U Žyrovickim manastyry razabrali ikanastas, ź jakoha raniej vykinuli biełaruskija abrazy
U Śviata-Uśpienskim sabory manastyra pačałasia restaŭracyja adnaho z najstarejšych u krainie baročnych ikanastasaŭ, jaki ŭ minułyja dziesiacihodździ źviedaŭ radykalnuju rusifikacyju.
27.09.2024 / 15:35
Razborka ikanastasa ŭ Žyrovickim manastyry. Skrynšot repartaža ANT
U 2023 hodzie ŭ Žyrovičy ŭžo vyjazdžali śpiecyjalisty Nacyjanalnaha mastackaha muzieja, supracoŭniki «Biełrestaŭracyi», jakija vyvučali situacyju. U vyniku abśledavańnia stanu ikanastasa, byli vyjaŭleny tyja elemienty, jakija nieabchodna adnavić abo poŭnaściu zamianić.
Ciapier, jak paviedamiŭ telekanał ANT, pačali narešcie demantavać ikanastas, jaki ličycca adnym z samych starych, što zachavalisia na Biełarusi. Jaho restaŭracyja zojmie kala dvuch hadoŭ.
Razborka ikanastasa ŭ Žyrovickim manastyry. Skrynšot repartaža ANT
Pieršapačatkova va Uśpienskim sabory byŭ tolki centralny ikanastas, pabudavany kala 1730 hoda, jaki dobra zachavaŭsia da našych dzion. U 1779 hodzie dla rośpisu hetaha ikanastasa, jak i ikanastasa Jaŭlenskaj carkvy, byŭ zaprošany majstar Ryhor Miadźviedski. Ikanastas sabora vykanany ŭ charakternym styli baroka. Źviartajuć na siabie ŭvahu abrazy apostałaŭ, centralnaja vyjava «Spasa Usiedziaržyciela» ŭ siarebranaj ramie. Bakavyja častki ikanastasa chranałahična adnosicca da ramontu chrama ŭ 1860-ja hh., jak i siarebranyja šaty na abrazach.
Ikanastas maje dosyć vialikija pamiery — centralnaja častka 12 na 6 mietraŭ, bakavyja elemienty — 7 na 5. Demantaž, jaki pačali z bakavych častak, restaŭratary pravodziačy vyklučna ŭručnuju, kab ničoha nie paškodzić.
Pastupovaja zamiena biełaruskich baročnych abrazoŭ na «psieŭdaruskija»
U 2009 hodzie pa błahasłavieńni Patryjaršaha Ekzarcha ŭsiaje Biełarusi Mitrapalita Minskaha i Słuckaha Fiłareta siem staradaŭnich abrazoŭ ź ikanastasa Uśpienskaha sabora byli pieradadzieny Žyrovickim manastyrom u Nacyjanalny mastacki muziej Respubliki Biełaruś.
Baročnyja abrazy byli zamienieny na sučasnyja, jakija vykananyja ŭ nibyta «staražytnaruskim styli» inakiniaj Anfisaj. Hetyja abrazy vybivajucca pa styli z baročnaha ikanastasa i baročnych interjeraŭ chrama.
Paśla ź ikanastasa prybrali i raźbiany dekor. Siońnia častka dekoru viarnułasia, praŭda, zusim nie taho, što byŭ raniej.
Abrazy ź ikanastasa Uśpienskaha sabora Žyrovickaha manastyra na vystaŭcy «Załaty viek biełaruskaha ikanapisu. XVII stahodździe». Nieviadomy vilenski (?) mastak. Paśla 1676 h. Fota: Nacyjanalny mastacki muziej
Ikanastas asobna prapisany ŭ Dziaržaŭnym śpisie historyka-kulturnych kaštoŭnaściej jak častka dekaratyŭnaha azdableńnia sabora, jaki źjaŭlajecca častkaj architekturnaha ansamblu mižnarodnaha značeńnia. Abrazy, jak nieadjemnaja častka ikanastasa, taksama musiać zachoŭvać hety status.
Na dumku aktyvistaŭ, u čas restaŭracyi varta było b viarnuć u ikanastas chacia b kopii aryhinalnych baročnych abrazoŭ, ale małaimavierna, što heta budzie zroblena, bo ŭ hetym nie zacikaŭleny sam manastyr.