Даследчыца адшукала беларускія карані Эплбаўм
Да гісторыі аб прадзедах лаўрэаткі Пулітцэраўскай прэміі, якія прыехалі ў ЗША з Кобрына, дадаліся дэталі.
07.06.2024 / 17:31
Эн Эплбаўм. Скрын відэа: malina_by / YouTube
Эн Эплбаўм — амерыканская пісьменніца і журналістка, гісторык. У мінулым рэдактарка часопісаў The Economist і The Spectator, член выдавецкай рады The Washington Post. Уладальніца Пулітцэраўскай прэміі. Мае беларускія карані (яе продкі паходзяць з Кобрына). Жыве ў Варшаве. У шлюбе з міністрам замежных спраў Польшчы Радаславам Сікорскім. Прыняла польскае грамадзянства.
У нядаўнім выпуску ток-шоу «Жыццё-маліна» на пытанне Мікіты Мелказёрава пра яе беларускія карані Эплбаўм прызналася, што ў яе сям’і амаль ніхто нічога не памятае, бо стараліся як мага хутчэй забыць і інтэгравацца ў амерыканскае грамадства.
«У мяне ніякіх ведаў пра тое, адкуль яны дакладна паходзяць, але ў мяне была назва Кобрын, якая перадавалася праз тры пакаленні. Таму я думаю, што гэта праўда. Я была там, я туды ездзіла, нават напісала пра гэта некалькі гадоў таму», — распавяла ў інтэрв'ю амерканская журналістка.
Эплбаўм была ў Кобрыне ў 1990-я, калі некалькі разоў прыязджала ў Беларусь, працуючы над сваёй першай кнігай «Between East & West».
Пытанне беларускіх каранёў Эплбаўм зацікавіла беларускую аматарку генеалагічных вышукаў, якая захацела адшукаць дакументы, якія б змаглі пацвердзіць гэты факт.
У пачатку пошукаў беларуска звярнулася да звычайнага артыкула ў Вікіпедыі, з якога даведалася імя бацькі лаўрэаткі Пулітцэраўскай прэміі — адваката Харві Эплбаўма.
Аб'ява пра шлюб Харві Мілтана Эплбаўма з Элізабет Блум у «The Birmingham News». Фота: тэлеграм-канал «Поиск предков»
Выявілася, што шмат інфармацыі па генеалогіі можна ўзяць са звычайных газет, архіўныя выпускі якіх у заходніх краінах адсканаваны і выкладзены ў вольны доступ.
Так у The Birmingham News, галоўнай газеце горада Бірмінгема ў Алабаме, адшукаліся аб'явы пра заручыны і вяселлі, з якіх сталі вядомыя імёны дзядоў і прадзедаў журналісткі. Бацькам Харві Эплбаўма быў Оскар, а ягоным дзедам — Джозеф (Joseph Applebaum).
Ведаючы гэтыя імёны можна было рухацца ўглыб амерыканскіх перапісаў насельніцтва пачынаючы з 1950 года. Перапісы праводзіліся кожныя дзесяць гадоў, што дазваляе адсачыць, калі з’яўляюцца і знікаюць тыя ці іншыя асобы ў рэгіёне.
Зварот аб натуралізацыі Іосіфа Эплбаўма, які прыбыў з Кобрына. Фота: тэлеграм-канал «Поиск предков»
На перапісе 1910 года схема беларускай даследчыцы дала збой — сям’я Applebaum знікла з выдачы пошуку. Змена адной літары ў прозвішчы, з Applebaum на Epplebaum, дало адказы на ўсе пытанні — адшукаўся дакумент, у якім пазначана, што Іосіф (ён жа Джозеф) Эплбаўм са сваёй жонкай Дорай з Кантаровічаў прыбылі з Кобрына ў Нью-Ёрк у 1898 годзе.
У 1880-я гады рэзка вырасла колькасць яўрэйскіх мігрантаў, якія прыязджалі ў Злучаныя Штаты з Расійскай імперыі. Прычынай было не толькі імкненне да эканамічных свабод і новых магчымасцей, але і дзяржаўны антысемітызм, прававыя абмежаванні і пераслед яўрэяў у Расіі.
Забойства ў 1881 годзе цара Аляксандра II нарадавольцамі спрычынілася да масавых пагромаў у паўднёвай частцы імперыі, пераважна на тэрыторыі сённяшняй Украіне і Малдове. Былі ўведзены яшчэ большыя абмежаванні ў правах яўрэяў, які вядомыя як «Майскія правілы». З новай сілай пагромы аднавіліся ў 1890-я гады, калі з тэрыторыі Беларусі і выехала сям’я Эплбаўм.
Як зменіцца свет, калі Трамп стане прэзідэнтам? Разважае Эплбаўм
«Перамога ў Беларусі ў 2020-м годзе мела б вялікі палітычны ўплыў на астатнюю Еўропу» — Эн Эплбаўм
З чаго пачынаць шукаць продкаў. Карысныя сайты
Выявілася, што саліст «Песняроў» Леанід Барткевіч — родзіч аднаго з айцоў БНР