Навукоўцы выявілі новую групу крыві
Гісторыя адкрыцця пачалася ў 1972 годзе, калі ў аналізе крыві цяжарнай жанчыны не быў знойдзены адзін са звычайных антыгенаў.
20.09.2024 / 16:33
Лімфацыты і эрытрацыты ў крывяносных сасудах. Камп'ютарная візуалізацыя. Фота: Roger Sutcliffe / Getty Immages
Як піша Science Alert, тысячы жыццяў могуць быць выратаваныя па ўсім свеце пасля таго, як даследчыкі з Вялікабрытаніі выявілі новую групу крыві і такім чынам разгадалі загадку 50-гадовай даўніны. Вынікі іх даследавання апублікаваныя ў часопісе Blood.
Спецыялісты адзначаюць, што нягледзячы на тое, што мы ведаем сістэму чатырох груп крыві (А, В, АВ, О) і двух рэзус-фактараў (плюс ці мінус), у людзей існуе мноства розных сістэм груп крыві, якія заснаваныя на разнастайных бялках і цукрах, што пакрываюць паверхню крывяных клетак (эрытрацытаў).
Гэтыя малекулы выконваюць ролю маркераў, па якіх імунная сістэма адрознівае «свае» клеткі ад чужародных. Калі падчас пералівання крыві гэтыя маркеры не супадаюць, гэта можа прывесці да сур'ёзных наступстваў, у тым ліку да смяротнага выніку.
Большасць асноўных груп крыві былі вызначаныя ў пачатку XX стагоддзя. Але даследаванні працягваліся і пазней, што прывяло да адкрыцця новых груп крыві, якія не ўваходзяць у асноўныя. Напрыклад, у 2022 годзе была апісаная сістэма крыві Er. Аднак такія сістэмы з'яўляюцца рэдкімі і закранаюць невялікую колькасць людзей.
«Праца была складанай, таму што генетычныя выпадкі вельмі рэдкія», — тлумачыць адна з аўтарак адкрыцця гематолаг Луіза Цілі (Louise Tilley).
Папярэднія даследаванні паказалі, што больш за 99,9% людзей маюць антыген AnWj, які адсутнічаў у крыві цяжарнай пацыенткі 1972 года. Гэты антыген знаходзіцца на бялку, звязаным з міелінам (рэчывам, якое пакрывае і абараняе нервовыя валокны) і лімфацытамі (тыпам белых крывяных клетак). Менавіта таму навукоўцы назвалі новую сістэму крыві MAL.
Бялок MAL выконвае важную ролю ў захаванні стабільнасці клеткавых мембран і дапамагае ў транспартаванні рэчываў унутры клетак. Папярэднія даследаванні паказалі, што антыген AnWj адсутнічае ў нованароджаных, але з'яўляецца праз некаторы час пасля нараджэння.
Цікава, што ўсе AnWj-адмоўныя пацыенты, уключаныя ў даследаванне, мелі адну і тую ж мутацыю. Аднак ніякіх іншых клеткавых анамалій або захворванняў, звязаных з гэтай мутацыяй, не было выяўлена.
Цяпер, калі даследчыкі ідэнтыфікавалі генетычныя маркеры, звязаныя з мутацыяй MAL, можна праводзіць тэсты для выяўлення, з'яўляецца адмоўны MAL-тып крыві спадчынным ці ён выкліканы падаўленнем антыгену, што можа сведчыць пра іншыя патэнцыйныя медыцынскія праблемы.
Як піша ВВС, такі тэст ужо распрацавала Міжнародная даведачная лабараторыя груп крыві NHSBT у Філтане. Ён можа стаць выратаваннем для людзей, у якіх узнікаюць рэакцыі на пераліванне крыві, і дапаможа лягчэй знаходзіць адпаведных донараў для рэдкіх тыпаў крыві.
У ЗША ўхвалілі першы ў свеце прэпарат на аснове рэдагавання генаў
Упершыню ў гісторыі чалавеку пералілі штучную кроў
Вучоныя адкрылі амаладжальны эфект распаўсюджанага прэпарату ад дыябету