Śpiecdakładčyk PARIE prapanoŭvaje Biełarusi ŭvieści maratoryj na śmiarotnaje pakarańnie na hod
Čornaja dzirka ŭ Jeŭropie — heta Biełaruś, jakaja nie ŭ Radzie Jeŭropy i prymianiaje śmiarotnaje pakarańnie, zajaviŭ śpiecdakładčyk Parłamienckaj asamblei Rady Jeŭropy (PARIE) Andrea Ryhoni, vystupajučy 13 śniežnia ŭ Minsku na kanfierencyi pa prablematycy śmiarotnaj kary. Jon prapanavaŭ uładam ŭvieści maratoryj na śmiarotnaje pakarańnie na hod.
«My b vielmi chacieli, kab Biełaruś uvajšła ŭ Radu Jeŭropy», — skazaŭ Ryhoni, adznačyŭšy, što hety praces moža adbyvacca «pastupova, krok za krokam».
Jon nahadaŭ, što ŭ 1997 hodzie Biełaruś była pazbaŭlenaja statusu śpiecyjalnaha zaprošanaha ŭ PARIE. Pieraškodaj dla viartańnia statusu źjaŭlajecca prymianieńnie ŭ krainie śmiarotnaha pakarańnia.
«Prajšło 19 hadoŭ. Čaho my jašče pavinny čakać, kolki času jašče čakać?
My nie prosim Biełaruś mianiać svaje zvyčki, tradycyi, zakony i adnosiny sa svaimi hramadzianami. Ale davajcie chacia b zrobim pieršy krok, kab Biełaruś zmahła viarnuć status śpiecyjalnaha zaprošanaha. Dumaju, što pryjšoŭ momant, kali Biełaruś pavinna narešcie vyrašyć», — padkreśliŭ Ryhoni.
U jakaści probnaj miery jon prapanavaŭ uvieści časovy maratoryj na śmiarotnaje pakarańnie. «Heta probnaja miera, a dalej pahladzim, — skazaŭ Ryhoni. — Šmatlikija daśledavańni pakazvajuć, što ŭžyvańnie śmiarotnaha pakarańnia nie źmianšaje kolkaść ciažkich złačynstvaŭ. Davajcie na hod uviadziem maratoryj i pahladzim, jak heta paŭpłyvaje na situacyju».
U svaju čarhu staršynia RHA «Biełaruski Chielsinkski kamitet» Aleh Hułak adznačyŭ: «Kali śmiarotnaje pakarańnie admienienaje i luboje žyćcio pryznajecca najvyšejšaj kaštoŭnaściu, heta spryjaje ahulnaj humanizacyi hramadstva. Uviadzieńnie maratoryja — toj krok, jaki moh by prymiryć prychilnikaŭ i praciŭnikaŭ śmiarotnaha pakarańnia. Heta toj niejtralny krok, jaki ŭsich by zadavoliŭ».
Pavodle słoŭ pravaabaroncy, hramadzianskaja supolnaść Biełarusi radaja i hatovaja dapamahčy parłamientu ŭ praviadzieńni i arhanizacyi hramadskich słuchańniaŭ pa prablemie śmiarotnaha pakarańnia, davańni ekśpiertnaha i arhanizacyjnaha patencyjału, svaich mižnarodnych kantaktaŭ.
Kaardynatar kampanii «Pravaabaroncy suprać śmiarotnaha pakarańnia» Andrej Pałuda staŭ pieršym, chto na kanfierencyi zahavaryŭ pra čatyry śmiarotnyja prysudy, pryviedzienyja ŭ vykanańnie ŭ Biełarusi sioleta. Adzin ź ich byŭ pryviedzieny ŭ vykanańnie viasnoj, jašče try — u listapadzie, adznačyŭ Pałuda. «I mianie ciapier turbuje los Siarhieja Vostrykava, jaki na hety momant zastajecca apošnim pryhavoranym ŭ «kalidory śmierci», — dadaŭ pravaabaronca.
Jon źviarnuŭ uvahu, što Biełaruś nie reahuje na prośby Kamiteta AAN pa pravach čałavieka, jaki prasiŭ nie pryvodzić u vykanańnie prysudy ŭ dačynieńni da asob, što padali skarhi ŭ kamitet. «Mianie mocna turbuje pytańnie taho, što kali ŭklučajucca miery terminovaha charaktaru ŭ dačynieńni da asob u «kalidory śmierci», jakija źviarnulisia ŭ kamitet, nijak pryviadzieńnie prysudu ŭ vykanańnie nie spyniajecca», — skazaŭ Pałuda.
Pradstaŭnik zakrytaha ŭładami pravaabarončaha centra «Viasna» Valancin Stefanovič nahadaŭ, što Biełaruś daŭno abmiarkoŭvaje pytańnie i prablemu prymianieńnia śmiarotnaj kary. «Chaciełasia b, kab byŭ niejki kankretny pasył ad dziaržavy ŭ hetaj śfiery, kab było zrazumieła, ci jość u nas na paradku dnia ŭviadzieńnie maratoryja jak takoha, abo my budziem šmat kazać i praciahvać prymianiać śmiarotnaje pakarańnie. Biełaruskija ŭłady pakul nijak nie demanstrujuć, što niejak pytańnie śmiarotnaha pakarańnia budzie vyrašacca», — skazaŭ Stefanovič.
Načalnik upraŭleńnia ahulnajeŭrapiejskaha supracoŭnictva MZS Biełarusi Andrej Bušyła na heta adkazaŭ: «Mahčyma, pakul my nie padstupilisia niepasredna da ŭviadzieńnia maratoryja, ale humanizacyja zakanadaŭstva pastupova adbyvajecca».
Pavodle jaho słoŭ, u hramadstvie taksama adbyvajecca «ruch u bok skaračeńnia» padtrymki śmiarotnaha pakarańnia. U jakaści prykładu čynoŭnik pryvioŭ źviestki krasavickaha apytańnia Niezaležnaha instytuta sacyjalna-ekanamičnych i palityčnych daśledavańniaŭ, padčas jakoha za zachavańnie śmiarotnaha pakarańnia vykazalisia 51% respandentaŭ.
Kiraŭnik parłamienckaj rabočaj hrupy pa prablematycy śmiarotnaj kary Andrej Navumovič u svaju čarhu zajaviŭ, što nie ŭpeŭnieny ŭ tym, jak prahałasujuć biełaruskija parłamientaryi, kali pytańnie ab maratoryi najbližejšym časam budzie vyniesienaje na ich hałasavańnie. «Ja siońnia nie ŭpeŭnieny ŭ pazicyi našych parłamientaryjaŭ, što jany prymuć tuju pastanoŭku pytańnia, jakaja siońnia akreślenaja. Kali pazicyja nie budzie pryniataja, my hetaje pytańnie adsuniem jašče na niekalki hadoŭ. Tut pavinna być praviedzienaja dosyć surjoznaja praca», — skazaŭ jon.
Navumovič paviedamiŭ, što na sustrečach sa svaimi vybarščykami jon uźnimaje pytańnie ab admienie śmiarotnaha pakarańnia. Pavodle słoŭ deputata, pakul bolšaść vybarščykaŭ vystupajuć za jaje zachavańnie. «Z ulikam toj dynamiki, jakaja składvajecca pry sustrečy z vybarščykami, usio-tki razhladaŭ by mahčymaść maratoryja, a nie admieny», — skazaŭ Navumovič.
Pradstaŭnik maskoŭskaha adździaleńnia «Mižnarodnaj amnistyi» Alaksandr Arciemjeŭ adznačyŭ, što ŭ vypadku śmiarotnych pakarańniaŭ «ŭ bolšaj stupieni pakutujuć svajaki tych, kaho karajuć śmierciu». «Im nie paviedamlajuć pra datu pakarańnia śmierciu, nie dajuć raźvitacca ź blizkimi, cieły nie vydajucca, miesca pachavańnia zastajecca nieviadomym. Kamitet AAN pa pravach čałavieka ŭ 2012 hodzie pryznaŭ heta parušeńniem pravoŭ svajakoŭ», — skazaŭ jon.
Bušyła na heta adznačyŭ: «My nie pavinny zabyvać nie tolki pra svajakoŭ pryhavoranych, ale i svajakoŭ achviar, jakija sutyknulisia ź vialikaj biadoj».
Kamientary