Bar «Karma»: šlach ź Minska ŭ Varšavu
Papularny minski bar źmianiŭ łakacyju. Pra los «Karmy» i jaho ŭładalnika raspaviadaje ŭpłyvovaja polskaja hazieta.
23.10.2023 / 12:06
Artykuł Iryny Arachoŭskaj źjaviŭsia na staronkach rehijanalnaha štotydniovaha dadatku da Wyborczej.
Varšaŭski bar «Karma» nie maje šyldy, i, pavodle słoŭ aŭtarki artykuła, jon praktyčna taki samy, jaki byŭ u Minsku. Vokny i dźviery zaklejenyja stykier-artam. A nasuprać — murał z Alesiem Puškinym. Spačatku jon zjaviŭsia jak žest salidarnaści, a ciapier staŭ taksama miescam žałoby i pamiaci ab biełaruskim palityčnym viaźniu.
U bary zvyčajna šmat naviedvalnikaŭ, da jakich barmieny źviartajucca na «ty». Tut možna sustreć kaho zaŭhodna — prahramistaŭ, mastakoŭ, mieniedžaraŭ, jakija zaviazvajuć tvorčyja i dziełavyja kantakty. U bary źbirajucca hrošy na dapamohu dla Ukrainy i vystupajuć muzyki.
Kali dla Jeŭropy takija miescy z chipstarami, hrafici i stykier-artam — zvyčajnaja zjava, to ŭ Minsku, jak śćviardžaje aŭtarka, jon vielmi vydzialaŭsia siarod idealna čystych vulic u centry (na vuł. Kamsamolskaj — red.).
Historyja Hleba
Hleb — nievysoki chłopiec z doŭhaju baradoju i ź vialikaj kolkaściu tatuirovak. Razam ź im u razmovie biare ŭdzieł nievysokaja dziaŭčyna z ružovymi vałasami. Chłopiec źviartajecca da jaje piaščotna «Julečka».
Baćka Hleba — pryvatny pradprymalnik, a maci — nastaŭnica. Jon naradziŭsia ŭ Homieli ŭ miežach Čarnobylskaj zony. U dziacinstvie pa prahramie azdaraŭleńnia dziaciej z zony zaražeńnia jon naviedaŭ šmat jeŭrapiejskich krain. Padčas znachodžańnia za miažoju Hleb vyvučyŭ niamieckuju i francuzskuju movy.
Chłopiec adznačaje, što ŭ ich domie «na śniadańnie zaŭsiody była ryba najlepšych hatunkaŭ». Kab tak było, baćka pavinien byŭ šmat pracavać. A jak vypivaŭ paru kiliškaŭ, to praklinaŭ Łukašenku. Jon zaŭsiody kazaŭ, što jany pavinny zjechać z krainy.
Ale ź siamjoju, pa słovach Hleba, jon mieŭ chutčej słabuju suviaź. Bolš padtrymki znachodziŭ u inšym miescy.
«Ja maryŭ stać barmienam. Palityki dla mianie nie isnavała. A ludzi, jakija razmaŭlali pa-biełarusku, byli dla mianie «viaskoŭcami z kałhasa», — cytuje aŭtarka słovy chłopca.
Usio źmianiłasia, kali ŭ 2016 hodzie ŭ Kijevie byŭ zabity biełaruski niezaležny žurnalist Pavieł Šaramiet.
«Ja navat nie viedaŭ, kim byŭ hety Pavieł Šaramiet. Ale kali prachodziŭ niedaloka ad miesca ŭ Minsku, dzie prachodziła akcyja ŭ jaho pamiać, to mianie zatrymali siłaviki. Ja adčuŭ absalutnuju biezdapamožnaść, ale rascaniŭ heta jak vypadkovaść. Roŭna praz dva tydni na vakzale mianie znoŭ zatrymali. Tady ŭžo zrazumieŭ — heta takaja sistema», — pieradaje słovy Hleba aŭtarka artykuła.
Historyja bara
9 žniŭnia 2020 hoda ŭ bary «Karma» ŭ Minsku ludzi pili piva i ŭ napružańni čakali vynikaŭ vybaraŭ. Internet užo pačali hłušyć, ale ŭ bary ź nieviadomaj pryčyny jon jašče pracavaŭ, i tudy zabiahali žurnalisty, kab vysłać materyjały ŭ redakcyi.
Jak zhadvaje Hleb, u bar zabiehła dziaŭčyna, pierad jakoj uzarvałasia śviatłošumavaja hranata. Rabotniki jašče napiaredadni kupili bint i jod, ale nie dumali, što ich daviadziecca ŭžyć. Heta było zroblena chutčej «dla žartu».
Niečakana supracoŭniki bara zaŭvažyli, što praz vulicu biahuć ludzi. U bary apuścili ralety. U bar nabiłasia kala 100 čałaviek na 50 mietraŭ płoščy. Nie chapała pavietra. U dźviery hrukali siłaviki i patrabavali adčynić.
«Začynicca było najlepšym rašeńniem. Susiedni bar nie zakryli, i tam pabili i zatrymali jak udzielnikaŭ akcyj, tak i supracoŭnikaŭ», — zhadvaje Hleb.
A na nastupny dzień paśla vybaraŭ, u dzień svaich narodzinaŭ, chłopiec zrazumieŭ, kudy budzie dalej ruchacca.
«Z hukami vybuchaŭ hranat u fonavym režymie na mianie syšło praśviatleńnie. Z maich małych volnych idej pačałasia składacca daroha. Ja zrazumieŭ, što budu rabić dalej, adkul vaźmu hrošy i jak zrablu vizu, u jaki horad pajedu. Dastatkova było vysunuć nahu, jak krok z adkazam sam atrymaŭsia. Ja ŭbačyŭ novyja mahčymaści i rušyŭ u darohu. A vyjazdžajučy, adrazu zrazumieŭ, što ni za što na śviecie nikoli bolš nie viarnusia da toj paranoji», — zhadvaje Hleb.
Chłopiec vyjechaŭ u Polšču z žonkaju i vaśmiu tysiačami dalaraŭ u kišeni. Ale hrošy chutka skončylisia, a žonka pakinuła jaho. Na ščaście, znajšoŭsia znajomy, jaki byŭ hatovy adkryć ź im bar u Kijevie. Hleb znajšoŭ jašče dziesiać čałaviek, jakija pahadzilisia inviestavać pa 5 tysiač dalaraŭ, za što atrymali 5% doli ŭ biznesie.
Takim čynam, u 2021 hodzie «Karma» adkryłasia ŭ Kijevie. Tut zjaviłasia Julija. Niejkim viečaram jana pryjšła z kalehami-biełarusami ŭ bar.
Historyja Julii
Jak piša aŭtarka, Julija razmaŭlaje vielmi cicha. A jaje mova bahataja na pryhožyja słovy i zvaroty. U Julii rasijski pašpart. Sama jana z Saratava. Jaje baćka pracuje žurnalistam i pryjechaŭ u Rasiju z Ukrainy.
Dziaŭčyna vyvučała anhlijskuju fiłałohiju i lubić Dastajeŭskaha, chacia maje prablemu z akceptacyjaj jaho idei.
«Z Pucinym my ŭžo šmat hadoŭ, tamu adnosiny maich baćkoŭ da jaho źmianilisia. U paraŭnańni z pačatkam 2000-ch paźniej nastupiła dosyć istotnaje rasčaravańnie. U 2011 hodzie, paśla vybaraŭ u Dziaržaŭnuju dumu, ja pačała chadzić na pratesty apazicyi ŭ Saratavie», — raspaviadaje Julija.
U 2021 hodzie dziaŭčyna pryjechała va Ukrainu ŭ kamandziroŭku na try miesiacy i vyrašyła tam zastacca. Jana zapuściła novy miedyjaprajekt i pracavała ŭ im jak hałoŭny redaktar. Adnačasova Julija pačała praces lehalizacyi pobytu na padstavie pachodžańnia baćki. Pa słovach dziaŭčyny, na jaje rašeńnie zastacca ŭ Kijevie ŭpłyŭ akazała i znajomstva z Hlebam.
23 lutaha 2022 hoda pazvaniŭ znajomy Hleba i skazaŭ, što pačniecca vajna. Jula spytała: «Ty ŭ heta vieryš?» — i lahła spać. A Hleb, zamiest taho kab spać, rychtavaŭ mašynu da evakuacyi.
Pa pryjeździe ŭ Varšavu Jula nie zmahła dalej pisać pra novyja technałohii, bo joj zdavałasia, što heta nie da miesca ŭ čas vajny. Dziaŭčyna pačała dapamahać Hlebu ŭ «Karmie» i pracavać jak vałanciorka dla Ukrainy.
Aŭtarka artykuła adznačaje, što ŭ suviazi z tym, što z rasijskim pašpartam lehalizavać znachodžańnie ŭ Jeŭropie vielmi składana, dziaŭčyna padała dakumienty na mižnarodnuju abaronu.
Stary bar na novym miescy
Hleb zhadvaje: «My čarhovy raz pryjechali ŭ Polšču, u Varšavu. Tydzień adpačyli i pačali pracu nad adkryćciom čarhovaha bara. Na adkryćci było 600 čałaviek — amal usie biełarusy. Ciapier usio bolš ukraincaŭ i inšych zamiežnikaŭ. Kaho tut možna sustreć? Psichaterapieŭta, inviestara ŭ tvoj novy prajekt, cyrulnika. Možna sustreć svajho lubimaha artysta. Albo navat mužčynu, jakoha ŭ dziacinstvie bačyŭ u televizary ŭ prahramie «Kałychanka».
Hleb ličyć, što biełarusy vielmi chutka adaptujucca. A niekatoryja, pa jaho słovach, užo majuć historyju dvajnoj i trajnoj emihracyi.
Pa słovach aŭtarki, Julija trochi inakš bačyć siabie ŭ Polščy, i pieradaje jaje słovy:
«Zvyčajna idu pa vulicy. Nichto nie viedaje, adkul ja. Ale časam prychodzić dumka: ci maju ja prava być tut?… Nie adčuvaju siabie ŭ biaśpiecy. Ni ŭ jakim kutku śvietu».
Čytajcie jašče:
Biełarusy zasnavali ŭ Polščy amal 12 tysiač firmaŭ za apošnija paŭtara hoda