Навукоўцы прыдумалі, як змагацца з камарамі. Іх трэба рабіць глухімі
Навукоўцы лічаць, што яны знайшлі незвычайны спосаб змагацца з хваробамі, якія распаўсюджваюць камары, — дэнге, жоўтай ліхаманкай і вірусам Зіка. Яны робяць камароў глухімі, каб ім было цяжэй спарвацца і размнажацца, паведамляе Бі-бі-сі.
05.11.2024 / 11:47
Фота: Wikimedia Commons
Камары спарваюцца падчас палёту, і самцы арыентуюцца на слых, каб знайсці самку, арыентуючыся на прывабны для іх гук яе крылаў.
Даследчыкі правялі эксперымент, парушыўшы слых самцоў. У выніку яны не ўступалі ў фізічны кантакт з самкамі нават пасля трох дзён у адной клетцы.
Менавіта самкі камароў пераносяць хваробы людзям, таму калі прымусіць камароў менш размнажацца, гэта паменшыць колькасць захворванняў.
Каманда з Каліфарнійскага ўніверсітэта ў Эрвайне даследавала камароў віду Aedes aegypti, якія штогод заражаюць каля 400 мільёнаў чалавек.
Яны ўважліва назіралі за спарваннем камароў, якое можа доўжыцца ад некалькіх секунд да крыху менш за хвіліну, і знайшлі спосаб парушыць гэты працэс з дапамогай генетыкі.
Яны засяродзіліся на бялку пад назвай trpVa, які, відаць, важны для слыху.
У мутаваных камароў нейроны, якія звычайна ўдзельнічаюць у выяўленні гуку, не рэагавалі на гукі палёту або на ваганні крылаў патэнцыйных партнёрак.
Прывабны шум заставаўся без рэакцыі.
Замест гэтага дзікія (не мутаваныя) самцы хутка спарваліся шмат разоў і апладнялі амаль усіх самак у сваёй клетцы.
Навукоўцы з Каліфарнійскага ўніверсітэта ў Санта-Барбары, якія апублікавалі сваё даследаванне ў часопісе PNAS, адзначылі, што эфект геннага накаўту быў «абсалютным», бо спарванне глухіх самцоў цалкам спынілі.
Доктар Ёрг Альберт з Ольдэнбургскага ўніверсітэта ў Германіі, эксперт па спарванні камароў, пракаментаваў даследаванне.
Ён сказаў, што эксперымент са слыхам з'яўляецца шматабяцальным шляхам барацьбы з камарамі, але патрабуе далейшага вывучэння.
«Даследаванне дае першы прамы малекулярны тэст, які пацвярджае, што слых сапраўды важны не толькі для размнажэння камароў, але і неабходны. Без здольнасці самцоў чуць і акустычна пераследваць самак камары могуць апынуцца на мяжы знікнення».
Ён дадаў, што ёсць яшчэ адзін метад, які даследуюць навукоўцы, — гэта выпуск стэрыльных самцоў у раёны, дзе ёсць агмені хвароб, якія распаўсюджваюць камары.
Хоць камары могуць пераносіць хваробы, яны таксама з'яўляюцца важнай часткай харчовай ланцугу: яны з'яўляюцца ежай для рыб, птушак, кажаноў і жаб, а некаторыя з іх з'яўляюцца важнымі апыляльнікамі раслін.