Kitaj pierajšoŭ na kryk pa pytańni biełaruska-polskaj miažy. Jak adreahuje Łukašenka?
Upieršyniu z momantu kryzisu na miažy Biełarusi z susiedziami, z 2021 hoda, Kitaj aficyjna prakamientavaŭ situacyju. Z ulikam taho, što Piekin imkniecca nie ŭmiešvacca ŭ kanflikty, jakija adbyvajucca ŭ śviecie, a taksama prymajučy da ŭvahi vytančanaść uschodniaj dypłamatyi (nie kazać «nie»), hetuju zajavu možna razhladać jak surjozny sihnał niezadavolenaści pazicyjaj biełaruskich uładaŭ, piša Valeryj Karbalevič dla «Radyjo Svaboda».
26.06.2024 / 15:42
Fota: BiełTA
Eskałacyja adnosin pamiž Varšavaj i Minskam, vyklikanaja zabojstvam na miažy adnym ź mihrantaŭ polskaha žaŭniera, naturalnym čynam pryviała da taho, što 22 červienia ministr zamiežnych spraŭ Polščy Radasłaŭ Sikorski zajaviŭ: razhladajecca mahčymaść zakryć reštu pamiežnych pierachodaŭ ź Biełaruśsiu.
Možna mierkavać, što polskaje kiraŭnictva daŭno pajšło b na taki krok, kali b tema zakryćcia miažy była pytańniem tolki biełaruska-polskich adnosin. Ale prablema ŭ tym, što hety kanflikt zakranaje šmat trecich krain. Praź Biełaruś i Polšču iduć hruzy z Uschodu na Zachad, u dziaržavy Jeŭrasajuza, i ŭ zvarotnym kirunku.
Asablivaje značeńnie tranzit hruzaŭ maje dla Kitaja. Dziela lepšaha vyrašeńnia hetaj zadačy Piekin inicyjavaŭ vielizarny infrastrukturny prajekt «Adzin pojas, adzin šlach». Da pačatku vajny Rasii suprać Ukrainy praz čyhunku ažyćciaŭlałasia 4% kitajskaha handlu ź Jeŭrasajuzam. Pryčym praź Biełaruś prachodziła bolš za 80% usich čyhunačnych pieravozak pamiž ES i Kitajem.
Asnoŭny tranzit adbyvajecca marskim šlacham. Adnak apošnim časam tut taksama źjavilisia prablemy. Paśla abvastreńnia kanfliktu na Blizkim Uschodzie ŭźnikła pahroza sudnachodstvu praz Čyrvonaje mora i Suecki kanał, jemienskija chusity abstrelvajuć karabli.
Taksama źnik tranzit praz Ukrainu.
Ciapier u Biełarusi z susiednimi krainami ES dziejničajuć čatyry punkty propusku: dva litoŭskija, adzin łatvijski i adzin polski. Pryčym praz apošni prachodzić amal u čatyry razy bolš hruzaŭ, čym praz try astatnija, razam uziatyja. I zakryćcio jaho moža vyklikać transpartny kałaps.
Tamu całkam naturalna, što prablema pamiežnych pierachodaŭ na biełaruska-polskaj miažy nabyła mižnarodnaje hučańnie. Prezident Polščy Andžej Duda padčas vizitu ŭ Kitaj padniaŭ hetaje pytańnie na pieramovach z kiraŭnikom KNR Si Czińpinam. Paśla polski kiraŭnik raskazaŭ žurnalistam, što «my vielmi padrabiazna pahavaryli i abmierkavali hetuju situacyju».
I Piekin prareahavaŭ. Paśla pieramoŭ kitajskaje MZS zajaviła: «Kitaj spadziajecca, što abodva baki buduć stavicca adzin da adnaho z pavahaj i buduć vyrašać prablemu šlacham kansultacyj, kab paźbiehnuć eskałacyi napružanaści».
Upieršyniu z momantu kryzisu na miažy Biełarusi z susiedziami (z 2021 hoda) KNR aficyjna prakamientavała situacyju. Z ulikam taho, što Piekin imkniecca nie ŭmiešvacca ŭ kanflikty, jakija adbyvajucca ŭ śviecie, a taksama ŭličvajučy tonkaść uschodniaj dypłamatyi (nie kazać «nie»), hetuju zajavu možna razhladać jak surjozny sihnał niezadavolenaści pazicyjaj biełaruskich uładaŭ.
Kali MZS vialikaj dziaržavy publična kaža, što «Kitaj spadziajecca», to heta ŭ pierakładzie z dypłamatyčnaj na zvyčajnuju movu aznačaje, što kitajskaje kiraŭnictva pierajšło na kryk.
Na hetym fonie kurjozam vyhladaje zajava Alaksandra Łukašenki na sustrečy z sakratarom partyjnaha kamiteta Piekinskaha ŭniviersiteta Chao Pinam i pradstaŭnikami kitajskich univiersitetaŭ 25 červienia:
«I my damovilisia sa spadarom Si Czińpinam, što kali Kitaju treba, vykarystoŭvajcie Biełaruś u prasoŭvańni svaich intaresaŭ u Jeŭropu… My hatovyja akazvać vam usialakuju padtrymku ŭ vašych intaresach pry prasoŭvańni ich u Jeŭrapiejski sajuz. Niamała ŭ hetym kirunku zroblena».
Jak kraina, jakaja apynułasia ŭ izalacyi ad krain Jeŭropy, jakaja znachodzicca ŭ najvastrejšym kanflikcie ź ES, kiraŭnik jakoj nie pryznajecca jeŭrapiejskimi palitykami, moža dapamahčy Kitaju prasoŭvać jaho intaresy ŭ Jeŭropie? Zdajecca, sam Łukašenka nie ŭśviedamlaje kamičnaści hetaj situacyi.
Miž tym prablema biełaruska-polskaj miažy abmiarkoŭvałasia i padčas vizitu ŭ Minsk ministra zamiežnych spraŭ Rasii Siarhieja Łaŭrova. Što lišni raz śviedčyć pra toje, što ataka na susiedziaŭ z vykarystańniem mihrantaŭ adbyvajecca z udziełam Maskvy. Možna mierkavać, što i vyrašeńnie prablemy mahčymaje tolki sa zhody Kramla.
Paśla pieramoŭ z Łaŭrovym prahučała zajava ministra zamiežnych spraŭ Biełarusi Siarhieja Alejnika:
«U hetych umovach adziny šlach deeskałacyi — heta šlach dyjałohu. Kali Polšča da hetaha hatovaja, chacia b u pytańniach pamiežnaha supracoŭnictva, supracoŭnictva, jakoje zhornuta pa inicyjatyvie polskaha boku i inšych jeŭrapiejskich partnioraŭ, to my hatovyja hetyja temy abmiarkoŭvać».
Zajava miralubivaja. Ale ŭ eskałacyi abvinavačvajecca Polšča i ŭ cełym Zachad. Prapanovie ab dyjałohu spadarožničaje ahresiŭnaja rytoryka ŭ adras taho, z kim Minsk źbirajecca ładzić pieramovy.
I samaje hałoŭnaje, za słovami niama nijakich dziejańniaŭ. Dakładniej, dziejańni jość, ale jany majuć supraćlehły charaktar. Praciahvajecca militarysckaja lichamanka, na terytoryi Biełarusi raźmieščanaja rasijskaja jadziernaja zbroja, adbyvajucca ataki na susiedziaŭ z dapamohaj mihrantaŭ i inš. Kali chočuć dyjałohu, to robiać niejkija miralubivyja žesty, a nie naadvarot.
Čamu biełaruskija ŭłady aścierahajucca zakryćcia miažy z Polščaj?
Paśla kansultacyj z Łaŭrovym Alejnik prakamientavaŭ mahčymaje zakryćcio pierachodaŭ z Polščaj