Insiektycydy źnižajuć kolkaść śpiermy ŭ mužčyn?
Navukoŭcy prahledzieli danyja 25 roznych daśledavańniaŭ i vyjavili vidavočnuju suviaź pamiž uździejańniem dvuch kłasaŭ insiektycydaŭ i nižejšaj kancentracyjaj śpiermy.
20.11.2023 / 22:01
Fota: vecteezy
Novyja daśledavańni pakazvajuć, što vajna čałaviectva suprać nasiakomych mieła niepradbačanyja nastupstvy: źnižeńnie kolkaści śpiermy. Usio pačałosia z taho, što niekalki papiarednich daśledavańniaŭ pakazali niaŭchilnaje źnižeńnie siaredniaj kolkaści śpiermy ŭ mužčyn na praciahu apošnich piacidziesiaci hadoŭ, što asabliva vidavočna prajaviłasia z pačatku 2000-ch.
Navukoŭcy vykazvali zdahadki ab mahčymych pryčynach hetaj źjavy va ŭsim śviecie: ad pavieličeńnia ŭzroŭniu atłuścieńnia da bolšaha ŭździejańnia taksinaŭ z navakolnaha asiarodździa, u tym liku i insiektycydaŭ (chimičnych preparataŭ, pryznačanych dla źniščeńnia nasiakomych). Daśledčyki z George Washington University, George Mason University i Italy's Ramazzini Institute chacieli lepš zrazumieć jakraz tyja danyja, što źviazvajuć insiektycydy z kolkaściu śpiermy.
Kamanda praanalizavała 25 roznych daśledavańniaŭ, jakija pravodzilisia na praciahu apošnich 25 ź lišnim hadoŭ. U daśledavańniach razhladałasia ŭździejańnie na mužčyn dvuch kłasaŭ insiektycydaŭ, jakija šyroka vykarystoŭvajucca: arhanafasfataŭ i N-mietył karbamataŭ. U tych daśledavańniach va ŭdzielnikaŭ siarod inšaha vymiarałasia kancentracyja śpiermy (kancentracyju śpiermy možna vykarystoŭvać dla raźliku ahulnaj kolkaści śpiermy, tłumačyć Gizmodo).
U vyniku daśledčyki ŭbačyli vyrazny šabłon navat paśla ŭliku inšych mahčymych faktaraŭ: pavieličeńnie ŭździejańnia hetych insiektycydaŭ było źviazana sa źnižeńniem kancentracyi śpiermy.
Aŭtary kažuć, što ich praca, apublikavanaja ŭ časopisie Environmental Health Perspectives, źjaŭlajecca najbolš poŭnym sistematyčnym ahladam pa hetaj temie na siońniašni dzień. Ale, jak i va ŭsich daśledavańniach, treba ŭličvać niekatoryja niuansy.
Fota: vecteezy
Važna adznačyć, što tut pakazanaja tolki sama karelacyja (statystyčnaja ŭzajemasuviaź) pamiž uździejańniem insiektycydaŭ i kolkaściu śpiermy, ale nie prademanstravana vyraznaja pryčynna-vynikovaja suviaź. Mnohija z daśledavańniaŭ taksama byli kros-siekcyjnymi — heta aznačaje, što jany vyvučali ludziej tolki ŭ adzin momant času. Taksama dahetul viaducca sprečki nakont taho, ci sapraŭdy kolkaść śpiermy źniziłasia ź ciaham času, i ci paŭpłyvała takoje źnižeńnie na fiertylnaść mužčyn u cełym. Narešcie, daśledavańnie nie moža adkazać, jak mienavita insiektycydy mohuć paškodžvać śpiermu.
Pry hetym i inšyja daśledavańni paćviardžajuć pryčynnuju suviaź pamiž insiektycydami i śpiermaj. U pryvatnaści, isnuje niadaŭni mietaanaliz, jaki źviazvaje źnižeńnie kolkaści śpiermy z uździejańniem arhanafasfataŭ. A daśledavańni na žyviołach pakazali, što hetyja chimičnyja rečyvy mohuć niepasredna ŭmiešvacca ŭ pracu receptaraŭ harmonaŭ, klučavych dla fiertylnaści samcoŭ.
Aŭtary kažuć, što treba pravodzić dadatkovyja daśledavańni, kab lepš zrazumieć dakładnuju rolu, jakuju insiektycydy mohuć adyhryvać u źnižeńni kolkaści śpiermy. Hetyja daśledavańni ŭ ideale pavinny aktyŭna adsočvać uździejańnie insiektycydaŭ i jakaść śpiermy ŭ mužčyn na praciahu doŭhaha času ŭ tak zvanym «praśpiektyŭnym kahortnym daśledavańni». Ale zhodna z aŭtarami, atrymanych danych užo dastatkova dla ŭradaŭ, kab pačać prymać nieadkładnyja miery pa abmiežavańni kalektyŭnaha ŭździejańnia insiektycydaŭ na navakolnaje asiarodździe i čałavieka.
Čytajcie taksama:
Zvyčajnaje rečyva dla chimčystki moža być pryčynaj chvaroby Parkinsana, kažuć navukoŭcy