Tajamničaja karcina Maleviča ŭ Minsku: Heta abo padrobka, abo samaja vialikaja kaštoŭnaść u historyi Biełarusi

Viktar Marcinovič na budzma.by razvažaje pra mastactva i Kazimira Maleviča.

Samy darahi mastak, što kali-niebudź pracavaŭ u Biełarusi, — Kazimir Malevič. Malevič nie tolki stabilna ŭvachodzić u top-20 aŭkcyjonnych vynikaŭ, apiaredžvajučy Sucina i Šahała (i Van Hoha! I Matysa!), ale i ŭvieś čas daražeje. Dakładniej, padaražańnie — jakraz norma dla «aŭkcyjonnaha» mastactva, hetym śpiecyjalistaŭ nie ździviš. Što dziŭna ŭ vypadku z Malevičam — heta tempy. U 2004 hodzie hrafičny (!) aŭtapartret Maleviča (1910) pajšoŭ na Christie's za £162 tys., u 2015-m jon byŭ pierapradadzieny za $8 młn (!!!). «Suprematyčnaja kampazicyja» (1916), za jakuju davali $60 młn u 2008-m, letaś na Christie's uźlacieła da $85,8 młn.

 Ciapier siadźcie.

 U Centry sučasnaha mastactva — nievialičkaj art-prastory la pł. Jakuba Kołasa ŭ Minsku — adkryłasia vystava «Kazimir Malevič i XXI stahodździe». Pra vystavu amal nie pišuć, prynamsi, zhadak pra «Salvadora Dali» (kchm!) u Mastackim muziei ŭ majoj stužcy bolej.

Pavialičyć

 Dyk voś, za ścipleńkaj zaharodkaj u absalutna pustoj zale CSM ciapier mieścicca karcina «Čałaviek z rydloŭkaj».

 Aŭtarstva… Kazimira Maleviča. Mahčyma, Kazimira Maleviča.

 Kali Malevič maje da jaje dačynieńnie, hetaja karcina — samy darahi tvor mastactva, što prysutničaje na terytoryi sučasnaj Biełarusi. I Sucin, i Šahał, nabytyja «Biełhazprambankam», kaštujuć na paradak tańniej (najdaražejšy nabytak — «Jeva» Sucina, £870 tys.).

 Čamu ja pišu «kali»? Tamu što ŭ vypadku z «Čałaviekam z rydloŭkaj» jość vialikija prablemy z pravienansam. Karcina była kanfiskavanaja padčas sproby vyvieźci jaje za miažu biez naležnych dakumientaŭ. Što važna, kanfiskacyja adbyłasia jašče ŭ 1994 hodzie, to bok zadoŭha da piku padrobak Maleviča, što prypaŭ na 2000-ja hady. Zvyčajna ŭ takich vypadkach čałaviek, u jakoha praviali kanfiskacyju, nie zacikaŭleny vydavać abhruntavańnie aŭtarstva (čym daražejšy artefakt, tym surjoźniejšaja adkaznaść), to my nie viedajem ni adkul dakładna pachodzić karcina, ni ŭ jakich rukach pabyła.

 Ale dyrekcyja Hrodzienskaha historyka-archieałahičnaha muzieja, kudy alej byŭ źmieščany paśla kanfiskacyi, upeŭnienaja, što karcina — Malevičava (mahčyma, jany viedajuć bolej, čym kažuć publična). I što ŭ atrybucyi niama sensu, bo jana kaštuje vielizarnyja hrošy, a pradavać pałatno ŭsio roŭna nichto nie źbirajecca.

 Adznačcie, darečy, hetuju asablivaść Biełarusi: Malevič z 1994 hoda ŭ Hrodzienskim muziei, a pieršaja miedyjnaja zhadka pra toje, što, akazvajecca, na terytoryi našaj krainy jość (mahčyma) adno pałatno znakamitaha vykładčyka viciebskaj Narodnaj mastackaj vučelni, adnosicca da 2015-ha.

20 hadoŭ cišyni!

Ciapier karcinu da vieraśnia pryvieźli ŭ stalicu.

Kolki moža kaštavać «Čałaviek z rydloŭkaj» paśla naležnaj atrybucyi? Malevič ciapier na chvali.

Ja ŭžo zhadvaŭ, što navat hrafičny (nie žyvapisny!) aŭtapartret Maleviča byŭ niadaŭna pradadzieny za $8 młn. Pry hetym, na žal, «Čałaviek z rydloŭkaj» nie adnosicca da suprematyzmu (samy darahi pieryjad Maleviča), i jahonaja najnižejšaja płanka vyznačajecca «Piejzažam» (1911), vykananym ź jaŭnym pierajmańniem Siezana. «Piejzaž» byŭ pradadzieny ŭ 2018-m na Christie's za $10 młn.

Mieniej za hety piejzaž «Čałaviek z rydloŭkaj» kaštavać nie moža navat z ulikam taho, što jon nie da kanca finalizavany (pieršy płan i nieba).

Ci moža «Čałaviek» kaštavać bolej za «Piejzaž»?

Tak, na maju dumku, moža.

Bo jon naležyć da «sialanskaha cykłu», a mahčyma — i da «druhoha sialanskaha cykłu», pieryjadu, kali Malevič, pakinuŭšy ŭ Niamieččynie častku svaich rańnich rabot, zaniaŭsia ich starannym uznaŭleńniem (paśla Viciebska jamu było pryncypova pakazać, što da suprematyzmu jon pryjšoŭ, praminuŭšy šerah «prystupak»: spačatku pakaštavaŭšy «siezanizmu», potym — «impresijanizmu», potym — «kubizmu» i h. d.). «Čałaviek z rydloŭkaj» maje elemienty kubizmu, ułaścivyja dla «druhoha sialanskaha cykłu», da taho ž tvar piersanaža — płoski, jak Malevič rabiŭ heta bližej da 1930-ch, a nie ŭ 1910-ch hadach.

Ci moža karcina być fejkam? Tak, moža, bo Malevič z pryčyny koštu — samy padrablany ruski mastak.

Ale šerah detalaŭ dazvalaje dumać, što my majem dačynieńnie z aŭtentykaj.

Pa-pieršaje, na čyrvonym «kaftanie» hieroja my bačym znakamitaje Malevičava «nakładańnie koleraŭ» — kali spačatku robicca ciamniejšy fon, a pa jahonym vierchu malujecca śviatlejšaje, dziakujučy čamu źjaŭlajecca dadatkovaja hłybinia. Hetaja indyvidualnaja admietnaść techniki Maleviča była apisanaja mastactvaznaŭcami tolki ŭ siaredzinie 2000-ch, tady ž jaje pačali ŭvodzić u padrobki.

Tak što kali alej sapraŭdy byŭ kanfiskavany ŭ 1994-m, «nakładańnie koleraŭ» — važnaja prykmieta.

Pa-druhoje, adcieńni. Hety zialony, hety žoŭty — vizitoŭki Maleviča. Možacie supastavić štrychoŭku bialiłami pa niebie z tym, jak vykananaje nieba ŭ «Sialancy» (1928—1932).

Kali vyjavicca, što heta sapraŭdny Malevič, ekspanavać jaho pačnuć za braniravanym škłom ź milicyjaj pry ŭvachodzie. To nie hublajcie času, idzicie i hladzicie, pakul hetamu nie pieraškadžajuć vałtuźnia i natoŭpy.

• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0