Čyž i Tarnaŭski ciapier zarablajuć na nieruchomaści
Naftapierapracoŭka pierastała być załatoj žyłaj biełaruskaj ekanomiki.
29.03.2012 / 11:57
Hrupy kampanij «Trajp» i «Juniviest-M», suprać jakich Jeŭrasajuz uvioŭ ekanamičnyja abmiežavańni, zarabili svoj kapitał pieradusim dziakujučy šmathadovamu ŭdzieł u pierapracoŭcy nafty. Chto jašče pracuje na naftavym rynku, i čamu na im nie źjaŭlajucca novyja pryvatnyja kampanii?
Fota z archiva. Čyž (u čyrvonaj formie ŭ centry) na viečary pamiaci Saleja.
Zakrytaja kvota
U pačatku i siaredzinie 2000-ch, kali abjomy biazmytavaj rasijskaj nafty, jakaja pastaŭlałasia ŭ Biełaruś, nabyli hihanckija abjomy, byli dziasiatki kampanij, achvotnych pierapracoŭvać jaje. Dla rasijskich karparacyj pracavać u našaj krainie było bolš prybytkova, čym u siabie na radzimie, praz asablivaści zakanadaŭstva. U vyniku za 2007—2010 ekspart nafty i naftapraduktaŭ pieravysiŭ $30 miljardaŭ.
Dazvoł na pracu davaŭ asabista Alaksandr Łukašenka. Jašče ŭ 2003 jon zahadaŭ stvaryć uradavuju kamisiju na čale z Anatolem Tozikam, jakaja b prymała zajaŭki ad kampanij na impart i pierapracoŭku nafty. Niekatoryja z udzielnikaŭ kamisii, syšoŭšy z urada, stali daradcami ŭ rasijskich kampanijach… Praŭda, kančatkovaje rašeńnie — jakaja kvota dastaniecca jakoj kampanii — zastavałasia niepasredna za Łukašenkam.
Novyja praviły
Jašče niekalki hadoŭ tamu ŭ krainie naličvałasia kala 20 apierataraŭ, ale ciapier ich kolkaść źmianšajecca. «Naftapierapracoŭka była prybytkovaj niekalki hadoŭ tamu. Ale situacyja źmianiłasia. Praca na ŭnutrany rynak ciapier nie prynosić prybytku», — tłumačyć ekśpiert u halinie enierhietyki Taćciana Manionak. Za 2010 salda Biełarusi pa handli naftaj i naftapraduktami było admoŭnym — minus $1,5 miljarda. U 2011 situacyja jašče pahoršała — z ulikam viartańnia mytaŭ u biudžet Rasii salda skłała minus $2 miljardy.
«Ja nie dumaju, što dla Juryja Čyža naftapierapracoŭka — heta hałoŭnaja krynica prybytku. Jahony biznes razhalinavany, što dapamahaje pieraadolvać kryzisnyja situacyi. «Trajpł» dasiahnuŭ pośpiechu i praz peŭnuju blizkaść da ŭładaŭ, i praz efiektyŭnuju pracu mieniedžaraŭ», — miarkuje Taćciana Manionak. Bolš za toje, pa jaje słovach, u apošni čas «Trajpł» moh i nie zajmacca naftapierapracoŭkaj. Toje samaje i z «Juniviest-M» Anatola Tarnaŭskaha — kampanija, raskruciŭšysia na nafcie, ciapier zarablaje na inšym — na nieruchomaści.
Roŭna padzieleny rynak
Zamiest biełaruskich pryvatnikaŭ, dola jakich na rynku naftapierapracoŭki źmienšyłasia da minimumu, na avanscenu vyjšli rasijskija karparacyi. Zhodna z zakanadaŭstvam, pierapracoŭkaj mohuć zajmacca tolki kampanii-rezidenty, tamu rasijcy dziejničajuć praz svaje miascovyja pradstaŭnictvy. «Łukojłu», «Tatnafcie», TNK i inšym kampanijam, jakija zavoziać svaju syravinu na naftapierapracoŭčyja zavody Biełarusi, naležyć 50% kvotaŭ. Druhuju pałovu atrymlivaje čaćviorka dziaržaŭnych kampanij. Heta «Biełaruskaja naftavaja kampanija», «Biełarusnafta», «Naftan», «Mazyrski NPZ».