Kali Ukraina zachavaje suvierenitet uzamien za niejtralnaść, što heta budzie značyć dla Biełarusi?

Jaki moža być płan Trampa dla Ukrainy i da čaho jon pryviadzie.

06.11.2024 / 19:29

Uładzimir Zialenski i Donald Tramp padčas apošniaj sustrečy. Fota: Alex Kent/Getty Images

Abviaščajučy pra svaju pieramohu, Donald Tramp zajaviŭ, što «nie źbirajecca raźviazvać vojny, a maje namier ich spynić». Jakoje ŭ hetym kantekście jaho bačańnie zaviaršeńnia kanfliktu va Ukrainie? Pasprabujem razabracca na padstavie raniejšych vykazvańniaŭ palityka.

Pra toje, što jon źbirajecca nieadkładna spynić vajnu va Ukrainie, jak stanie prezidentam, Tramp zajaviŭ u sakaviku 2023 hoda, vystupajučy na mitynhu ŭ Techasie.

«Kali ja stanu prezidentam, to dabjusia hetaha za 24 hadziny», — zapeŭniŭ palityk, ale nie raskazaŭ, jak jon heta zrobić.

Praz paŭtara hoda paśla taho, u vieraśni 2024-ha, Tramp zajaviŭ, što zmoža spynić vajnu jašče da taho, jak aficyjna zastupić na pasadu: «Kali my pieramožam, ja vieru, što zmahu ŭrehulavać hetuju vajnu jašče ŭ statusie abranaha prezidenta, da taho, jak zastuplu na pasadu», — skazaŭ Tramp padčas vystupleńnia ŭ Ekanamičnym kłubie ŭ Ńju-Jorku. Ale znoŭ nie adkazaŭ, jak jon heta zrobić.

Jak Tramp płanuje skončyć vajnu

Prykładny adkaz na hetaje pytańnie palityk daŭ padčas pieradvybarčych debataŭ z Kamałaj Charys. Jon skazaŭ, što pahavoryć z prezidentami Rasii i Ukrainy i źviadzie ich razam. Tramp zapeŭniŭ, što viedaje, jak vieści pieramovy z Pucinym.

Da hetaha jon nie raz zhadvaŭ, što ŭ čas svajho prezidenctva mieŭ vielmi dobryja adnosiny z Pucinym. Pry hetym strymlivaŭ jaho ad kanfliktu z Ukrainaj.

«My z Pucinym vielmi dobra ładzili. Nam nikoli nie pahražała vajna. Jon by nikoli nie ŭlez va Ukrainu. Ja skazaŭ: «Nie ŭłaź va Ukrainu», — cytuje Trampa Bloomberg. 

Prezident ZŠA Donald Tramp sustrakajecca z prezidentam Rasii Uładzimiram Pucinym u pieršy dzień samita G20 u japonskaj Osacy. 28 červienia 2019 hoda. Fota: Kremlin Press Office / Handout/Anadolu Agency/Getty Images

Pry kancy kastryčnika ŭ intervju The Wall Street Journal Tramp zajaviŭ, što pahražaŭ Pucinu ŭdaram pa Maskvie, «prosta pa tvaich pryhožych kupałach», kali toj palezie va Ukrainu. 

Pra toje, što ŭ vyniku pieramohi na vybarach jon zmoža chutka vyrašyć kanflikt pamiž Rasijaj i Ukrainaj, Tramp zajaviŭ i ŭ čas sustrečy z Uładzimiram Zialenskim u vieraśni hetaha hoda ŭ Ńju-Jorku. Jon śćviardžaŭ, što hetaha chočuć jak ukrainski, tak i rasijski lidary.

«Kali ja vyjhraju, my atrymajem vielmi spraviadlivy vynik. Sapraŭdy vielmi chutkuju ździełku», — zapeŭnivaŭ Tramp.

Što z akupavanymi terytoryjami Ukrainy?

Kali pierad sustrečaj ź Zialenskim u Trampa spytali, ci pahodzicca Kijeŭ na pieradaču terytoryj Maskvie, jon adkazaŭ «pabačym, jak buduć raźvivacca padziei». 

Vydańnie The Washington Post u krasaviku hetaha hoda pisała, što adkaz na hetaje pytańnie Tramp davaŭ u pryvatnych razmovach. Tak jon havaryŭ, što moža nacisnuć na Ukrainu i prymusić jaje adračysia častki svaich ziamiel.

Džejm Vens, budučy vice-prezident, miesiac tamu raskazaŭ, jakim jon bačyć mirny płan:

«Tramp siadaje i kaža rasiejcam, ukraincam i jeŭrapiejcam: «Vy, chłopcy, pavinny vyznačyć, jak vyhladaje mirnaje ŭrehulavańnie». I, imavierna, jano budzie vyhladać prykładna tak, jak ciapierašniaja linija raźmiežavańnia pamiž Rasijaj i Ukrainaj. Heta stanie jak demilitaryzavanaja zona. Tam paŭstanuć nadziejnyja ŭmacavańni».

Pa słovach Vensa, Rasija atrymaje harantyi niejtralnaha statusu Ukrainy pa-za NATA, a Ukraina — harantyju suvierenitetu.

Padobny status ad 1945 da 1991 hadoŭ mieła Finlandyja. Jana mieła absalutny suvierenitet i była nacyjanalnaj dziaržavaj, ale pry hetym trymałasia absalutnaj niejtralnaści ŭ mižnarodnaj palitycy. Nastolki, što paśla ŭviadzieńnia savieckich vojskaŭ u Afhanistan nie hałasavała za rezalucyju AAN z asudžeńniem hetaha kroku.

Nahadajem, što Finlandyja pierad hetym straciła Kareliju i Vybarh, adcisnutyja Savieckim Sajuzam u vajnie 1939—1940 hadoŭ. Adnak Stalin nie navažyŭsia pahłynuć hetuju krainu, jak pahłynuŭ krainy Bałtyi, da prykładu, paśla taho jak sutyknuŭsia z mužnym supracivam finskaj armii.

Kali takaja «finlandyzacyja» statusu Ukrainy budzie spałučacca z umacavańniem jaje abaronazdolnaści i intehracyjaj jaje ŭ Jeŭrapiejski sajuz, heta, napeŭna, mahło b harantavać jaje mir i raźvićcio na bližejšy čas. A mocnaja Ukraina vyhadnaja i Biełarusi dla bałansu svaich ekanamičnych i palityčnych suviaziaŭ.

Ci zdaść Tramp Ukrainu Rasii? Čamu demakraty razhromlenyja? Da čaho pryviadzie kantrol respublikancaŭ nad vykanaŭčaj i zakanadaŭčaj uładaj adnačasova?

Uładzimir Zialenski pavinšavaŭ Donalda Trampa 

Tramp: ZŠA pavinny vyjści z vajny va Ukrainie

Tramp: Ukrainy bolš niama

Antoś Župran