U Varšavie rychtujuć lalečny śpiektakl pra Kupału pa matyvach pjesy Karatkieviča
Varšaŭski teatr lalek «Batlejka +» i Chor volnych biełarusaŭ padrychtavali śpiektakl «Kupała. Pačatak» pa matyvach pjesy Uładzimira Karatkieviča «Kałyska čatyroch čaraŭnic». «Budźma» schadziła na hienieralnuju repietycyju i raspaviadaje, čamu varta pahladzieć śpiektakl. Premjera adbudziecca 12 kastryčnika ŭ Varšavie.
11.10.2023 / 13:37
Chto zrabiŭ śpiektakl
«Kupała. Pačatak» — heta batlejka plus muzyka. Muzyčnuju častku śpiektakla ŭziali na siabie Chor volnych biełarusaŭ i Biełaruskaja muzyčnaja škoła ŭ Varšavie. Ich śpievy dapaŭniajuć lalečny śpiektakl.
Žyvyja akciory zadziejničanyja taksama ŭ scenie pieradhistoryi asnoŭnaha dziejańnia, dzie pakazanyja niekatoryja momanty žyćcia Kastusia Kalinoŭskaha.
Pra što śpiektakl i čamu jon aktualny
Śpiektakl źviazvaje adrazu niekalki postaciaŭ, važnych dla biełaruskaj historyi i kultury: pakazana, jak Kastuś Kalinoŭski paŭpłyvaŭ na žyćciovy vybar Janki Kupały, pra što Uładzimir Karatkievič u 1981 hodzie napisaŭ pjesu «Kałyska čatyroch čaraŭnic».
«Nam padałosia, što «Kałyska čatyroch čaraŭnic» — vielmi aktualnaja pjesa ŭ naš čas, — kaža adzin sa stvaralnikaŭ śpiektakla Źmicier Chviedaruk. — Tam pakazany histaryčny fon, dziakujučy jakomu Kupała staŭ Kupałam. Heta adhałoski paŭstańnia Kalinoŭskaha. Paŭsiul u Vialikim Kniastvie Litoŭskim šlachta maryła ab tym, kab adnavić niezaležnaść. Paŭstańnie było zadušana, na terytoryju Kniastva ŭvajšli rasiejskija vojski. Paŭstaniec, siabar Kalinoŭskaha, realny histaryčny piersanaž Zyhmund Čachovič dapamoh Kupału znajści svoj sapraŭdny biełaruski hołas, i heta vielmi kruta apisana ŭ pjesie Karatkieviča.
Nam padałosia, što heta tvor jakraz pra identyčnaść biełarusaŭ u hetych umovach, salidarnaść i pra toje, što treba havaryć usiamu śvietu, što my — biełarusy».
«My chacieli pakazać čas na razdarožžy, kali ludzi nie viedajuć, što rabić. Moža być, pastanoŭka zmatyvuje kahości pačytać pjesu «Kałyska čatyroch čaraŭnic», — kaža inšaja stvaralnica śpiektakla, Hanna Apanovič.
Dla kaho pastanoŭka
Pa słovach Hanny Apanovič, u śpiektakli zadziejničana tolki adna siužetnaja linija z pjesy Karatkieviča, a ich tam značna bolš. Ale navat hledaču, jaki nieznajomy z hetym tvoram, budzie zrazumieła, pra što havorka. Stvaralniki spadziajucca, što na premjeru zavitajuć i darosłyja, i dzieci, a najbolš raźličvajuć na hledačoŭ, jakija pryjduć siemjami.
Narodnyja pieśni ŭ śpiektakli
Paśla scen z žyćcia Kalinoŭskaha my čujem manałoh Janki Kupały, jaki pradstaŭleny i žyvym akcioram, i lalkami (niemaŭlatka i darosły). Hučyć «Kupalinka» ŭ vykanańni Choru volnych biełarusaŭ, i paet, uvasobleny akcioram Źmitrom Chviedarukom, kaža «Hetu pieśniu ja čuŭ u noč, kali naradziŭsia». Tak, tut niama pamyłki. Aŭtarskaja «Kupalinka» Michasia Čarota napisana ŭ 1920-ja, značna paźniej za datu naradžeńnia Kupały, ale pa matyvach narodnych kupalskich piesień, jakija paet moh čuć u kancy XIX st.
Dalej u śpiektakli prahučyć jašče adna kupałka. A aryhinalny tekst pjesy Karatkieviča jašče bolš nasyčany falkłornymi tvorami: tam možna pabačyć słovy piesień «Jaščur», «Padušačka», «Dubočak zialonieńki», «Unadziŭsia sivy koń», «Za haroju zajčyki trubiać», «Łazar». Mahčyma, stvaralniki śpiektakla kali-niebudź naładziać supracu sa śpievakami, jakija vykonvajuć narodnyja pieśni ŭ adkrytaj, niecharavoj, maniery.
Chočacie pahladzieć batlejku — zaprasicie na hastroli
Kaardynatarka prajekta Maryja Vajtovič raspaviała, što «Kupała. Pačatak» — heta ŭžo čaćviorty sumiesny śpiektakl teatra lalek «Batlejka +» i Choru volnych biełarusaŭ. Hod tamu jany padrychtavali kaladnuju prahramu, pra jakuju my pisali tut. Potym byŭ vielikodny śpiektakl i pakaz pa matyvach biełaruskich narodnych kazak. Apošni razam z novym śpiektaklem płanujuć pakazvać pa-za siezonam.
Stvaralniki śpiektaklaŭ achvotna prymuć zaprašeńnie na hastroli.
Jakija dekaracyi vykarystoŭvajuć
Pad kožny śpiektakl u batlejcy mianiajucca dekaracyi i stvarajucca amal usie novyja lalki. Ciapierašnija dekaracyi pakazvajuć Viazynku — viosku, dzie naradziŭsia Kupała. Hetyja ž dekaracyi vykarystoŭvalisia ŭ śpiektakli pa matyvach kazak.
Kałysku, nad jakoj čatyry čaraŭnicy sudziać dolu Kupału-niemaŭlatku, chacieli zrabić admysłova da premjery, ale znajšli hatovuju ŭ adnoj z varšaŭskich antykvarnych kram. «Moža być, heta kałyska i jo z časoŭ Kupały», — kaža Maryja Vajtovič.
Jak trapić na premjeru
Premjerny pakaz śpiektakla «Kupała. Pačatak» adbudziecca 12 kastryčnika ŭ 18.30 u Varšavie pa adrasie Puławska 114, u budynku polskaj pratestanckaj carkvy.
Uvachod volny. Budzie mahčymaść adździačyć danatam.
Śpiektakl i rekvizity dla jaho zrobleny siłami i na srodki samich udzielnikaŭ.
Čytajcie taksama:
Na dyskusii pra biełaruski teatr na fiestyvali «Pradmova» vystupiŭ adno Vyrypajeŭ
U čym mahija novaha śpiektakla kupałaŭcaŭ, jaki prajšoŭ z anšłaham u niekalkich haradach?
U Vilni pakazvajuć śpiektakl pra padziei 2020-ha. Asnova — pjesa Kurejčyka