Ізраільскія закладнікі ХАМАС: найгоршы кашмар для любога ўрада
У той час, як на мяжы з сектарам Газа канцэнтруецца велізарная групоўка ізраільскіх войскаў — сотні тысяч салдат тэрміновай службы і рэзервістаў, — ізраільскі ўрад стаіць перад найскладанейшым выбарам.
13.10.2023 / 07:43
Шарон Ліфшыц (злева) і Ноам Сагі пазіруюць пасля прэс-канферэнцыі сваякоў ізраільскіх закладнікаў у гатэлі ў Лондане. 53-гадовы Ноам Сагі — псіхатэрапеўт з Лондана, які вырас у кібуцы Нір-Оз. Яго 75-гадовая маці, Ада Сагі, была ўзятая ў закладнікі 7 кастрычніка. 52-гадовая Шарон Ліфшыц, мастачка і акадэмік, чые бацькі — актывісты Руху за мір — ва ўзросце 85 і 83 гадоў, таксама былі ўзятыя ў закладнікі. Фота: Kirsty Wigglesworth / AP
У сектары Газа ўтрымліваюцца прынамсі 150 ізраільскіх закладнікаў, уключаючы жанчын, дзяцей і старых, і ў выпадку поўнамаштабнага ўварвання ЦАХАЛ у сектар, якое, як некаторыя чакаюць, можа пачацца найбліжэйшым часам, усе яны могуць быць забітыя, піша Бі-бі-сі.
Ніхто не настроены на кампраміс
Як мяркуецца, Катар, Егіпет і, магчыма, іншыя арабскія краіны вядуць закулісныя перамовы з ХАМАС аб вызваленні закладнікаў, хоць бы частковым.
Адна з прапаноў — абмяняць ізраільскіх жанчын і дзяцей на 36 палесцінскіх жанчын і непаўналетніх, зняволеных у ізраільскіх турмах.
Але цяпер усё значна складаней, кажа старшы аналітык Інстытута палітыкі і стратэгіі Ізраільскага ўніверсітэта Райхман Міхаэль Мільштэйн.
Паводле яго слоў, калі ў звычайны час галоўным прыярытэтам для Ізраіля было б вяртанне закладнікаў, сёння гэта поўнае знішчэнне ХАМАС.
Градус лютасці з абодвух бакоў настолькі высокі, што ні Ізраіль, ні ХАМАС не настроеныя на кампраміс.
Ізраільцяне шакаваныя тым, з якой лёгкасцю баевікам удалося прарваць іх паўднёвую мяжу і спакойна забіць прынамсі 1200 чалавек.
Палесцінцы, і не толькі ХАМАС, жывуць пад шквальнымі бамбардзіроўкамі ў адказ: з суботы па сектары Газа было нанесена больш за 2000 авіяўдараў, загінула больш за тысячу чалавек.
Сектар у поўнай блакадзе, адрэзаны ад электрычнасці, вады, паставак паліва і медыкаментаў.
ХАМАС пагражае караць смерцю па адным закладніку кожны раз, калі ў Газе ад авіяўдараў без папярэджання будуць гінуць мірныя жыхары. Але сведчанняў таго, што баевікі пачалі ажыццяўляць сваю пагрозу, няма.
Ізраіль не паказвае прыкметаў стрыманасці, значныя часткі Газы наўмысна ператвараюцца ў руіны.
Аднак, на думку Мільштэйна, ХАМАС, магчыма, не стане чапляцца за захопленых ім жанчын, дзяцей і старых. Яны псуюць імідж групоўкі ў свеце і могуць патрабаваць большага выніку, што не заўсёды лёгка ва ўмовах пастаянных бамбардзіровак і неабходнасці захоўваць месца ўтрымання закладнікаў у таямніцы ад замаскіраваных інфарматараў Ізраіля.
А вось з захопленых вайскоўцаў ХАМАС пастараецца атрымаць максімум выгады для сябе, так што калі перамовы адбудуцца, то за іх ён запатрабуе самую высокую цану.
Цяжкае рашэнне
Перад Ізраілем стаіць дылема: пайсці на рызыкоўную выратавальную аперацыю або пачакаць, пакуль ХАМАС будзе аслаблены авіяўдарамі і можа пагадзіцца на нейкую ўгоду.
Але бамбардзіроўкі сектара Газа таксама нясуць вялікую рызыку для закладнікаў. Хоць мяркуецца, што яны ўтрымліваюцца ў падземных тунэлях і бункерах, гэта не дае поўнай абароны ад авіяўдараў.
Таксама ёсць імавернасць, што баевікі заб'юць іх у прыступе лютасці альбо калі зразумеюць, што Ізраіль блізкі да іх выратавання.
Такое ўжо было ў 2012 годзе ў Нігерыі, калі брытанскі і нігерыйскі спецназ падчас няўдалай сумеснай аперацыі спрабавалі вызваліць двух закладнікаў, якія ўтрымліваліся джыхадзістамі.
Ізраіль зараз экстранна стварыў аператыўны штаб па сітуацыі з закладнікамі. На гэты момант устанавілі асобы ўсіх захопленых ізраільцян.
Тыя, каго ўтрымлівалі на тэрыторыі Ізраіля, ужо вызваленыя ваенным і паліцыянтам спецназам, усе іх выкрадальнікі забітыя.
Але ў Газе ХАМАС на сваёй тэрыторыі і можа хаваць людзей у вельмі шырокай сетцы тунэляў і сутарэнняў.
«У нас няма ўсіх звестак аб кожным доме і кожнай вуліцы ў сектары Газа», — кажа Міхаэль Мільштэйн, які праслужыў 20 гадоў у ізраільскай вайсковай разведцы.
У Ізраіля ёсць вялікі досвед у вызваленні закладнікаў. У ізраільскіх узброеных сілах гэтаму надаюць вялікае значэнне і вучаць асабліва старанна.
Створанае ў 1957 годзе сакрэтнае падраздзяленне «Саерэт Маткаль» шмат у чым падобна да брытанскай SAS або амерыканскай групы «Дэльта».
Пра яго стала шырока вядома ў 1976 годзе пасля аперацыі «Энтэбе», падчас якой былі вызваленыя пасажыры рэйса Тэль-Авіў — Парыж, што быў захоплены тэрарыстамі і здзейсніў пасадку ў аэрапорце Уганды. Большасць закладнікаў былі ізраільцянамі (105 чалавек).
Камандаваў аперацыяй Ёнатан Нетаньяху — старэйшы брат цяперашняга прэм'ер-міністра Ізраіля Біньяміна Нетаньяху. Ён быў адзіным загінулым у тым рэйдзе.
Сёння ад яго брата Бібі залежыць жыццё дзясяткаў ізраільцян, і яму трэба будзе вырашыць, якім шляхам ён пойдзе для іх вызвалення — перамоваў або жорсткай сілы.
Асіметрычная вайна
Ёсць паведамленні, што ЗША аказваюць дапамогу разведзвесткамі, і, магчыма, нават дадуць свае сілы спецыяльнага прызначэння.
Буйная авіяносная група ВМС ЗША размясцілася ва ўсходняй частцы Міжземнамор'я.
Але ХАМАС паказаў, што здольны весці асіметрычную вайну, што навучыўся кампенсаваць велізарную перавагу Ізраіля ў тэхналогіях і агнявой моцы.
Не пакінуўшы амаль ніякіх лічбавых слядоў пры каардынацыі нападу, ён змог заспець Ізраіль знянацку.
Баевікі, якія ахоўваюць больш за 150 закладнікаў, будуць, наколькі гэта магчыма, устрымлівацца ад выхаду ў эфір і дзейнічаць аўтаномна. Усе лічбавыя прылады ў сваіх палонных яны, напэўна, ужо забралі.
«Без сумневу, гэта самая складаная сітуацыя з закладнікамі, з якой Ізраіль калі-небудзь сутыкаўся ў сваёй гісторыі», — кажа Міхаэль Мільштэйн.
Чытайце таксама:
Ізраіль заклікаў насельніцтва поўначы сектара Газа эвакуявацца на поўдзень цягам 24 гадзін
Махмуд Абас асудзіў забойствы мірных жыхароў «з абодвух бакоў»
Трое выхадцаў з Беларусі загінулі ў Ізраілі, яшчэ адзін беларус прапаў без вестак — МЗС