«Padtrymlivaju zbornuju ź bieł-čyrvona-biełym ściaham» — vialikaja hutarka ź biełaruskim spartyŭnym kamientataram u Irłandyi

Irłandski telekanał «Sietanta Sport» źbirajecca pakazvać hulni biełaruskaha futbolnaha čempijanata. Dla hetych metaŭ, najchutčej, budzie stvorany prajekt «BK-Sietanta».

U Irłandyi ŭžo pracuje biełaruski kamientatar — Arciom Balanok pracuje na Formule-1 i na chakiejnych tranślacyjach. U razmovie z karespandentam «Našaj Nivy» jon raskazaŭ pra žyćcio biełarusa ŭ Irłandyi, padabienstva našych narodaŭ, pra pracu na spartyŭnym telekanale. Nie minuli i nadzionnych palityčnych tem.

Pavialičyć

— Spadar Arciom, jak atrymałasia, što paśla Minskaha linhvistyčnaha ŭniviersiteta vy trapili ŭ Irłandyju?

— Ja apynuŭsia tam jašče padčas vučoby ŭ «injazie». Da taho ja pažyŭ hod u ZŠA, viarnuŭsia ŭ Biełaruś, bo majoj dziaŭčynie (ciapier užo žoncy) nie dali vizu. Ale adrazu pa viartańni zrazumieŭ, što ni ekanamičnaja, ni palityčnaja situacyja ŭ Biełarusi mianie nie zadavalniaje.

U Irłandyju my pajechali na hod. Ciapier užo 15 hod tut. Linhvistyčny ŭniviersitet zakančvali adsiul ža, pryjazdžajučy na siesii.

— Ci składana pryzvyčaicca da žyćcia ŭ čužoj krainie? Kančatkovy pierajezd prajšoŭ biesprablemna?

— Nam było pa 21 hodzie, kali pierajechali siudy, to bok koła siabroŭ i siamju pakinuli ŭ Biełarusi. Nastalhija była, na piatym hodzie žyćcia ŭ Irłandyi ŭvohule surjozna zadumalisia pra viartańnie, ale ŭsio ž zastalisia.

— Što cikavaha, mahčyma, niezvyčajnaha ŭ Irłandyi dla biełarusa?

— Amatar architekturnych dasiahnieńniaŭ cyvilizacyi naŭrad ci znojdzie tut mnostva šedeŭraŭ, ale ŭ cełym kraina ŭtulnaja. Zatoje pryroda tut ašałamlalnaja: vostraŭ vułkaničnaha ŭtvareńnia, zachodniaja častka chutčej raŭninnaja, usio astatniaje — hory.

Mora, akijan, siorfinh (nadta kruty!), jość vydatnaja honačnaja trasa. Sonca tut kudy bolš, čym u Biełarusi, asabliva va ŭschodniaj častcy krainy, dzie raźmieščany Dublin i dzie žyvie 50% nasielnictva.

Pavialičyć

— Mnohija paraŭnoŭvajuć Irłandyju ź Biełaruśsiu: padobny histaryčny šlach, amal adnolkavaja moŭnaja situacyja… ci možna pravodzić takija anałohii?

— Dadam, što irłandcy biez bulby žyć nie mohuć! (śmiajecca). A ŭ 1845—1849 adbyłasia trahiedyja: praź fitaftoru zahinuŭ uvieś uradžaj bulby, miljon čałaviek pamierli, jašče miljon emihravali.

Tak, 800 hod Brytanija akupavała Irłandyju, ale ŭ 1916 pačałasia revalucyja: ludziam paprostu nadakučyła žyć va ŭmovach pryhniotu. Brytanija była pasłablena ŭdziełam u Pieršaj suśvietnaj vajnie i, na ščaście, nie zmahła poŭnaściu skancentravacca na zadušeńni paŭstańnia ŭ Irłandyi. Da 1921 my stali respublikaj. Praŭda, šeść paŭnočnych hrafstvaŭ (pravincyja Olster) zastalisia ŭ składzie Brytanii.

U moŭnym płanie, sapraŭdy, jość padabienstva: na irłandskaj havorać niamnohija, bo mova kielckaja, unikalnaja i składanaja. Jość dźvie nievialikija vobłaści na zachadzie krainy, dzie razmaŭlajuć na irłandskaj i kudy pryvoziać školnikaŭ na navučańnie. Ale prahrama vykładańnia irłandskaj movy nie vielmi efiektyŭnaja.

Ty nie mienš u nas tut dźvie dziaržaŭnyja movy, usie darožnyja znaki na abiedźviuch, jość telekanał i radyjostancyja, što viaščajuć vyklučna na irłandskaj u Dublinie. Nie viedaju, što na zachadzie, — tam, chutčej za ŭsio, jość niešta jašče.

— Ciomnaje piva, napeŭna, vaš lubimy zaraz napoj?

— Pryznajusia, što navučyŭsia raźbiracca ŭ Hinesie, daviedaŭsia, u jakich pabach jaho pravilna zachoŭvajuć i padajuć, nie raz advodziŭ tudy pryjezdžych u hości siabroŭ.

Pavialičyć

Zaraz, kali ŭžo pić piva, addaju pieravahu IPA (IndiaPaleAle), prytym amierykanskija hatunki typu Lagunitas, AllDay IPA i ModusHoperandi.

Našy chłopcy starajucca, varać dy čarujuć, ale pakul vyniki na troječku. Etykietki, praŭda, byvajuć uvohule vydatnyja.

— Piarojdziem da pracy. Jakim čynam Vy apynulisia na telekanale «Sietanta Sport»?

— Heta akazaŭsia davoli niečakany pavarot dla mianie. Ja pracavaŭ u kampanii, što zajmajecca kantentam dla avijalinij — filmy, muzyka dla zabavy na borcie. Byŭ całkam sabie paśpiachovy mieniedžar z padnačalenymi, karjeraj, pluškami, ale mnie ŭsio heta nadakučyła i ja naŭprost syšoŭ.

Na nastupny dzień vyjšła na suviaź užo byłaja kaleha i pakazała abjavu «Sietanty» — patrebny ruskamoŭny kamientatar, jaki raźbirajecca ŭ NCHŁ i Formule-1.

Karaciej, ja adrazu nakiravaŭ reziume, choć pracu navat nie źbiraŭsia šukać ciaham jašče pary miesiacaŭ, i spakojna pajšoŭ adznačać zvalnieńnie z byłymi kalehami. Adździeł kadraŭ «Sietanty» źviazaŭsia sa mnoj na nastupny dzień, my damovilisia na sumoŭje.

— Treba razumieć, repartažy z Formuły-1 i NCHŁ abumoŭleny mienavita ŭłasnymi zachapleńniami?

— U maim vypadku — mienavita tak. Ja zachapiŭsia hetymi vidami sportu, jak tolki ich pačali pakazvać pa TB napačatku 1990-ch.

— Ci zdaralisia niezvyčajnyja situacyi padčas repartažaŭ?

— Byvajuć ahavorki: niadaŭna voś pierabłytaŭ imiony hulcoŭ z roznych kamand, jany hrali pad adnolkavym numaram. Praŭda, adrazu ž vypraviŭsia, ale ŭsio roŭna niepryjemna.

Pavialičyć

— Jaki kalektyŭ pracuje na ruskamoŭnaj «Sietancie»?

— Niepasredna kamientataraŭ u nas čaćviora na pastajannaj asnovie: Alaksiej Ivanoŭ i Dmitro Džułaj, abodva z Ukrainy, pracujuć na futbolnych matčach. Rusłan Bierlin i ja pracujem na NCHŁ. U mianie jašče Formuła-1 padčas siezonu; Rusłan taksama aśviatlaje boks i MMA. Usie vydatnyja chłopcy, z pačućciom humaru i zdarovym sarkazmam.

Ź Dzimam Džułajem taksama hulajem za kamandu «Sietanta» ŭ amatarskaj futbolnaj lizie.

Inšyja ruskamoŭnyja pradstaŭniki telekanała pracujuć nie ŭ Irłandyi i nie ŭ jakaści kamientataraŭ.

— Pra amatarskuju futbolnuju kamandu cikava. Značycca, na sport pa-za pracaj času chapaje?

— Chutčej tak, čym nie. Amatarskaja liha — raz na tydzień, pa paniadziełkach i viečaram, to bok my paśpiavajem i da futbolnych, i tym bolš da chakiejnych efiraŭ. Pakul, praŭda, možam pachvalicca tolki žoŭtaj formaj pad koler łahatypu telekanała i traŭmami.

Akramia taho, ja i ŭ trenažornuju zału chadžu, i na muaj-taj, knižki čytaju i pracuju z dyrektaram telekanała nad raźvićciom rekłamnych momantaŭ.

Darečy, da adjezdu ŭ Irłandyju ja raz-dva na tydzień taksama hulaŭ u futboł u Minsku z chłopcami z presbołaŭskaha forumu.

— A ci adsočvajecie spartyŭnaje žyćcio Biełarusi?

— Tak, pa mahčymaści hladžu i padtrymlivaju. Starajusia hladzieć matčy chakiejnaj i futbolnaj zbornych. Chadzili z žonkaj na matč Biełarusi suprać Irłandyi ŭ ramkach Kubka Devisa niekalki hod tamu. Pryjšli sa ściaham.

Pavialičyć

— A ź jakim ściaham zavitali na Kubak Devisa?

— Asabista ŭ mianie byŭ histaryčny bieł-čyrvona-bieły ściah. Akramia taho, ja vaziŭ jaho na niekalki kancertaŭ «Mietaliki».

— Arciom, ci jość niejkija pryjarytety ŭ aśviatleńni spartyŭnych padziej u zaležnaści ad krainy, na terytoryju jakoj idzie viaščańnie? Što možacie skazać pra novy prajekt «BK-Sietanta»?

— »Sietanta Sport» pa mahčymaści nabyvaje ekskluziŭnyja pravy na viaščańnie. Naprykład, u Hruzii my nie majem prava viaščać ispanskuju Prymieru, a ŭ krainach Bałtyi — Formułu-1.

Nakont «BK-Sietanty» mahu tolki pracytavać słovy irłandskaha dyrektara telekanała: «My abmiarkoŭvajem ź Biełaruskaj vyšejšaj lihaj patencyjnaje supracoŭnictva Lihi i «Sietanta Sport». Na dadzieny momant dadatkovych kamientaryjaŭ nie budzie».

— Kaliści «Sietanta» zmoža rychtavać repartažy na nacyjanalnych movach dla krain Uschodniaj Jeŭropy?

— Tearetyčna mahčyma ŭsio, ale tady zamiest adnaho telekanała buduć patrebny 13 asobnych, kab viaščać na nacyjanalnych movach usich krain našaha achopu. A heta ŭžo niemetazhodna ŭ isnujučaj kamiercyjnaj madeli.

Pavialičyć

— Na vašu dumku, sport — pa-za palitykaj?

— Usio pačynajecca z žadańnia dziciaci biehać na kańkach i kidać šajbu ŭ bramu. Heta dakładna pa-za palitykaj, heta ŭnutranaja žarść.

Ale na ŭzroŭni vialikaha sportu biez palityki składana, bo ŭklučajecca nacyjanalny intares, prytym za miežami ŭsio toj ža chakiejnaj placoŭki.

Mnie heta nie padabajecca, ja chacieŭ by sačyć niepasredna za spartyŭnymi spabornictvami, ale ŭ ich zadziejničany vielmi surjoznyja siły, takim čynam, biez palityki, na žal, anijak.

— Darečy, hieapalityčnaja situacyja ŭ śviecie nie napružvaje? Tramp, Pucin, Łukašenka — asoby, što prymušajuć sačyć za palitykaj?

— Napružvaje i vielmi mocna.

A jašče bolš napružvaje daskanałaja raboty mašyny prapahandy. Byŭ na Novy hod u Minsku, pahladzieŭ TB. Nadta ździviŭsia tamu, što ŭ Jeŭropie, akazvajecca, poŭnaje i biespraśvietnaje piekła, razrucha, haleča, što nas padmanvajuć. Nie zrazumieŭ, praŭda, chto, ale padmanvajuć biaźlitasna. Termin «hiejropa» ŭvohule raduje.

Z-za hetych ludziej nie sačyć za palitykaj niemahčyma. Voś u nas u Irłandyi — demakratyja: my vybirajem uładu, hetyja ludzi robiać svaju pracu, jakuju my dazvolili im rabić. Jana apłočvajecca maimi padatkami. Kali ludzi pry ŭładzie pierastajuć rabić svaju pracu dobra, ja maju prava i mahčymaść ich zvolnić.

Kožny niasie adkaznaść za svaje dziejańni, tym bolš budučy va ŭładzie. I jon viedaje, što jon — najomny rabotnik, nie ŭsiemahutny, nie viečny. I, ščyra kažučy, u našaj «hiejropie» niama asablivaj roźnicy, chto va ŭładzie: litara zakonu — vyšej za ŭsio, sistema daskanała i zładžana pracuje dla i dziela čałavieka, a nie ŭ imia asabistych intaresaŭ niejkaha premjer-ministra.

Pavialičyć

— Tak, biezumoŭna. Kazki pra «zahnivajučy zachad» — nieadjemnaja častka našaha žyćcia.

— Darečy, mnie pad Novy hod dasłali «list ščaścia» na minski adras. I heta pry tym, što ja amal 15 hod stała žyvu za miežami Biełarusi.

Pryvioz ź Irłandyi dakumienty, patłumačyŭ situacyju inśpiektaru. Vielmi pryjaznaja spadarynia, jakaja razumieje sutnaść taho, što adbyvajecca.

Vyśvietliłasia, što jaje baćka hladzić Formułu-1 na «Sietanta Sport», — pieradaŭ jamu pryvitańnie!

— Padzialiciesia svaimi płanami i zadumami na budučaje.

— Płanuju praciahvać jakasna rabić svaju pracu — jana mnie vielmi padabajecca. Pryjemna, kali hledačy dasyłajuć dobryja vodhuki — razumieješ, što nie daremna ŭkłaŭsia dy vykłaŭsia ŭ svoj čas efiru.

Płanuju šerah pajezdak, u tym liku na kancerty i mietał-fiestyval Wasken. U lipieni budu ŭ Minsku, i na Depeche Mode zazirnu.

Sprabuju dapamahčy baćku z arhanizacyjaj vystavy ŭ našaj «zahnivajučaj», ale zacikaŭlenaj u mastactvie Jeŭropie. Mastak Siarhiej Balanok davoli viadomy ŭ Biełarusi i za jaje miežami.

Chutka budzie skončany masterynh majho alboma — płanuju vypuścić jaho viasnoj.

— Što za albom?

— U asnoŭnym instrumientalnaja elektronnaja muzyka, miescami z žorstkimi hitarami. I techna, i chillout, i psy, i elemienty mietała.

Pavialičyć

* * *

— Kino ci kniha?

— Zaležyć ad nastroju. Zaraz čytaju Dzinu Rubinu, ale niaredka hladžu sieryjały na Netflix.

— Padarožža ci kupla darahoj mašyny?

— Mašyna jość, tamu padarožža.

— Ciažki mietał ci rep?

— Ja navat u trenažornaj zale zaŭždy prašu, kab rep vyklučyli!

— Kudy b pajechali ciapier i zaraz?

— Bierlin. Vielmi lublu hety horad.

— Lubimaje miesca ŭ Biełarusi?

— Jość pryjemnyja palanki kala raki Isłač. Tam mnie choraša.

• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0