«Я думаў, што людзі змятуць нас, мы апусцім шчыты». Міліцыянт у 2020-м стаяў у ачапленні перад Лукашэнкам з аўтаматам, а цяпер ваюе за Украіну
Вячаслаў Граноўскі звольніўся з органаў пасля таго, як убачыў гвалт у дачыненні да пратэстоўцаў. Ён з'ехаў ва Украіну, а пасля пачатку поўнамаштабнай вайны ўступіў у Полк Каліноўскага, піша The Observer.
20.10.2024 / 15:45
Ілюстрацыйнае фота з альбома «Шлях палка»
Вячаслаў Граноўскі пайшоў служыць у міліцыю ў 18 гадоў, адразу пасля заканчэння сярэдняй школы.
«Для многіх маладых людзей, якіх не цікавіць палітыка, але якія хочуць стабільнага жыцця, праца ў міліцыі — добры варыянт», — адзначыў Граноўскі.
Яму быў 21 год, калі ў Беларусі ўспыхнулі масавыя пратэсты супраць гвалту і фальсіфікацыі Лукашэнкам прэзідэнцкіх выбараў. Граноўскі ўспамінае, што тады яго галоўнымі інтарэсамі былі «дзяўчаты, вечарынкі і добры вольны час». На службе ён тады займаўся звычайнымі руціннымі справамі: дазваляў дробныя канфлікты ў сваім раёне і сачыў за парадкам. З калегамі ў Граноўскага былі добрыя адносіны.
Але цяпер, азіраючыся назад, яго стаўленне да многіх людзей, з якімі ён працаваў, змянілася.
Вячаслаў Граноўскі. Фота прадастаўлена «Люстэрку»
«Яны не асабліва разумныя і не аналізуюць інфармацыю крытычна. У большасці з іх няма прынцыпаў. Фактычна, гэта амаль абавязковая ўмова для працы ў гэтай сістэме», — лічыць Граноўскі.
У жніўні 2020 года ён бачыў, як яго калегі катавалі і здзекаваліся з пратэстоўцаў, каб абараніць рэжым Лукашэнкі. Граноўскі ўспомніў сцэну, якую ён убачыў у РУУС Фрунзенскага раёна Мінска, дзе ён працаваў, пасля адной з пратэсных начэй. Ён бачыў 70 затрыманых дэманстрантаў, якія крычаць ад болю. Яны ляжалі на зямлі ўсё ў крыві і сіняках, са сцяжкамі на руках. Іх жорстка збілі дубінкамі яго калегі, з якімі ён яшчэ нядаўна жартаваў на курылцы.
«Мне і раней даводзілася затрымліваць людзей, але я заўсёды рабіў гэта без гвалту. Я заўсёды стараўся пазбегнуць жорсткасці. Але ў той момант… я ўбачыў зусім жывёльную рэакцыю на мірныя пратэсты.
Раней я думаў, што мы, як міліцыя, робім нешта добрае. Той момант даказаў, што я памыляўся», — успомніў Граноўскі.
16 жніўня 2020-га, калі ў Мінску прайшоў адзін з найбуйнейшых мірных пратэсных мітынгах, Граноўскі стаяў у ачапленні.
«Гэта было неверагодна — я стаяў у міліцэйскім ачапленні, глядзеў на гэтае мора людзей і думаў, што яны змятуць нас, і мы апусцім шчыты. Але яны павярнулі назад. У той момант я зразумеў, што рэвалюцыя правалілася, і ўсё будзе толькі горш», — з сумам адзначыў былы міліцыянт.
23 жніўня 2020-га Граноўскі стаяў у ачапленні ля Палаца Незалежнасці і назіраў, як Лукашэнка з аўтаматам выйшаў з верталёта, калі пратэстоўцы ўжо разышліся, і пракрычаў сілавікам «Вы прыгажуны!».
«Я быў там, абараняючы чалавека, які захапіў краіну. У той момант я зразумеў, што больш не хачу быць часткай усяго гэтага», — кажа Граноўскі.
У верасні 2020-га ён звольніўся з органаў. Яму дазволілі спакойна пайсці, але неўзабаве крыніцы ў міліцыі яму паведамілі, што на яго рыхтуецца крымінальная справа.
Граноўскі сабраў дакументы і рэчы і з'ехаў у Харкаў, дзе жыў яго сябар. У верасні 2022-га былы сілавік далучыўся да Палка Каліноўскага. Граноўскі лічыць, што барацьба з Расіяй — найлепшы спосаб барацьбы з Лукашэнкам.
«Лукашэнка цяпер мой вораг. Адзіная прычына, па якой ён усё яшчэ ва ўладзе, — гэта Расія. І адзіны спосаб перамагчы яго — змагацца з Пуціным», — мяркуе Граноўскі.
З тых часоў баец пад пазыўным Мірык паўдзельнічаў у многіх аперацыях, перажыў аблогу Бахмута і страціў на поле бою чатырох блізкіх сяброў. У Беларусі Граноўскаму выстаўленыя шматлікія крымінальныя абвінавачванні, у тым ліку за наёмніцтва, удзел у экстрэмісцкай арганізацыі і дзяржаўную здраду.
Большасць былых калег лічаць Граноўскага здраднікам. Ён адзначае, што ў беларускай міліцыі не дапускаецца незалежнае мысленне — дазволена толькі сляпое падпарадкаванне загадам.
«Кожны засяроджаны на ўласным дабрабыце. У Беларусі сярэднестатыстычны міліцыянт зарабляе каля 900 рублёў у месяц — якраз дастаткова, каб зняць аднапакаёвую кватэру ў Мінску і купіць ежы. Нядзіўна, што многія расчараваныя, абмежаваныя людзі гатовыя ўчапіцца адзін у аднаго за малюсенькую прэмію», — кажа Граноўскі.
Ён спрабаваў падтрымліваць сувязь з некалькімі «разумнымі» былымі сябрамі, але ў выніку зносіны сышло на нішто. Цяпер іх агульнае мінулае ў Беларусі больш не мае значэння, яго не турбуе, што па той бок лініі фронту могуць быць былыя таварышы.
«Я бачыў, як майго ўкраінскага брата разрывалі на часткі проста ў мяне на вачах у пачатку ўварвання. Чаму мяне павінны хваляваць тыя, хто падтрымлівае забойцаў?» — кажа Граноўскі.