Stvaryli pieršaje biełaruskamoŭnaje radyjo, dzie zamiest viadučych — štučny intelekt
Biełaruskamoŭnaje radyjo BelGPTradio ŭžo možna pasłuchać u siecivie. Jaho asablivaść — teksty dla efiru i ahučku robić štučny intelekt. Voś jak jano pracuje.
01.11.2024 / 18:58
Skryn z hałoŭnaj staronki radyjo
Pra ideju raskazaŭ adzin sa stvaralnikaŭ radyjo — 37-hadovy pradprymalnik z Krakava Hieorhij Kachanoŭski, ułaśnik startapa ScootAPI, jaki zajmajecca raspracoŭkaj prahramnaha zabieśpiačeńnia dla šerynhavych elektrasamakataŭ i elektraviełasipiedaŭ.
Usio pačałosia z sustrečy krakaŭskich pradprymalnikaŭ, dzie Hieorhij znajšoŭ adnadumcaŭ da svajoj idei radyjo sa štučnym intelektam. Jany sabralisia ŭ čajnaj, dzie raźmierkavali zadačy, i ŭzialisia za spravu.
Hieorhij Kachanoŭski. Fota: archiŭ surazmoŭcy
Na siońnia radyjo isnuje ŭ farmacie MVP, to-bok pradukt znachodzicca na minimalnaj stadyi raspracoŭki, ale jaho ŭžo možna słuchać. Radyjo zroblenaje z dapamohaj niekalkich madelaŭ štučnaha intelektu, tłumačyć Hieorhij:
«Pieršuju madel vykarystoŭvali, kab napisać tekst pamiž pieśniami — brali minułuju pieśniu i nastupnuju i rabili taki tekst, kab dyktar trochi raskazvaŭ pra abiedźvie pieśni. Tak my atrymlivajem tekst na biełaruskaj movie i ahučvajem jaho praz madel, jakaja stvaraje hołas. Takija madeli dobra pracujuć na anhlijskaj i ruskaj movach, ale było składana znajści madel, jakaja pracavała b bolš-mienš dobra pa-biełarusku.
My pasprabavali šmat madelaŭ i spačatku spynilisia na madeli ad Donar.by. Heta kłasny prajekt, jaki źbiraje biełaruskamoŭnyja hałasy, kab natreniravać madel i kab jana ŭ vyniku zmahła havaryć pa-biełarusku. Kali my jaje znajšli i patestavali, trochi paskoryli hołas. Heta mužčynski hołas, jon padajecca trochi rabatyzavanym, tamu zrazumieła, što jon štučny. My sabrali heta ŭsio razam i zrabili efir prykładna na paŭtary hadziny: tam hrajuć pieśni i dyktar pra ich raskazvaje».
Praz dva tydni Hieorhij z paplečnikami prapanavali ŭdzielnikam biznes-kłuba pasłuchać novaje radyjo, sabrali ad ich vodhuki i na asnovie ich palepšyli hołas dyktara — ciapier heta žanočy hołas.
Pasłuchać radyjo možna tut. Efir pa praciahłaści amal nie źmianiŭsia, raskazvaje Hieorhij, ale płej-list vyhladaje trochi pa-inšamu:
«My źviazalisia z vykanaŭcami [piesień], i adzin ź ich paprasiŭ prybrać jaho pieśni z palityčnych pryčyn, chacia my z palitykaj nie źviazanyja. Ciapier u nas u efiry abo pieśni tych, chto nam daŭ svaju zhodu, abo tych, kamu my napisali zapyt, ale jany na jaho nie adkazali.
Ciapier naša zadača — sabrać analityku i zrazumieć, ci kamu-niebudź uvohule cikava słuchać biełaruskamoŭnaje radyjo, ci maje sens heta ŭsio aŭtamatyzavać i rabić usio na bolš surjoznym uzroŭni. Kali my pabačym, što ličby dastatkova vysokija, budziem aŭtamatyzavać praces i pašyrać efir, kab jon byŭ kruhłasutkavy. Jašče žadajem dadać biełaruskamoŭnyja kazki dla dziaciej».
Hieorhij tłumačyć, jak praca adbyvajecca ciapier. Čałaviek uručnuju ŭvodzić u pieršuju madel prompty, to-bok zadańni dla štučnaha intelektu, i kapiruje tekst, zhienieravany madellu. Potym hety tekst uručnuju ŭstaŭlajuć u madel dla ahučki, i, kali ahučka hatovaja, uručnuju abjadnoŭvajuć jaje z muzykaj.
Pakul što prajekt pracuje bieź biznes-płana. Jaho stvaralniki ŭkładajuć u radyjo svaje hrošy — dla ich heta mahčymaść papracavać z technałohijami i niečym paspryjać biełaruskaj kultury.
Na prajekcie mahčyma zarablać, razvažaje Hieorhij:
«Možna rabić rekłamu, možna — piersanalizavany kantent. Ujavicie, što ŭ vas dźvie dački i vy žadajecie ich paradavać. Vy adsyłajecie nam zajaŭku, kab my raskazali kazačku pra Amieliju i Daniełu z peŭnym siužetam. My jaje zhienierujem, vy jaje zmožacie ŭklučyć, i vašy dzieci takija — vaŭ, dla mianie raskazvajuć kazku pa radyjo!
U Krakavie jość biełaruskamoŭnaja škoła, i jany ciapier adkryli zbor, kab arhanizavać navučalny praces pa-biełarusku. My nie prymajem danaty, ale chočam dapamahčy hetaj škole. Kali niechta pažadaje zadanacić na naš prajekt, možna zadanacić hetaj škole i praz heta padtrymać kulturu. A my pabačym, što škole pajšli danaty, i dla nas heta budzie sihnał, što kamuści radyjo patrebnaje i treba praciahvać».
Amierykaniec padumvaje pierajazdžać u Biełaruś — pryčyna aryhinalnaja
Znajšłosia jašče adno słova, jakoje havorać pa-rusku biełarusy, ale nie viedajuć rasijanie
U Biełarusi vybrali raślinu 2025 hoda. Na jaje tačyła zuby Volha Bondarava