«Likvidacyja Mižnarodnaj kanfiederacyi sajuzaŭ mastakoŭ nahadvaje druhi Krym». Mohuć paciarpieć tvory biełaruskaha mastactva
U siaredzinie lipienia Viarchoŭny sud Rasii pryniaŭ rašeńnie ab skasavańni Mižnarodnaj kanfiederacyi sajuzaŭ mastakoŭ. I ŭsio b ničoha, ale 10% jaje majomaści naležyć Biełarusi. Takim čynam, tvory Savickaha, Dancyha, Vaščanki, Litvinavaj, Papłaŭskaha, Ščamialova i inšych tytułavanych mastakoŭ mohuć pierajści va ŭłasnaść Rasii, choć joj nie naležać.
U 1992 hodzie, kali ŭžo nie stała SSSR, byŭ likvidavany ahulny sajuz mastakoŭ. Tvorčyja ludzi vyrašyli nie raźbiahacca i stvaryli novuju arhanizacyju. Usio, što znachodziłasia na terytoryi novaŭtvoranych niezaležnych krain, pierachodziła ŭ nacyjanalnyja sajuzy mastakoŭ, a častka spadčyny, što terytaryjalna mieściłasia ŭ Maskvie ci Padmaskoŭi, pieradavałasia va ŭłasnaść novaŭtvoranaj supolnaści.
Za 25 hadoŭ isnavańnia Mižnarodnaja kanfiederacyja sajuzaŭ mastakoŭ (MKSM) zładziła vialikuju kolkaść vystaŭ, vydała 80 albomaŭ i stała inicyjataram inšych kulturnych padziej.
Aktyŭnyja pravierki MKSM pačalisia jašče niekalki hadoŭ tamu. Paśla čarhovaj pazapłanavaj pravierki Ministerstva justycyi Rasii, pa daručeńni Hienprakuratury Rasii, «za šmatlikija parušeńni zakanadaŭstva» padało na kanfiederacyju ŭ sud. Siarod abvinavačvańniaŭ hučali pretenzii da kamiercyjnaj dziejnaści pa zdačy ŭ najom pamiaškańniaŭ jurydyčnym asobam, dziejnaść jakich nie adpaviadała zajaŭlenym u statucie, parušeńni ŭ spravazdačnaści pa vydatkoŭvańni srodkaŭ, bieśsistemnaść praviadzieńnia pasiadžeńniaŭ i inšaje.
«Kali my na sudach zadavali pytańnie, jakuju kankretna škodu naniesła naša arhanizacyja hramadzianam Rasii ci dziaržaŭnym intaresam — nichto adkazać nie zmoh. Kali my pytalisia, jakaja sacyjalnaja matyvacyja i karyść ad prypynieńnia našaj dziejnaści — adkazu taksama nie prahučała», — aburajecca staršynia Biełaruskaha sajuza mastakoŭ Ryhor Sitnica.
«Uvieś sudovy praces i pradstaŭlenyja nam abvinavačvańni davoli absurdnyja, adnak dokazy i arhumienty z boku našych advakataŭ sudździoj navat nie razhladalisia. Usio heta vielmi padobnaje da situacyi z Krymam: prosta kamuści vielmi chočacca adchapić sabie majomaść ŭ centry Maskvy.
Za toje, u čym nas abvinavačvajuć, vypisvajuć štrafy, vynosiać papiaredžańni, ale nie likvidujuć arhanizacyju z 25-hadovym stažam! My ž nie terarysty ci narkamany jakija-niebudź, my mastactvam zajmalisia, dobraj spravaj, płacili dziaržavie padatki… Mianie ŭzrušaje nachabstva i niežadańnie niekatorych ruskich pracavać u pravavym poli nie farmalna, a realna».
Spadar Ryhor, jaki ŭ 2015 hodzie źjaŭlaŭsia prezidentam MKSM, adznačaje, što, kali arhanizacyju ŭsio ž likvidujuć, mastaki z roznych krain nie tolki pazbaviacca mahčymaści vystaŭlacca, abmieńvacca dośviedam na šyrokim hieahrafičnym uzroŭni. Akramia taho, kožnaja z nacyj stracić značnuju častku ŭłasnych karcin.
«Moj žyćciovy vopyt padkazvaje, što dalej naŭrad ci ŭsie tvory mastactva buduć pieradadzienyja ŭ muziejnyja fondy. Jany lohka mohuć asieści ŭ pryvatnych kalekcyjach — u hetym naša asnoŭnaja tryvoha», — niepakoicca Ryhor Siamionavič.
Aficyjnyja pradstaŭniki kanfiederacyi źbirajucca asprečvać rašeńnie ab likvidacyi: buduć padavacca kasacyjnyja skarhi, mastaki majuć namier źviartacca ŭ mižnarodnyja sudy. Da prezidentaŭ Biełarusi i Rasii, hienprakurora Rasii i inšych słužboŭcaŭ užo byli adpraŭlenyja listy z prośbami ab dapamozie.
«Rasija, kaniečnie, daŭno naplavała na pravavyja mižnarodnyja standarty, adnak my ŭsio ž jašče raźličvajem na zdarovy sens, jaki pieramoža», — dadaje Ryhor Sitnica.
Kamientary