Zadavolenaść žyćciom z uzrostam pavyšajecca — vyniki daśledavańnia
Usie viedajuć, što z hadami my maładziejšymi nie robimsia. Jak cieła, tak i mazhi starejuć, i z uzrostam my stračvajem pracazdolnaść. Heta — usieahulnaje mierkavańnie i ŭsieahulnaja pamyłka.
Bo stałaść nie jość časam samoty, depresii dy zaniapadu, a ŭ sim-tym žyćcio stałaha čałavieka robicca i bolš jakasnym.
Zadavolenaść žyćciom nie pamianšajecca z uzrostam, a navat naadvarot. Karen Finhierman, daśledčyca z Techaskaha ŭniviersiteta, upeŭnienaja: z uzrostam ludzi adznačajuć lepšy i bolš stabilny nastroj, vyraznaje adčuvańnie dabrabytu, siabroŭstva robicca bolš ciesnym, parazumieńnie taksama ŭzrastaje. Praciahvajuć nazapašvacca viedy i raźvivajecca intelekt, hłybinia i roznabakovaść acenki padziej, mudraść (zdolnaść bačyć kanflikty z roznych punktaŭ hledzišča).
Naturalna, chraničnyja chvaroby starych — u tym liku dyjabiet, hipiertanija, demiencyja — bjuć i pa intelekcie. Tym nie mienš, kłasičny vobraz «burklivaha, razdražnionaha staroha, zakłapočanaha tolki pracaj svaich vantrobaŭ» datyčyć nie bolš jak 10% ludziej va ŭzroście.
Staryja viečna ŭ depresii? Łuchta. Daśledavańni pakazvajuć, što z uzrostam ludzi navučajucca bačyć bolš dobraha i śvietłaha vakoł. Z uspaminaŭ taksama astajucca pieravažna pazityŭnyja. Navat u damach sastarełych, dzie depresija — nie redki hość, staryja ludzi chutčej prymajuć svajo stanovišča i lepiej adaptujucca da jaho.
Staryja ludzi – staryja mazhi. Marudnaje myśleńnie, ciažkaści z uspaminami. Kudy ŭžo starym da maładych, što imhnienna vyrašajuć kahnityŭnyja testy. Vy zhodnyja? A navukoŭcy – nie. Tak, u łabaratornych umovach staryja ludzi prajhrajuć maładym. Ale być krutym na testach – nie značyć dobra vyrašać žyćciovyja prablemy, adkazna zajaŭlaje Lin Chešer, prafiesarka z Taronta.
Łabaratornyja vyprabavańni pabudavanyja tak, kab ani starym, ani maładym nie dapamahaŭ papiaredni žyćciovy dośvied. U realnaj ža situacyi čaściej vyjhraje bolš daśviedčany i spraktykavany, zdatny da ŭsiebakovaha analizu čałaviek.
Tyja, chto prajaŭlaje aktyŭnaść, nie vychodziačy za miežy «zony kamfortu», stračvajuć pazicyi chutčej za adnahodkaŭ, jakija imknucca zasvojvać novaje, składanaje, niezvyčajnaje (navučajucca ŭpraŭlacca z hadžetami, zasvojvajuć novyja prahramy i h.d.).
Ale voś što cikava: najbolšyja straty mazhavoj dziejnaści niasuć tyja, chto pierakanany, što z uzrostam mozh musić stareć. Ich pakazčyki, pavodle daśledavańniaŭ, apublikavanych u 2012 hodzie navukoŭcami ź Jelskaha univiersiteta achovy zdaroŭja i Nacyjanalnaha instytuta pa prablemach stareńnia, horšyja na 30% za tych, chto nie ličyŭ uzrost pieraškodaj dla narmalnaj pracy mozha.
Kamientary