ŭdzieł u pikietavańni biełaruskaha pasolstva ŭ Maskvie i konsulstva ŭ Sankt-Pieciarburhu. Aktyvisty arhanizacyi «Ruskija demakraty» vyjšli z płakatami «Vialikaja Ruś i Biełaja Ruś: adzin korań, adna historyja, adzin narod», «Chopić dzialić ruskich na niaruskich», «Ruski ściah vierniecca ŭ Brest», «Jeŭropa ŭ Maskvie, a nie ŭ Vilni», «Polskija pany, von ź Biełaj Rusi» i inšymi.
«Ruskija demakraty» — heta marhinalnaja nacyjanalistyčnaja arhanizacyja, jakaja vystupaje za «ruskuju nacyjanalnuju dziaržavu», admovu pryniaćcia mihrantaŭ z Kaŭkazu i Siaredniaj Azii. «NN» pahutaryła z adnym z sustaršyniaŭ «Ruskich demakrataŭ», historykam Siarhiejem Hryharavym.
«NN»: Što zaachvociła vašu arhanizacyju vyjści ź pikietami da biełaruskaha pasolstva ŭ Maskvie i konsulstva ŭ Pieciarburhu? Žadańnie bolšaj intehracyi?
Siarhiej Hryharaŭ: Ja miarkuju, što nijakaj realnaj intehracyi niama. Jość leninskija miežy, pa jakich savieckaja namienkłatura padzialiła adnu krainu. Łukašenka vystupaŭ za realnuju intehracyju tolki tady, kali ŭ Rasii jon byŭ bolš papularny za Jelcyna. Paśla Jelcyna usio źmianiłasia. Łukašenka choča atrymlivać z Rasii hrošy na padtrymańnie svajho režymu pad razmovy pra siabroŭstva i sajuźnictva.
Naš pikiet za intehracyju, ale suprać Łukašenki. My taksama nie chočam, kab Kreml apłačvaŭ režym Łukašenki pad usie hetyja razmovy. My za adnaŭleńnie histaryčnaj Rasii, razburanaj savieckaj uładaj.
«NN»: Ale vy nie ŭličvajecie, što ŭžo źjaviłasia maładoje pakaleńnie biełarusaŭ, jakija pryvykli žyć u niezaležnaj dziaržavie. Rasija dla ich nieviadomaja i małazrazumiełaja kraina.
SH: Savieckaja ŭłada sprabavała zrabić z ruskaha naroda saviecki narod i pazbavić nas histaryčnaj pamiaci. I rabiła heta značna daŭžej, čym režym Łukašenki. Heta nie padstava hublać svaju identyčnaść. Habrei XIX stahodździaŭ žyli biez svajoj dziaržavy i nie zabyvali chto jany. I ničoha, adnavili Izrail. Čamu b nam nie adnavić razburanuju balšavikami krainu? Kaliści była raskołataja Hiermanija, i nie tolki da Bismarka, ale i paśla vajny, raskołataja na FRH i HDR. Była raskołataja Italija. U čym vam sens stanavicca biednymi zadvorkami Jeŭropy, jakaja sama pa sabie ŭ hłybokim kryzisie identyčnaści, kali možna atrymać realizacyju ŭ vialiki sučasnaj krainie z suśvietnaj kulturaj.
Navat vašyja kulturnyja asablivaści realizujucca tolki ŭ takoj vialikaj prastory suśvietnaj ruskaj kultury. Ruskich my razumiejem jak ahulny narod, u jakim jość i biełarusy, i vialikarosy. Roźnicy pamiž nami niama, my ŭsie sa staražytnaruskaj dziaržavy.
«NN»: Ja pravilna razumieju, što dla vas siońnia niezaležnaja Biełaruś — heta histaryčnaja niespraviadlivaść?
SH: Heta sproba našych histaryčnych praciŭnikaŭ raźbić narod na častki. Ujavicie, kali padzialić Francyju na Burhundyju, Narmandyju, Akvitaniju, Haskoń? Abo padzialić Niamieččynu na Saksoniju i Bavaryju? Abo padzialić Anhliju na Suseks i Ueseks i inšyja karaleŭstvy? Heta nie niespraviadlivaść, a heta sposab, z dapamohaj jakoha balšavickaja ŭłada zmahałasia z ruskim narodam, kab lahčej ŭstalavać svaju tyraniju.
«NN»: Ci čuli vy, što 20 śniežnia niekalki tysiač čałaviek vyjšli na vulicy Minska suprać intehracyi z Rasijaj i ni adzin čałaviek nie vyjšaŭ na akcyju ŭ padtrymku intehracyi. Jak mahli b prakamientavać hety fakt?
SH: My možam jaho prakamientavać, što pry ćviordym aŭtarytarnym režymie Łukašenki praruskaja palityčnaja dziejnaść u Biełarusi zabaronienaja. A biełaruskija nacyjanalisty vykarystoŭvajucca Łukašenkam dla ŭtrymańnia svajoj ułady i łabijavańnia svaich intaresaŭ na pieramovach.
«NN»: Ci padtrymlivajecie vy Uładzimira Pucina ŭ «biełaruskim pytańni»? Na niadaŭniaj pres-kanfierencyi prezident Rasii skazaŭ, što «ruski i biełaruski narod, pa-mojmu, toje ž samaje», a biez bolš hłybokaj intehracyi nie budzie ekanamičnaj padtrymki.
SH: Nam składana aceńvać słovy Uładzimira Pucina, bo papiarednija 20 hadoŭ Kreml dapuskaŭ derusifikatarskuju palityku Minska, padmienu histaryčnaj pamiaci naroda na pamiać zachopnikaŭ Biełaj Rusi. Bolš za toje, faktyčna apłačvaŭ jaje pad razmovy pra siabroŭstva. Było b dziŭna finansavać palityku Minska, jakaja prama nakiravanuju suprać nas i na pahłybleńnie raskołu. Vyšej ja vam skazaŭ u adkazie na inšaje pytańnie, što ŭ nas z vami adno pachodžańnie, adna historyja, adna ahulnaja Ruś i nijakich adroźnieńniaŭ pamiž nami, akramia stvoranych savieckaj uładaj i ŭ časy režymu Łukašenki, niama.
«NN»: Vy razmaŭlajecie pa-biełarusku? Čytajecie na joj?
SH: U ruskaj movy byli roznyja dyjalekty. Niama nijakaha sumnievu, što ŭ Biełaj Rusi havaryli na ruskaj movie, i ŭ časy litoŭskaha i polskaha panavańnia. Moj dzied moh havaryć na paŭdniova-ruskaj havorcy. Nie liču hety dyjalekt strataj, rehijanalnyja asablivaści moŭ sychodzili ŭ minułaje. Nikomu nie pryjdzie zaraz u hałavu prydumlać 20 moŭ zamiest francuzskaj. Savieckaja ŭłada ličyła, što čałaviek nie svabodny vybirać movu, na jakoj čałavieku atrymlivać adukacyju i vučycca. Tak, u 20-ja hady žycharoŭ Viciebskaj hubierni masava padviarhali štučnaj biełarusizacyi, pryčym navat u sielskaj miascovaści ludzi havaryli na ruskaj movie.
Chto pavinien być prezidentam Biełarusi ŭ pierachodny pieryjad? Razvažajuć viadomyja biełarusy4
Kamientary