Суд у Каларада забараніў Трампу ўдзельнічаць у прэзідэнцкіх выбарах
Што азначае гэта і ці зможа 45-ы прэзідэнт ЗША ўдзельнічаць у будучых выбарах?
20.12.2023 / 08:04
Фота: Charlie Neibergall / AP
Вярхоўны суд штата Каларада пастанавіў выключыць былога прэзідэнта Дональда Трампа са спісу кандыдатаў на пасаду прэзідэнта ЗША ў 2024 годзе, спаслаўшыся на артыкул Канстытуцыі ЗША, які забараняе службовым асобам, якія ўдзельнічалі ў «мяцяжы або паўстанні», займаць дзяржаўныя пасады, піша Бі-бі-сі.
У аснову судовага рашэння легла меркаваная роля Дональда Трампа ў падзеях 6 студзеня 2021 года, калі натоўп яго прыхільнікаў уварваўся ў будынак Кангрэса на Капіталійскім узгорку ў спробе аспрэчыць вынікі прэзідэнцкіх выбараў, згодна з якімі перамогу атрымаў яго супернік Джо Байдэн.
Гэта рашэнне зрабіла Трампа першым прэтэндэнтам на пасаду прэзідэнта ў гісторыі ЗША, калі прызналі, што ён не мае права займаць Белы дом у адпаведнасці з вельмі рэдкай 14-й папраўкай да Канстытуцыі. Некалькі папярэдніх спробаў выкрасьліць Трампа з выбарчага бюлетэня ў іншых штатах не мелі посьпеху.
Уступленне рашэння ў сілу прыпынена да 4 студзеня 2024 года, каб даць магчымасць Вярхоўнаму суду ЗША разгледзець апеляцыю на яго.
Прынятая ў аўторак пастанова Вярхоўнага суда адносіцца толькі да рэспубліканскіх праймерыз у Каларада, якія пройдуць там 5 сакавіка, і не распаўсюджваецца на штаты за яго межамі. Аднак яно здольнае паўплываць на статус Трампа на ўсеагульных выбарах 5 лістапада.
Пазапартыйныя прагнозы на будучыя выбары разглядаюць Каларада як «бяспечны» дэмакратычны штат, што азначае, што дзейны прэзідэнт Джо Байдэн, хутчэй за ўсё, пераможа ў штаце незалежна ад лёсу Трампа.
На мінулых прэзідэнцкіх выбарах Дональд Трамп істотна саступіў у гэтым штаце свайму канкурэнту. Але калі суды ў іншых штатах, дзе ўзровень суперніцтва больш высокі, паследуюць прыкладу каларадскага, заяўка Трампа на пасаду кіраўніка Белага дома можа сутыкнуцца з сур'ёзнымі складанасцямі.
Аналагічныя пазовы, якія раней былі пададзеныя ў штатах Нью-Гэмпшыр, Мінесота і Мічыган, пацярпелі няўдачу.
Кампанія Трампа назвала пастанову суда цалкам памылковай і недэмакратычнай, заявіўшы, што яна будзе абскарджаная ў Вярхоўным судзе ЗША.
«Лідары Дэмакратычнай партыі знаходзяцца ў стане параноі праз рост, дамінуючыя пазіцыі прэзідэнта Трампа ў апытаннях, — сказаў прадстаўнік перадвыбарнай кампаніі Трампа Стывен Чунг. — Яны страцілі веру ў правальнае прэзідэнцтва Байдэна і цяпер робяць усё магчымае, каб амерыканскія выбаршчыкі не выкінулі іх з офіса ў лістападзе наступнага года».
Чунг дадаў, што юрыдычная каманда Дональда Трампа ў самыя кароткія тэрміны падасць апеляцыю ў Вярхоўны суд ЗША.
Рэспубліканскія заканадаўцы таксама асудзілі гэтае рашэнне. У прыватнасці, спікер Палаты прадстаўнікоў Майк Джонсан назваў яго слаба завуаляванай атакай у інтарэсах адной партыі.
Праціўнікі былога прэзідэнта ЗША спадзяюцца выкарыстаць гэтую справу для актывізацыі больш шырокіх намаганняў па яго дыскваліфікацыі і патэнцыйна паставіць гэтае пытанне перад Вярхоўным судом ЗША.
Перспектывы гэтага, аднак, не выглядаюць прывабнымі, улічваючы, што ў складзе суда з дзевяці членаў ўпэўненая большасць (6:3) складаюць кансерватары, уключаючы трох суддзяў, прызначаных Трампам.
14-я папраўка да Канстытуцыі была ратыфікаваная пасля Грамадзянскай вайны ў ЗША. Раздзел 3 гэтай папраўкі быў выкарыстаны, каб не дазволіць сепаратыстам вярнуцца на ранейшыя дзяржаўныя пасады пасля таго, як паўднёвыя штаты зноў увойдуць у склад Саюза.
Яна ўжывалася супраць прэзідэнта Канфедэрацыі Джэферсана Дэвіса і яго віцэ-прэзідэнта Аляксандра Стывенса, якія працавалі ў Кангрэсе, але з тых часоў на яе спасылаліся вельмі рэдка.
Супраць Трампа заведзеныя чатыры крымінальныя справы, у тым ліку адна Фэдэральная і адна справа ў штаце Джорджыя, зьвязаныя зь яго спробамі аспрэчыць вынікі мінулых выбараў.