Расія хацела, каб Беларусь была адным з «гарантаў» нейтральнасці раззброенай і кастрыраванай Украіны — апублікаваныя дакументы 2022 года
Што Крэмль прапаноўваў Украіне для завяршэння вайны? Якую «мірную дамову» лабіраваў і лабіруе Аляксандр Лукашэнка? Амерыканскае выданне The Wall Street Journal апублікавала праект мірнай дамовы, прапанаваны расійскай дэлегацыяй на Стамбульскіх перамовах у красавіку 2022 года.
01.03.2024 / 11:05
Перамовы дэлегацый Расіі і Украіны пад Гомелем. 28 лютага 2022 года. Фота Sergei Kholodilin/BelTA Pool Photo via AP
Масква патрабавала наступнага.
— Украіна мела стаць «пастаянна нейтральнай дзяржавай, якая не ўдзельнічае ў вайсковых блоках».
— Украіне мелі забараніць атрымліваць замежную зброю.
— Узброеныя сілы Украіны мелі быць скарочаныя да 85 тысяч вайскоўцаў, 342 танкаў і 519 артылерыйскіх гармат (для параўнання: расійская армія мела па стане на пачатак 2022 года 0,9 мільёна вайскоўцаў, больш за 5000 танкаў і многія тысячы адзінак артылерыі). Далёкасць дзеяння ўкраінскіх ракет мела быць абмежаванай 40 кіламетрамі.
— Крым меў застацца ў складзе Расіі.
— Расійская мова павінна была стаць дзяржаўнай.
— Пытанне пра будучыню акупаваных тэрыторый у праект уключанае не было. Пытанне пакінулі на меркаванне Пуціна і Зяленскага падчас асабістых перамоваў. Але гэта азначала, што ў рэальнасці яны — у тым ліку горад Херсон — заставаліся ў складзе Расіі, бо як жа іх магла вярнуць абяззброеная і прыніжаная Украіна?
«Праект паказвае, што Украіне пагражала ператварэнне ў кастрыраваную дзяржаву», — піша The Wall Street Journal.
Гарантамі такой «нейтральнасці» мелі стаць Расія, ЗША, Францыя, Германія, Кітай. Масква настойвала на ўключэнні ў спіс гарантаў і Беларусі — што азначала б легітымізацыю рэжыму Аляксандра Лукашэнкі, з дапамогай якога ў 2022 годзе адбылося ўварванне ва Украіну, Кіеў, у сваю чаргу, ад пачатку хацеў уключэння ў спіс гарантаў Турцыі.
Фактычна, тое, што прапаноўвала Масква, нагадвала Мюнхенскія пагадненні 1938 года па Чэхаславаччыне, у выніку якіх краіна была абяззброеная і ў яе забраныя стратэгічна важныя тэрыторыі з нямецкай меншасцю. Пасля гэтага канчатковая акупацыя нацыстамі безабароннай і маральна раздушанай краіны была толькі пытаннем часу, што і здарылася ў 1939 годзе.
Тады Беніта Мусаліні адыгрываў ролю, падобную да той, якую адвёў сабе Аляксандр Лукашэнка ў 2022-м. Аднак, у адрозненне ад Чэхаславаччыны, Украіна і яе прэзідэнт Уладзімір Зяленскі выбралі супраціўленне, і Захад не пайшоў на згавор.
Прэзідэнт Украіны Уладзімір Зяленскі наведвае вызвалены Херсон. 14 лістапада 2022 года. Фота Офіса прэзідэнта Украіны
Перамовы ў Стамбуле адбываліся ўжо пасля першага разгрому інтэрвентаў пад Кіевам, Харкавам і Чарнігавам, калі стала ясна, што Украіна вытрымала першы ўдар, аднак было яшчэ незразумела, ці зможа яна вытрымаць даўжэйшую вайну і расійскія войскі працягвалі наступ на поўдні.
Чытайце таксама:
«Мы адвялі войскі ад Мінска». Нечаканая агаворка Пуціна
Інсайд ад Марзалюка: падчас стамбульскіх пагадненняў Расія прапаноўвала Украіне ўвесці трохмоўе
Буданаў пра звальненне Залужнага: Калі ўсё было выдатна, то чаму мы там, дзе ёсць?