Saudaŭskaja Aravija sprabuje paraaryjentavacca z ZŠA na Kitaj i Rasiju

Kali taki hieapalityčny razvarot adbudziecca, to heta budzie mieć nastupstvy dla ŭsiaho śvietu.

25.09.2023 / 15:32

Naśledny prync Saudaŭskaj Aravii Machamied bin Sałman, premjer-ministr Indyi Narendra Modzi i prezident ZŠA Džo Bajden na samicie G20 u Ńju-Deli, 9 vieraśnia 2023 h. Fota: AP Photo / Evelyn Hockstein

Jak adznačaje ŭ svajoj kałoncy ŭ Le Monde žurnalist Žan-Mišel Bieza (Jean-Michel Bezat), za minuły hod adna saudaŭskaja nacyjanalnaja kampanija Saudi Aramco atrymała prybytak, roŭny sukupnamu prybytku saraka vialikich francuzskich kampanij, uklučanych u indeks SAS 40. Sioleta karaleŭstva pavialičyła dachod jašče našmat bolš dziakujučy rostu z kanca červienia cen na naftu na 25% i jaje nabližeńniu da adznaki 100 dołaraŭ.

Hrošy nieabchodnyja dla realizacyi vialikich ambicyj, zakładzienych u płan «Bačańnie-2030», jaki skiravany na dyviersifikacyju ekanomiki i pabudovu bolš adkrytaha hramadstva. Jak zaŭvažaje aŭtar materyjału, Er-Ryjad zrobić usio dla taho, kab śviet jak maha daŭžej vykarystoŭvaŭ vuhlevadarody, a baraćba z hłabalnym paciapleńniem adyšła na druhi płan.

Saudaŭskaja Aravija daminuje ŭ Arhanizacyi krain — eksparcioraŭ nafty (APIEK), jakaja ŭ 2013 hodzie była pašyranaja za košt uklučeńnia trynaccaci inšych vytvorcaŭ na čale z Rasijaj. I hety niefarmalny kartel nie tolki nie raspaŭsia paśla rasijskaha ŭvarvańnia va Ukrainu, ale i ŭziaŭ pad svoj kantrol rynak, jaki pakinuli amierykanskija vytvorcy słancavaj nafty.

Hetym letam Saudaŭskaja Aravija i Rasija damovilisia ab skaračeńni zdabyčy z metaj padtrymki vysokich cen na ŭzroŭni jak minimum 90 dołaraŭ za barel.

Takija ceny na naftu dazvolać Rasii ź lohkaściu finansavać patreby vajny va Ukrainie.

Prahmatyčnaja dypłamatyja

APIEK prahnazuje deficyt pastavak syraviny, ale Saudi Aramco, jakaja zdabyvaje 10% suśvietnaj nafty, nie daść dadatkovaj nafty na rynak, pakul ceny nie padymucca da punkta, jaki pahražaje ekanamičnamu rostu. Na rašeńnie Er-Ryjada nie zdolnyja paŭpłyvać i ZŠA. Hetaha nie adbyłosia paśla vizitu Džo Bajdena ŭ ekanamičnuju stalicu Saudaŭskaj Aravii Džydu ŭ lipieni 2022 hoda.

Karaleŭstva demanstruje svajo niepadparadkavańnie Złučanym Štatam i adčuvaje siabie mienš źviazanym pahadnieńniem «nafta ŭ abmien na abaronu», zaklučanym u 1945 hodzie. U toj ža čas Er-Ryjad patrabuje ad Vašynhtona jaho vykanańnia.

Aŭtar adznačaje, što Saudaŭskaja Aravija, jak i šmat jakija rehijanalnyja supierdziaržavy, vybrała šlach situatyŭnaha pošuku sajuźnikaŭ i prahmatyčnaj dypłamatyi, nie zasnavanaj ni na ideałohii, ni na adzinstvie kultur. Ciapier jaje pozirk, prynamsi, na ekanamičnym uzroŭni, skiravany na poŭnač i ŭschod. Tam jaje partniorami vystupajuć dva asnoŭnyja supierniki ZŠA — Kitaj i Rasija.

Vialikija ambicyi i realnaść

Realizacyja płana «Bačańnie-2030» maje źmienšyć zaležnaść krainy ad ekspartu nafty i avałodać technałohijami suvierenitetu ŭ abaronnaj i jadziernaj enierhietycy, što ŭ vyniku pavinna ŭmacavać upłyŭ Saudaŭskaj Aravii na Blizkim Uschodzie. Ab svaim namiery raźvivać vajskovuju pramysłovaść, kab źnizić zaležnaść ad ZŠA, Vialikabrytanii i Francyi, karaleŭstva zajaviła jašče ŭ 2017 hodzie. U płanach — dasiahnieńnie da 2030 hoda vytvorčaści 50% vajskovaj techniki ŭ krainie.

Realizacyja ambicyjnaha prajekta patrabuje nie tolki naftadołaraŭ, ale i dapamohi ad inšych krain. I voś tut u Saudaŭskaj Aravii ŭźnikajuć prablemy.

U hetym miesiacy hazieta The Wall Street Journal paviedamiła ab zryvie płanavanaha padpisańnia ździełki z amierykanskaj kampanijaj RTX, vytvorcam takich rakiet, jak «Tamahaŭk» i «Petryjot». Zavod pa vytvorčaści sistem SPA nie budzie pabudavany z-za mierkavanych suviaziaŭ saudaŭskaj kampanii z kitajskimi, biełaruskimi i rasijskimi pradpryjemstvami, jakija trapili pad sankcyi.

Aŭtar adznačaje, što zakłapočanaść mnohich krain, asabliva Izraila i ZŠA, vyklikaje saudaŭskaja prahrama budaŭnictva atamnych elektrastancyj. Saudaŭskaja Aravija choča supracoŭničać z roznymi partniorami, jakija vałodajuć jadziernaj technałohijaj, i imkniecca vykarystoŭvać svaje ŭłasnyja zapasy ŭranu i kantralavać jaho ŭzbahačeńnie dla hramadzianskich i vajskovych met.

Prezident ZŠA Džo Bajden nastojvaje na tym, kab saudaŭcy admovilisia ad hetych płanaŭ i pahadzilisia na abmiežavańni pa eksparcie jadziernaha paliva. U toj ža čas, jak zajaviŭ na minułym tydni naśledny prync Saudaŭskaj Aravii Machamied bin Sałman u intervju telekanału Fox News, kraina pavinna mieć mahčymaść atrymać jadziernuju zbroju, kali takaja zjavicca ŭ Irana. Heta tłumačycca mierkavańniami biaśpieki.

Aŭtar piša, što Saudaŭskaja Aravija razhladaje mahčymaść supracoŭnictva z Kitajem u halinie jadziernaj enierhietyki, bo hetaja kraina mienš patrabavalnaja, čym ZŠA. Ab takim namiery karaleŭstva abjaviła na druhi dzień paśla atrymańnia zaprašeńnia na ŭstupleńnie ŭ BRIKS (Brazilija, Rasija, Indyja, Kitaj, Paŭdniovaja Afryka) u kancy žniŭnia hetaha hoda.

U toj ža čas prync Machamied bin Sałman u zhadanym vyšej intervju pryznaŭ, što jamu było b lahčej supracoŭničać z ZŠA, kali b jany byli bolš zhavorlivymi, čym šukać inšych partnioraŭ.

Takija słovy, na pohlad aŭtara artykuła, śviedčać ab składanaści ci navat niemahčymaści Saudaŭskaj Aravii poŭnaściu vyzvalicca ad amierykanskaha ŭpłyvu.

Čytajcie jašče:

Udzielniki sustrečy ŭ Saudaŭskaj Aravii, u tym liku Kitaj, uzhadnili pryncypy 

U čym fienomien futboła ŭ Saudaŭskaj Aravii, kudy za Ranałdu łamanulisia topavyja jeŭrapiejcy

Saudaŭskaja Aravija prymaje pieršy poŭnamaštabny chadž paśla pandemii FOTAFAKT

Biełaruś nie ŭziali ŭ BRIKS. Što heta za arhanizacyja?

Antoś Župran