U straŭniku ŭ tyranazaŭra-padletka vyjavili jaho apošni abied — dvuch dzicianiataŭ dynazaŭraŭ
Daśledniki kažuć, što hetak dobra zachavanaja žyvioła — i vyjaŭlenyja ŭ jaho straŭniku maleńkija achviary, — dapamahajuć pralić śviatło na toje, jak žyli tyranazaŭry.
11.12.2023 / 08:00
Navukoŭcy vyśvietlili, z čaho składaŭsia apošni abied tyranazaŭra, jaki žyŭ 75 miljonaŭ hadoŭ tamu, — heta byli dva dzicianiaty dynazaŭraŭ, piša Bi-bi-si.
Daśledniki kažuć, što hetak dobra zachavanaja žyvioła — i vyjaŭlenyja ŭ jaho straŭniku maleńkija achviary, — dapamahajuć pralić śviatło na toje, jak žyli tyranazaŭry.
Heta «važki dokaz taho, što jany radykalna źmianiali svoj racyjon pa miery staleńnia», — kaža doktar Darła Zielanicki z Univiersiteta Kałhary.
Znojdzienyja pareštki naležać junamu harhazaŭru, blizkamu svajaku tyranazaŭra.
Hetamu harhazaŭru było kala siami hadoŭ, što adpaviadała padletkavamu ŭzrostu. Na momant śmierci jon važyŭ kala 330 kh — prykładna dziasiatuju častku vahi darosłaha harhazaŭra.
Za jaho skamianiełaj hrudnoj kletkaj byli vyjaŭlenyja zadnija kancaviny dvuch maleńkich ptuškapadobnych dynazaŭraŭ vidu Citipes elegans.
«Ciapier my viedajem, što padletki [tyranazaŭry] palavali na maleńkich dynazaŭraŭ», — skazała Zialenicki, jakaja ŭdzielničała ŭ daśledavańni, vyniki jakoha byli apublikavanyja ŭ časopisie Science Advances.
Šerah vyjaŭlenych raniej vykapniaŭ dazvoliŭ navukoŭcam zrabić vysnovu, što trochtonnyja darosłyja harhazaŭry napadali na bujnych travajednych dynazaŭraŭ, jakija žyli statkami.
Doktar Fransua Teryjen z Karaleŭskaha muzieja paleantałohii Tyreła apisaŭ hetych darosłych tyranazaŭraŭ jak»zusim nierazborlivych jedakoŭ». Vierahodna, jany napadali na bujnuju zdabyču, «prakusvajučy kostki i saskrabajučy płoć».
Ale, dadała doktar Zialenickaja, bolš drobnyja, junyja tyranazaŭry, vierahodna, nie byli hatovyja skoknuć u statak rahatych dynazaŭraŭ, darosłyja asobiny jakich važyli tysiačy kiłahramaŭ».
«Zadnija łapy z hrudnoj kletki»
Pareštki byli vyjaŭlenyja jašče ŭ 2009 hodzie ŭ kanadskaj pravincyi Albierta — papularnym miescy dla pošukaŭ akamianiełaściaŭ.
Astanki tyranazaŭra byli pachavanyja ŭ skale, na ich vymańnie syšło niekalki hadoŭ. Navukoŭcy nie adrazu zrazumieli, što ŭnutry znachodziacca skamianiełyja astanki jaho zdabyčy.
Supracoŭniki Karaleŭskaha paleantałahičnaha muzieja Tyreła ŭ Albiercie ŭrešcie zaŭvažyli, što z hrudnoj kletki harhazaŭra tyrčać maleńkija kostki zadnich łap.
«My vydalili kamień z hrudnoj kletki i ahalili toje, što było schavana ŭnutry», — patłumačyŭ doktar Teryjen, inšy viadučy navukoviec u hetym daśledavańni. — I voś cud — [tam apynulisia] cełyja zadnija łapy dvuch dzicianiataŭ dynazaŭraŭ, jakim było mienš za hod».
Doktar Zielanickaja skazała, što vyjaŭleńnie tolki zadnich łap dazvalaje vykazać zdahadku, što hety harhazaŭr-padletak, zdajecca, chacieŭ źjeści tolki ich — vierahodna, tamu, što heta samaja miasistaja častka.
«Hety asobnik unikalny — jon źjaŭlajecca fizičnym dokazam zusim inšaj stratehii charčavańnia maładych asobin. Kali darosłyja asobiny kusali i ździrali miasa svaimi mahutnymi, padobnymi na banany, zubami, «heta žyvioła vybirała i navat rasčlaniała svaju zdabyču — adkusvajučy zadnija łapy i zahłynajučy ich całkam».
Paleantołah z Edynburhskaha ŭniviersiteta i Nacyjanalnaha muzieja Šatłandyi prafiesar Styŭ Brusate miarkuje, što vyvučeńnie zdabyčy ŭnutry dynazaŭra daje realnaje ŭjaŭleńnie pra hetych žyvioł: «jany byli nie prosta monstrami, jany byli sapraŭdnymi, žyvymi istotami i ŭmieli dobra charčavacca».
Čytajcie taksama:
Jak pasiabravali dziciania-biehiemot i hihanckaja čarapacha
Źjavilisia pieršyja vyniki maštabnaha palavańnia na łoch-nieskuju pačvaru. I jany vartyja žalu
Vyśvietliłasia, kolki ŭsiaho ŭ sukupnaści isnavała tyranazaŭraŭ da hłabalnaha vymirańnia