Chaču być Mikałajem Radziviłam. Jak u Biełarusi źmianić proźvišča
Čatyry ź piaci vypadkaŭ źmieny pašpartnych źviestak u stalicy Biełarusi prypadajuć na źmienu proźvišča paśla razvodu na dziavočaje.
08.09.2023 / 08:57
Kałaž: Tochka.by
Ci lohka ŭ Biełarusi pamianiać proźvišča, imia i stać druhim Kryšcijanu Ranałdu, jašče adnoj Kako Šanel abo Bieniedyktam Kambierbiekavičam? Što dla hetaha treba, kolki pryjdziecca zapłacić i jak doŭha čakać novych dakumientaŭ? Z hetymi pytańniami žurnalist Tochka.by źviarnuŭsia da śpiecyjalistaŭ.
Padstavaj vyśvietlić usie abstaviny źmieny danych u aficyjnych dakumientach staŭ pieršy va Ukrainie vypadak źmieny imia pa baćku na imia pa maci.
16-hadovaja Stanisłava tak patłumačyła žadańnie ŭziać matronim: «Mama dla mianie šmat zrabiła, i ja chaču jaje imia ŭšanavać». Junaja ŭkrainka ŭ jakaści adnoj z pryčyn pry zajavie ab źmienie imia pa baćku na imia pa maci ŭkazała toje, što nie kantaktuje ź bijałahičnym baćkam, a maci vychoŭvała jaje razam z ajčymam i šmat dla jaje zrabiła.
Jana stała pieršaj, chto skarystaŭsia mahčymaściu, dadzienaj zakonam, pryniatym va Ukrainie jašče ŭ 2021 hodzie.
Ciapier dziaŭčynu zavuć nie Anastasija Mikałajeŭna Pasiucina, a Stanisłava Lesijeŭna Lićvinienka. Zamiest proźvišča bijałahičnaha baćki jana ŭziała proźvišča ajčyma, jaki jaje vychavaŭ. Imia źmianiła na toje, jakim mama chacieła nazvać jaje pry naradžeńni.
Usia pracedura była prostaj, spatrebiłasia ŭsiaho niekalki dakumientaŭ, ale novy pašpart jana atrymała tolki praz čatyry miesiacy.
Matronimy ŭ Biełarusi zachavalisia ŭ šerahu proźviščaŭ — Marynič, Halič, možna ŭspomnić i rasijskija varyjanty — Lenin, Uljanaŭ, Kacin, Maškin, Nadzieždzin, a taksama ŭkrainskija — Marynienka, Kacierynčuk, Parasiuk i inšyja, jakija fihurujuć u žycharoŭ našaj krainy.
Mahčymaść źmieny imia pa baćku na imia pa maci bačycca łahičnaj. Ci mahčyma heta ŭ Biełarusi (jak pry dasiahnieńni 16 hadoŭ, tak i paźniej)? Z takim pytańniem žurnalist Tochka.by źviarnuŭsia ŭ hałoŭnaje ŭpraŭleńnie justycyi Minharvykankama. Mienavita hety orhan daje dazvoły na źmienu proźvišča, imia ŭ stalicy krainy.
«Nie, u Biełarusi možna tolki źmianić imia pa baćku na inšaje. Pryčym nie na luboje, jakoje pažadaje zajaŭnik», — adkazaŭ pieršy namieśnik načalnika hałoŭnaha ŭpraŭleńnia justycyi Minharvykankama Viktar Nasačeŭski.
Vychodzić, pavodle biełaruskaha zakona admovicca ad imia pa baćku nielha. Navat kali bijałahičny baćka nie vychoŭvaje dzicia. Navat kali žančyna zrabiła štučnaje apładnieńnie, jaje abaviazvajuć prydumać imia pa baćku, jak i ŭ vypadku, kali dzicia pryjomnaje, a baćka nieviadomy.
Što treba ŭ Biełarusi, kab źmianić proźvišča, imia?
Z čaho ž pačać, kali ŭ vas źjaviłasia žadańnie źmianić pašpartnyja danyja? Pieršy krok — padača zajavy ŭ adździeł ZAHSa (jak pa miescy žycharstva, tak i pa miescy znachodžańnia).
Paśla hetaha adździeł ZAHSa adpraŭlaje zapyt u milicyju, dzie praviarajuć, ci nie viadziecca ŭ dačynieńni da jaho (jaje) kryminalnaja abo administracyjnaja sprava, ci majucca inšyja padstavy dla admovy.
Fota: «Naša Niva»
Kali nie, to adździeł ZAHSa adpraŭlaje dakumienty ŭ terytaryjalnaje ŭpraŭleńnie justycyi, jakoje daje dazvoł ab źmienie proźvišča, ułasnaha imia, imia pa baćku abo admaŭlaje ŭ hetym.
«Prosta tak pamianiać imia, imia pa baćku abo proźvišča nielha. Adnojčy ja razhladaŭ zajavu čałavieka, jaki pažadaŭ stać «Trešmienam». Zrazumieła, što jamu admovili. Pavinny być padstavy, paćvierdžanyja dakumientalna. Kali heta psieŭdanim, to navukovyja pracy, artykuły, inšyja tvory, padpisanyja adpaviednym čynam. Pryčym kali psieŭdanimaŭ u čałavieka mnostva, to jon moža mianiać proźvišča, imia kolki zaŭhodna razoŭ», — rastłumačyŭ Nasačeŭski.
Ale navat kali vy prosta chočacie źmianić proźvišča na dziavočaje abo proźvišča dzieda, vam mohuć admović.
Pryčynaj moža stać adsutnaść u ZAHSie abo jaho archivie zapisu akta ab naradžeńni zajaŭnika (pry źmienie imia, imia pa baćku, proźvišča, atrymanaha pry naradžeńni), zapisu akta ab zaklučeńni šlubu (pry źmienie proźvišča, abranaha pry rehistracyi šlubu) abo zapisu akta ab naradžeńni dziciaci, jakoje nie dasiahnuła paŭnalećcia na momant padačy zajavy ab źmienie proźvišča, imia, imia pa baćku (pry źmienie proźvišča, imia zajaŭnikami, jakija majuć niepaŭnaletniaje dzicia).
Jakija mohuć być padstavy dla źmieny proźvišča, imia?
U zajavie hramadzianin moža pieraličyć masu dovadaŭ na karyść svajho žadańnia pamianiać źviestki ŭ pašparcie. Ale na praktycy miascovyja ŭłady dajuć dazvoł ab źmienie proźvišča, imia, imia pa baćku tolki pry najaŭnaści «ŭvažlivych pryčyn».
Fota: Tochka.by
Da ich, zhodna z zakanadaŭstvam, adnosiacca:
- niemiłahučnaść proźvišča, ułasnaha imia, imia pa baćku abo ciažkaść ich vymaŭleńnia;
- žadańnie viarnuć svajo dašlubnaje proźvišča, kali pra heta nie było zajaŭlena pry razvodzie;
- žadańnie nasić proźvišča ajčyma (mačychi), jaki vychavaŭ zajaŭnika, abo imia pa baćku pa imieni ajčyma, kali ŭsynaŭleńnie nie moža być aformlena;
- žadańnie nasić proźvišča, ułasnaje imia, imia pa baćku, adpaviednyja abranaj nacyjanalnaści;
- žadańnie viarnuć dašlubnaje proźvišča paśla śmierci muža;
- inšyja pryčyny (źmiena proźvišča, imia na psieŭdanim).
«Nielha pamianiać proźvišča na vydumanaje, tolki na proźvišča svajakoŭ, chaj i ŭ trecim-piatym kalenie — hłybinia svajactva nie važnaja. Pry hetym pa dakumientach składajecca hienieałahičnaje dreva. Stać Puškinym abo Skarynam, kali takich u rodzie nie było, nielha», — raspavioŭ pieršy namieśnik načalnika hałoŭnaha ŭpraŭleńnia justycyi Minharvykankama.
Jakija dakumienty spatrebiacca, kab abnavić pašpartnyja danyja, i ci doŭha čakać novy pašpart?
Jak raspavioŭ Nasačeŭski, zhodna z ukazam №200 dziela rehistracyi pieramieny proźvišča, ułasnaha imia i imia pa baćku hramadzianami padajucca nastupnyja dakumienty:
- zajava;
- pašpart ci inšy dakumient, jaki śviedčyć asobu;
- dźvie fatahrafii zajaŭnika pamieram 30x40 mm;
- paśviedčańnie ab rehistracyi aktaŭ hramadzianskaha stanu, jakija nieabchodna zamianić u suviazi z rehistracyjaj pieramieny proźvišča, ułasnaha imia, imia pa baćku;
- kopii litaraturnych tvoraŭ, artykułaŭ, natatak — u vypadku vyjaŭleńnia žadańnia nasić proźvišča, ułasnaje imia ŭ adpaviednaści ź litaraturnym psieŭdanimam;
- dakumienty, jakija paćviardžajuć matyvacyju (za vyklučeńniem dakumientaŭ, vydadzienych orhanam ZAHSa Respubliki Biełaruś), — u vypadku vyjaŭleńnia žadańnia nasić proźvišča, ułasnaje imia, imia pa baćku, adroznyja ad dadzienych pry rehistracyi naradžeńnia, z pryčyn, nie ŭkazanych vyšej;
- dakumient, jaki paćviardžaje ŭniasieńnie płaty (pradstaŭlajecca pry vydačy adpaviednaha paśviedčańnia).
«Orhan ZAHSa razhladaje zajavu ab źmienie proźvišča, ułasnaha imia, imia pa baćku na praciahu miesiaca. Za vyklučeńniem vypadkaŭ, kali patrabujecca atrymańnie źviestak i (abo) dakumientaŭ ad kampietentnych orhanaŭ inšych dziaržaŭ», — raspavioŭ jon.
Asnoŭnych pryčyn dla źmieny proźvišča, imia — čatyry
Jakija pašpartnyja źviestki čaściej za ŭsio mianiajuć žychary stalicy krainy?
Akazałasia, što lvinaja dola — heta źmiena proźvišča na dziavočaje.
«Prykładna 90% zajaŭ ab źmienie źviestak padajuć žančyny, jakija žadajuć źmianić proźvišča na dašlubnaje i nie zajavili pra heta pry razvodzie.
Druhaja pavodle papularnaści pryčyna — źmiena imia (Alena na Alona, Ksienija na Aksana i h.d.).
Treciaja — žadańnie nasić proźvišča / imia pa baćku dziaduli abo ajčyma, jaki vychavaŭ dzicia.
Čaćviortaja — žadańnie źmianić imia na dadzienaje pry chryščeńni.
Na hetyja katehoryi prypadaje amal 100% vypadkaŭ źmieny pašpartnych danych. Astatnija pryčyny (da prykładu, źmiena na psieŭdanim) u zajavach sustrakajucca vielmi redka», — padzialiŭsia ličbami Uładzimir Nasačeŭski.
Adznačym, što, pa danych hałoŭnaha ŭpraŭleńnia justycyi stalicy Biełarusi, u apošnija hady kolkaść zajaŭ ad minčan, jakija žadajuć unieści karekciroŭki ŭ svaje proźvišča, imia, prykładna adnolkavaja.
U 2020 było padadziena 850 zajaŭ (ź ich u zamiežnych ustanovach — 46), u 2021-m — 848 (48), u 2022-m — 781 (21), u pieršym paŭhodździ 2023-ha — 423, ź ich u zamiežnych ustanovach — 23.
Ci doraha abydziecca biełarusu źmianić pašpartnyja danyja?
Nie, za novaje proźvišča imia abo imia pa baćku, uklučajučy vydaču paśviedčańnia, pryjdziecca zapłacić dźvie bazavyja vieličyni. Na siońnia heta 74 rubli.
Čytajcie taksama:
«Familiju» ŭ atestatach usio ž vypravili na «proźvišča»
U ZŠA žyvie žančyna, jakuju zavuć Barbi Apienhiejmier, i sioleta joj davodzicca niaprosta