Dunajeŭ: Pałova terminu prajšła, a vykanana tolki dziasiataja častka darožnaj karty pa ŭklučeńni ŭ Bałonski praces
Suzasnavalnik i staršynia niezaležnaha biełaruskaha Bałonskaha kamiteta Uładzimir Dunajeŭ vykazaŭ zaniepakojenaść tym, što darožnaja karta pa ŭklučeńni Biełarusi ŭ Bałonski praces praktyčna nie vykonvajecca.
Abmierkavańnie dałučeńnia našaj krainy da Jeŭrapiejskaj prastory vyšejšaj adukacyi prajšło 13 śniežnia padčas čaćviortaj štohadovaj hałandska-polska-biełaruskaj kanfierencyi «Adukacyja jak prava čałavieka: madernizacyja vyšejšaj adukacyi ŭ adkaz na vykliki XXI stahodździa» (arhanizatary — Centr Astrahorskaha, ambasady Polščy i Niderłandaŭ).
Na siońniašni dzień Hramadski Bałonski kamitet Biełarusi aceńvaje praktyčnaje ažyćciaŭleńnie darožnaj karty ŭ miežach dziesiaci pracentaŭ. Tym časam prajšło ŭžo paŭtara hoda — pałova terminu, dadzienaha dla refarmavańnia sistemy adukacyi.
«Darožnaja karta — unikalny dakumient. Heta pakul što adzinaja ŭzhodnienaja ź Jeŭropaj prahrama siektaralnych reform. Jaje vykanańnie budzie śviedčyć pra zdolnaść našaj krainy być dobrasumlennym udzielnikam damovaŭ, što mahło b adkryć pierśpiektyvy dla dalejšaha supracoŭnictva ź Jeŭropaj, — skazaŭ Dunajeŭ. — Darožnaja karta — nie mieniu, ź jakoha možna vybirać toje, što padabajecca. Jana patrabuje poŭnaha i svoječasovaha vykanańnia ŭsich punktaŭ. Chočacca, kab naša kraina skarystałasia mahčymaściu surjozna madernizavać sistemu adukacyi.
Pra patrebu ŭ madernizacyi śviedčać i ŭnutrybiełaruskija acenki, i mižnarodnyja. U 2013 hodzie Suśvietny bank apublikavaŭ dakład, u jakim havaryłasia pra toje, što Biełaruś źjaŭlajecca čempijonam pa deficycie kampietencyj siarod vypusknikoŭ. Pry vialikaj kolkaści ludziej z farmalnaj adukacyjaj znajści kampietentnych śpiecyjalistaŭ vielmi składana».
Usio mianiajecca, byli časy, kali ŭniviersitety nie adznačalisia vialikimi pośpiechami ŭ padrychtoŭcy kadraŭ, zaŭvažaje spadar Uładzimir. Adnak niaźmiennym zastavałasia zachavańnie samakiravańnia i harantavańnie akademičnych svabod.
«Tam, dzie niama hetych fundamientalnych kaštoŭnaściej, niama ŭniviersiteta», — śćviardžaje Dunajeŭ.
Mabilnaść — jašče adzin punkt, na jakim Jeŭropa stavić akcent. Biełaruskija studenty pavinny jeździć u inšyja krainy, kab atrymlivać mižnarodny dośvied, zamiežniki musiać pryjazdžać u Biełaruś.
Spadar Uładzimir adznačaje, što ŭzrovień internacyjanalizacyi biełaruskaj adukacyi nie dasiahnuŭ uzroŭniu savieckaj kanca 80-ch. Prafiesar tłumačyć, što prablema internacyjanalizacyi nieadnaznačnaja. Dzieści jana źjaŭlajecca pazityŭnym faktaram dla raźvićcia adukacyi, a dzieści — niehatyŭnym.
«Ci zdolnyja, naprykład, turkmienskija studenty pavysić jakaść biełaruskaj adukacyi? — zadaje pytańnie Dunajeŭ. — Uličvajučy, što ŭ nas amal nie adličvajuć zamiežnych studentaŭ. Heta zrazumieła, tamu što jany prynosiać hrošy, a ŭ nas isnuje niedafinansavańnie vyšejšaj adukacyi. U apošnija hady vyjaviłasia demahrafičnaja jama, hrošaj prosta brakuje. Za košt zamiežnych studentaŭ možna krychu papravić finansavaje stanovišča, ale heta stvaraje prablemu jakaści».
Dunajeŭ pryvodzić prykład, što, kali b u Biełaruś pryjazdžali studenty ź Niamieččyny, heta stymulavała b raźvićcio, bo patrabavała b inšaha padychodu da navučańnia.
Na prablemu internacyjanalizacyi źviarnuŭ uvahu i dyrektar Ofisa padtrymki adukacyi ŭ Niderłandach, aficyjnaha pradstaŭnika hałandskaj vyšejšaj adukacyi ŭ Rasii, Jerkie Fierschor. Jon skazaŭ, što ich arhanizacyju časta krytykujuć za ŭkładańnie hrošaj u raźvićcio adukacyi na anhlijskaj movie. Ale jon upeŭnieny, što heta varta rabić, tamu što zamiežnyja studenty taksama pryvoziać hrošy. Nie abaviazkova ŭsich vysyłać z krainy na navučańnie, možna zaprašać zamiežnikaŭ u Minsk. Nie tolki studentaŭ, ale i vykładčykaŭ. Vialiki barjer, na dumku Jerkie Fierschora, — mova. Jon akcentavaŭ, što, kali my pačniom rana vučyć dziaciej anhlijskaj, to pazbavimsia mnohich barjeraŭ u adukacyi.
Kamientary