«Brama ŭ śviet biełaruskaha kantentu». Kamanda ajcišnikaŭ stvaryła biełaruskamoŭnuju ŠI-kałonku
Kamanda biełaruskich entuzijastaŭ u emihracyi stvaryła razumnuju kałonku, jakaja razmaŭlaje pa-biełarusku. Praz farmat chatniaha devajsa, zasnavanaha na ChatGPT, jany chočuć prasoŭvać biełaruskuju movu i kulturu, a ŭ budučyni i biznesy — ad virtualnych ekskursij da vydaviectvaŭ, piša MOST.
03.01.2025 / 21:54
Fota: MOST
Kamanda, raskidanaja pa ŭsim śviecie, nazvała prajekt ADAM. Kałonka moža adkazvać na lubyja pytańni dziakujučy ChatGPT, prajhravać biełaruskija kałychanki, infarmavać pra nadvorje, stavić tajmier, hrać muzyku sa Spotify uładalnika.
U bližejšy čas kamanda płanuje jašče intehracyju z servisam dziciačych aŭdyjoknih «Knižny Voz». Uvohule raspracoŭščyki kažuć, što adna z metaŭ prajekta — zakryć bazavuju patrebu dziaciej u kamunikacyi na biełaruskaj movie i ŭ biełaruskamoŭnym kantencie: kazkach, kałychankach, hulniach, viktarynach — usim, čym jany aktyŭna karystajucca z Alisaj ad Jandeksa.
Kamanda ŭžo atrymała vodhuki ad tych, chto chacieŭ by mieć taki devajs. Siemji ź dziećmi paćviardžajuć, što chacieli b, kab u ich domie było bolej biełaruskamoŭnaha kantentu.
«Pad kapotam jość i ChatGPT, jaki moža raskazać, što tyčycca biełaruskaha śvietu, što nie tyčycca. My chočam tudy pakłaści i biełaruski kantekst, plus, moža być, jašče dapamožam raźvićciu biełaruskim biznesam, jakija aryjentujucca na biełarusaŭ, znajści svajho pakupnika», — apisvaje pryładu adzin z raspracoŭščykaŭ Siarhiej (imia źmienienaje).
Siarod biełaruskich biznesaŭ, prasoŭvańniu jakich moža spryjać ADAM, mohuć być virtualnyja ekskursii, radyjo, servisy navin, vydaviectvy, adukacyjnyja i zabaŭlalnyja prahramy dla dziaciej i darosłych. Kałonka ŭklučyć biełaruskuju muzyku, knihi, padtrymaje razmovu na rodnaj movie.
«Hihanty biełaruskuju movu tudy nie zaviazuć»
Siarhiej sam šmat hadoŭ karystaŭsia takimi kałonkami ad Amazon, Google i Jandeksa.
«Dobra viedaju miechaniku, mnie vielmi padabajecca takaja pryłada, — kaža jon. — Jana kłasnaja i karysnaja, musić być u kožnym domie. Zdajecca, 60% amierykanskich damoŭ majuć Google Nest abo Amazon Echo z Alexa. Ale jość razumieńnie, što biełaruskaja mova tam sama nie źjavicca, hihanty tudy jaje nie zaviazuć. Heta tyčycca i mnohich inšych moŭ. Im [bujnym kampanijam] heta niecikava i niemetazhodna, heta prosta nie akupicca».
Tamu biełarusy vyrašyli stvaryć taki prajekt samastojna. Na dumku Siarhieja, heta dapamoža i biełaruskamoŭnym karystalnikam, i tym, jakija nie razmaŭlajuć pa-biełarusku, ale chacieli b, kab u ich byŭ taki dapamožnik. Jany mahli b, naprykład, prasić kałonku, kab jana vypraŭlała ich pamyłki.
«Biełaruski štučny intelekt — u kožnuju siamju», — padsumoŭvaje Siarhiej.
Ale ŭ pieršuju čarhu, prajekt aryjentavany na biełarusaŭ, jakija stasujucca pa-biełarusku i jakim nie chapaje biełaruskamoŭnaha kantentu ci nie zadavalniaje jaho jakaść.
«Prajekt zaraz pazicyjanujecca jak šluz ci brama ŭ śviet biełaruskaha kantentu, jaki moža pakłaścisia ŭ aŭdyjofarmat. Praz kałonku karystalniki mohuć chutka znajści toje, što im cikava. Taki dapamožnik, jaki ŭsio viedaje i padkaža i pra naviny biełaruskija, i pra naviny ŭ śviecie, pra nadvorje, pra cikaŭnaści karystalnika, nakštałt novych aŭdyjoknih ci tradycyjnych knih, pra padziei ŭ jaho horadzie, vystupy muzyčnych hurtoŭ, za jakimi jon sočyć», — kaža Siarhiej
Metavaj aŭdytoryjaj kałonki jon nazyvaje ajcišnikaŭ i prasunutych karystalnikaŭ va ŭzroście 30-50 hadoŭ. Heta ludzi, jakija ŭžo pryzvyčailisia płacić za padpiski i majuć stałuju krynicu dachodu:
«U ich pa piramidzie Masłou zaraz pytańnie nie jak siabie prakarmić, a jak zachavać nacyjanalnuju identyčnaść, paŭdzielničać u zachavańni biełaruskaj kultury», — ličyć Siarhiej.
«Čelendž u tym, što treba pakłaści ŭ vałanciorskuju formu»
Zaraz kamanda prajekta ADAM kamiernaja. U joj niekalki inžynieraŭ i pradukt-dyzajnier. Ale biełarusy staviać metu sabrać paŭnavartasnuju kamandu. Da kanca studzienia jany źbirajuć zajaŭki na roli śpiecyjalistaŭ. Šukajuć niekalkich QA-inžynieraŭ, praduktołaha, markietołaha, dyzajniera, SMM-śpiecyjalista.
«I palacim. Budziem pracavać tydniovymi ci dvuchtydniovymi spryntami, jak zvyčajna ŭ ajcišnych kamandach. Ja ŭ IT užo amal 20 hadoŭ. Dośvied vialiki. My viedajem, jak heta robicca. Ale čelendž u tym, što treba pakłaści ŭ vałanciorskuju formu», — kaža Siarhiej.
Na realizacyju prajekta patrebnyja finansy. Naprykład, srodki nieabchodnyja na toje, kab navučyć AI-madeli raspaznavać i sintezavać biełaruskuju movu. Tamu kamanda ADAM šukaje inviestaraŭ i miecenataŭ.
«Na rukach u nas užo jość 20 devajsaŭ, my znojdziem 20 łajalnych karystalnikaŭ. Miesiac-dva pateścim. Zrobim kraŭdfandynh. Dalej składana płanavać, ale jość ideja pajści na susiednija rynki, rabić zaraz, nie adkładvajučy», — dzielicca płanami Siarhiej.