«Сядзелі без інтэрнэту і разгадвалі сканворды». Жыхары Гомельшчыны расказалі, як перажылі наступствы стыхіі
Мінулую нядзелю жыхары Гомельскай вобласці запомняць надоўга. Шквалісты вецер, які праляцеў па рэгіёне, паваліў лес, пакінуў без святла, сувязі і вады дзясяткі населеных пунктаў, у тым ліку гарады Калінкавічы і Мазыр. Журналісты «Анлайнера» з'ездзілі на поўдзень краіны і даведаліся, як мясцовыя жыхары перажылі стыхію і спраўляліся з нечаканымі праблемамі.
17.07.2024 / 20:48
«Бусла прыціснула кавалкам гнязда, але яго выратавалі»
Светлагорскі раён. Праязджаючы пасёлак Парычы, бачна, як ландшафт паступова мяняецца. Прыгожы і стройны лес месцамі ператварыўся ў нейкую мешаніну з паламаных соснаў і бяроз. У нос б'е характэрны пах драўніны: як быццам венік для лазні хтосьці нарыхтаваў.
Каля павароту на Раковічы журналісты сустракаюць брыгаду энергетыкаў з Глыбокага. Паводле іх слоў, вёска ўсё яшчэ без святла.
Дарога на Раковічы аказалася заваленай галінкамі і дрэвамі, таму далей пайшлі пешшу.
У Ракавічах ціха: толькі ў гняздзе каля паваленага клёну абрывіста клякоча бусел. Вонкава і не скажаш, што вецер драконіў тут усё на сваім шляху. Рабочыя ўжо раскрыжавалі паваленыя дрэвы і прыбралі іх з дарогі.
На лавачцы каля адной з хат сядзяць трое мясцовых жыхароў. «Толя, яшчэ адзін Толя і Света», — прадстаўляе кампанію адзін з мужчын.
Яны перакананыя: сярод усіх вёсак у акрузе Раковічам дасталося больш за ўсіх.
«Вецер быў такі шквалісты, што я падумаў: Вось і ўсё… Клён ірве — галінкі ў іншы бок ляцяць. Мая бяроза падвойная была, а стала адзінарная, — красамоўна расказвае Анатоль. — У гняздзе было тры буслы, а стала два. Бусляня прыціснула кавалкам гнязда. Яго паспелі выцягнуць, але яно усё адно знікла.
На могілках помнікі паламала. У лес цяпер не прайсці. Дзеці сёння ў ягады пайшлі, дык адразу назад вярнуліся і кажуць: «Мы, тата, туды нават не пралезем».
За ўсё жыццё ў нас такога ніколі не было».
«Я цяпер амаль нікуды не магу датэлефанавацца. Але адсутнасць у нас святла — гэта паўбяды, — уступае ў размову Святлана. — А вось халадзільнік… Сёння, што засталося, адвезла дзецям у Светлагорск, дзе сітуацыя ўжо нармалізавалася. Але гэта я змагла адвезці, а ў многіх такой магчымасці няма. Так, маразільная камера яшчэ халодная, аднак за ноч усё пацячэ».
«Ну, тады ў склеп панясём», — кажа сусед Святланы.
Прагнозаў, калі ўсё адновяць у вёсцы, мясцовым жыхарам не робяць. «Баюся, што яшчэ дзень-другі прыйдзецца пачакаць», — паведамляе Анатоль і вяртаецца да сваёй кампаніі.
«Гэта былі паўгадзіны пекла»
Пра праблемы ў Калінкавічах чытачы пачалі расказваць яшчэ ўвечары ў нядзелю. Паваленыя дрэвы прыбралі хутка, але аднавіць святло аператыўна не атрымалася. Многія дамы ў цэнтры да вечара заставаліся без электрычнасці, працавалі не ўсе крамы.
Заходзячы ў краму з «канцыляркай», трапляеш у паўзмрок. Тут, у цемры, як і ў суседніх крамах, у аўторак прадавалі толькі за наяўныя.
«Картай, як ведаю, разлічыцца можна было толькі на запраўцы і, калі не памыляюся, яшчэ ў адным прадуктовым. Усё. Да гэтага часу (у аўторак) электрычнасць з'явілася, але пакуль не ўсюды, — кажа прадавачка Настасся. — З вадой таксама былі праблемы, але быццам ужо даюць».
Каля аднаго пад'езда сустрэліся некалькіх жанчын.
«Для халадзільніка адсутнасць святла — страшная справа. Прадукты ўсе павыкідалі — толькі маразільнік застаўся. Калі хочаце, можам вас нават чым-небудзь пачаставаць, — смяюцца жанчыны. — З аўторка святло паступова вяртаюць. Вада спачатку была не вельмі, але потым пайшла чыстая. Мы з вамі зараз гаворым, а вады зноў няма. Але нічога страшнага — увечары дадуць. Перабоі мабільнай сувязі таксама былі, але яе ўжо аднавілі. Улады і ўсе экстранныя службы ўсё ж такі імкнуцца, каб як мага хутчэй горад справіўся з праблемай».
Побач з домам сустрэлі сямейную пару — Валянціну і Дзмітрыя. Яны якраз вярталіся дадому з крамы.
— Гэта былі паўгадзіны пекла, — успамінае Дзмітрый. — Святла не стала, і ўсе людзі выйшлі на вуліцу. Што ўбачылі? 15-метровыя дубы з перавернутымі каранямі на зямлі ляжалі, абарваныя правады, сарваныя дахі.
— Пад намі знаходзіўся стары балкон, дык раму проста здзьмула, — дадае Валянціна. — Гэта быў шок. Калі ты глядзіш на такую непагадзь па тэлевізары — гэта адно, а бачыць падобнае ўжывую вельмі страшна. І страшна, што дзесьці побач твае блізкія, знаёмыя, дзеці, а з імі няма сувязі — яна проста знікла. Ваду далі ў панядзелак увечары. Але мы жывем на трэцім, таму вада цякла невялікім струменьчыкам. Але памыцца хапіла. Халадзільнік у нас цяпер як новы: чысты і без прадуктаў. Выкінула цэлы пакет і пасмажыла ўсё мяса, якое было.
— А як вам жылося без святла і інтэрнэту?
— Нармальна. Мы разумова развіваліся: разгадвалі сканворды, у гульні розныя гулялі. Усе навіны толькі нядаўна даведаліся, зарадзіўшы гадзіну таму ў знаёмых нашы тэлефоны.
Як расказалі чытачы «Анлайнера», па стане на вечар серады гарачай вады ў горадзе няма. Халодную падалі практычна ва ўсе мікрараёны Калінкавічаў.
«Зняць грошы з банкамата ездзіў у Гомель»
Цяпер Мазыр выглядае ціха і спакойна, а ў панядзелак — без вады і святла — тут было вельмі напружана. Ваду па раёнах развозілі супрацоўнікі МНС і вайскоўцы. Падзарадзіць тэлефоны можна было толькі з дапамогай генератараў, якія на вуліцах усталёўвалі ўсё тыя ж ратавальнікі, супрацоўнікі банкаў і звычайныя жыхары горада.
Крамы пачалі працаваць не адразу, ды і прымалі ў іх таксама толькі наяўныя.
«У мяне наяўных наогул не было, таму паехаў здымаць грошы ў Гомель. Ад нас — больш за 100 кіламетраў», — расказаў адзін з мясцовых жыхароў.
У самым канцы вуліцы Савецкай дзве бабулі чакаюць цыстэрну з вадой.
«Вам не перадаць словамі, што ў нас было. Але цяпер ужо ўсё нармальна! — бадзёра рэагуе на пытанні адна з мясцовых жыхарак. — Усе жывыя, здаровыя, а гэта самае галоўнае!»
— Аптымізму, бачу, вы не траціце.
— А навошта яго траціць? Ёсць краіны, дзе з такімі праблемамі сутыкаюцца пастаянна. Але жывуць жа неяк людзі, агароды сеюць, ураджай збіраюць, дзяцей гадуюць.
Далей на адной з вуліц сустрэлі двух сяброў. Адзін з іх у нядзелю не даехаў на рыбалку — спыніла бура. Іншы ўвечары рэлаксаваў з сям'ёй на Прыпяці — і адпачынак прыйшлося замяніць на ўцёкі.
«Мы адтуль такімі «карчамі» выязджалі, што мама не бядуй, — смяецца хлопец. — Падтапленні былі такімі, што некаторыя машыны нават гідраўдар атрымалі. У аўторак па раёнах ужо пачалі даваць святло, і да вечара ўжо, напэўна, практычна ўсіх засілкавалі. Вада да гэтага часу таксама амаль ёсць. Аднак жылося на самай справе цяжкавата. З халадзільніка ўсё выцекла — усё выкінулі. Добра, што жонка паспела замарынаваць рэшткі мяса і потым запякла ў духоўцы.
І выдатна, што ёсць добрыя сябры, якія ў цяжкую хвіліну прыходзяць на дапамогу. Пакуль у аднаго таварыша дома была вада, набіралі ў яго. Потым да іншага ездзілі на лецішча і бралі яе са свідравіны.
Ніхто з людзей да такой пошасці падрыхтаваны не быў. І гэта зразумела. Такая бура па Мазыры яшчэ ніколі не праходзіла. Так, прыходзіла абвестка ад МНС, але ў такіх прагнозах не напісана, што будзе ўраган».
«Наяўных не было, дык я амаль тры дні нічога не ела»
Па расказах мясцовых, вуліца Палеская — адна з апошніх вуліц горада, дзе ў аўторак вечарам не было вады. Прыехаўшы на невялікі пятачок, убачылі шмат людзей з пустымі бутэлькамі і вёдрамі. Іншыя выходзілі з крамы з вялікімі бутлямі мінеральнай вады.
«У нас толькі што святло ўключылі. У крамах прымалі толькі наяўныя, у мяне іх не было, таму я толкам нічога і не ела, — кажа Аліна. — Ваду прывозяць проста сюды. Дык я бачыла, як людзі, чакаючы ваду, чакалі па 3-4 гадзіны. І гэта было па ўсім горадзе».
«Яе ў нашым доме дагэтуль няма. Вось узялі мінералкі памыцца. Клянуся. Спецыяльна ўзялі пару бутэлек, каб памыцца. Але ў цэлым сітуацыя ўжо наладжваецца», — гаворыць Улад, дэманструе свае пакупкі і зводзіць сваю сяброўку.
На пляцоўцы, куды вось-вось прывязуць ваду, чакае Лора.
«Правялі гэтыя дні, як на вёсцы, без выгод. Ні інтэрнэту, ні тэлефоннай сувязі не было. У нядзелю мы паспелі паглядзець фінал чэмпіянату Еўропы па футболе, а потым усё прапала. Так што пра навіны мы наогул нічога не ведалі. Як харчаваліся? Пліта ратавала — газ нікуды не знік. Ну і мая мама жыве пад бокам, так што мы адзін аднаму дапамагалі, — успамінае дзяўчына. — Большасць крам не працавала, таму бралі ваду, дзе толькі можна. Да нас яе на працягу дня прывозяць супрацоўнікі МНС. Мінулай ноччу людзі да дзвюх гадзін ночы яе набіралі.
Панікі? Яе не было. Нам паведамілі, што ў горадзе аварыя, не працуюць прадпрыемствы. Так што ўсім нам трэба было падсабрацца».
Да размовы падключаецца Аляксандр. Мужчына расказвае, што стыхія заспела яго ў гасцях у райцэнтры Акцябрскім. А калі вяртаўся дадому, завіс на пад'ездзе ля Калінкавічаў: дрэвы ўпалі на дарогу і аб'ехаць іх было немагчыма.
«Звычайна з Акцябрскага да Мазыра заязджаем за 75 хвілін, а ў выніку вярталіся каля трох гадзін, — кажа суразмоўца. — Рух спыніўся за Даманавічамі. І кіроўцы, у якіх у багажніках былі бензапілы, самастойна расчышчалі дарогу.
Дрэвы, напэўна, ляжалі так на працягу двух кіламетраў».
Разважаючы пра тое, як горад перажыў непагадзь, Аляксандр падкрэслівае ўзаемадапамогу мазырчукоў.
«Парадавалі ўладальнікі некаторых крам. Яны працавалі для людзей, і гэта адчувалася. Калі буйныя крамы былі зачыненыя, то некаторыя маленькія працавалі. У іх можна было купіць як хлеб, так і ваду. Малайцы. Такая спякота, а яны ўсё адно прымалі наведвальнікаў.
Ваду заўсёды падвозілі. Запомніўся звычайны мужчына, які прывозіў і раздаваў людзям некалькі кубоў вады.
Некаторыя банкі і ўстановы выстаўлялі на ганак генератары, каб людзі маглі зарадзіць мабільныя тэлефоны. У горадзе працавала нават некалькі банкаматаў. Пра іх проста ведалі далёка не ўсе».
Неўзабаве пад'ехала машына МНС — падвезлі чарговы бак з вадой. Людзі адразу пачалі падцягвацца.
А праз паўгадзіны падышоў Аляксандр і расказаў, што ў кватэрах на Палескай з'явілася халодная вада.
Так Мазыр пачаў вяртацца да свайго штодзённага жыцця. Але працы на тэрыторыі раёна трэба будзе дастаткова: энергетыкі павінны засілкаваць іншыя населеныя пункты, а дрывасекі працягваюць разбіраць буралом.
Мазырскія ўлады прызналі, што перабоі з водазабеспячэннем у горадзе застаюцца
Больш за 100 вайскоўцаў адправілі ў Мазыр і Лельчыцы для ліквідацыі наступстваў урагану
Мазырская вертыкальшчыца далажыла пра аднаўленне водазабеспячэння. У каментарах ёй пярэчаць
На відэа трапіў момант трагедыі ў дзіцячым лагеры ў Рэчыцкім раёне, дзе загінуў хлопчык