Прэм'ер Славакіі пагражае спыніць пастаўкі электраэнергіі Украіне
Роберт Фіца менш чым праз тыдзень пасля візіту ў Маскву выставіў Украіне ўльтыматум. Ён заявіў, што ў адказ на абвешчанае Кіевам спыненне з 1 студзеня транзіту расійскага газу Славакія можа прыпыніць пастаўкі электраэнергіі, піша Бі-бі-сі.
28.12.2024 / 07:50
Роберт Фіца. Фота: Omar Havana / AP
У сваім дзесяціхвілінным звароце Фіца папярэдзіў пра магчымыя меры ў адказ, калі Украіна не адмовіцца ад планаў спыніць транзіт расійскага газу. «Пасля 1 студзеня мы ацэнім сітуацыю і магчымыя меры супраць Украіны. Калі гэта будзе неабходна, мы спынім пастаўкі электраэнергіі, якая патрэбна Украіне падчас адключэнняў сеткі. Альбо мы дамовімся аб іншых шляхах», — заявіў ён.
Славакія з'яўляецца адным з ключавых партнёраў Украіны ў энергетычнай сферы. У выніку расійскіх ракетных удараў было знішчана больш за 80% энергетычных аб'ектаў Украіны.
Паводле слоў кіраўніка кампаніі «Укрэнерга» Уладзіміра Кудрыцкага, пазбегнуць блэкауту зімой 2024—2025 года можна будзе, у тым ліку, дзякуючы імпарту электраэнергіі з Еўропы. У кастрычніку Славакія абяцала забяспечыць Украіну аварыйнымі пастаўкамі энергіі.
Прэм'ер-міністр назваў рашэнне Украіны аб спыненні транзіту «надзвычай дарагім жэстам».
«Еўрапейскі саюз заплаціць каля 120 мільярдаў еўра больш за павышэнне цэн на газ і электраэнергію ў 2025 і 2026 гадах. Наша канкурэнтаздольнасць зноў знізіцца. Славакія страціць прыблізна паўмільярда еўра на транзітных зборах, Украіна страціць амаль мільярд еўра, а Расія, імаверна, страціць толькі 2,5 мільярда еўра. Мы пакаралі расіян, ці не так?» — сказаў Фіца.
Ён таксама дадаў, што ў выніку павысяцца цэны на газ у Славакіі, а краіна акажацца ў канцы ланцужка паставак, калі яны будуць ажыццяўляцца па альтэрнатыўных маршрутах. У гэтай сітуацыі, паводле Фіцы, выйграюць толькі ЗША.
22 снежня Роберт Фіца прыбыў на перамовы ў Маскву. Пасля сустрэчы з Уладзімірам Пуціным славацкі прэм'ер заявіў, што яго візіт — адказ на дзеянні Зяленскага. За тры дні да гэтага Фіца паведаміў, што ўкраінскі прэзідэнт у размове з ім пацвердзіў намеры спыніць транзіт расійскага газу праз Славакію.
Украіна папярэджвала, што спыніць транзіт расійскага газу ў Еўропу з 1 студзеня 2025 года. Пагадненне паміж НАК «Нафтагаз Украіны» і «Газпрамам», падпісанае ў снежні 2019 года, заканчваецца 31 снежня 2024 года.
З 2022 года, нягледзячы на вайну з Расіяй, Украіна працягвала выконваць умовы пагаднення і забяспечваць транзіт расійскага газу ў Еўропу.
У сваім апошнім звароце, размешчаным у блогу прэм'ера, Фіца таксама асудзіў Зяленскага за адмову ад спынення агню. «Перамоўная пазіцыя Украіны пагаршаецца з кожным днём, і Украіна заплаціць велізарную цану за гэтую авантуру Захаду ў выглядзе страты тэрыторый і прысутнасці замежных войскаў», — заявіў ён.
Фіца прапанаваў Славакію ў якасці пляцоўкі для мірных перамоў і адзначыў, што абмяркоўваў гэтую тэму з Уладзімірам Пуціным. У найбліжэйшы час прэм'ер-міністр плануе наведаць Ватыкан і Турцыю, дзе таксама будзе ўздымаць пытанне спынення ваеннага канфлікту паміж Расіяй і Украінай.