Ніякіх дасягненняў, затое досвед працы ў аўтарытарызме. Расказваем пра новага трэнера футбольнай зборнай Беларусі
Футбольную нацыяналку ўпершыню ўзначаліў іспанец — 48-гадовы Карлас Алос Ферэр. У нашу зборную ён прыйшоў з Руанды, дзе адпрацаваў на аналагічнай пасадзе амаль паўтара года. Расказваем, каго занесла ў беларускі футбол.
08.08.2023 / 19:07
Карлас Алос Ферэр, 2018 год. Фота: VI Images via Getty Images
Карлас Алос нарадзіўся ў іспанскай Каталоніі ў 1975 годзе, там жа пачаў і кар’еру гульца. Яго амплуа — галкіпер. Калі яму было 18, Ферэр зайграў у Club Deportiu Tortosa — камандзе яго роднага горада. У яго жыцці былі і іншыя іспанскія клубы, але за гульнявую кар’еру Карлас Алос так і не здолеў падняцца вышэй за чацвёрты іспанскі дывізіён. У 2008 годзе, калі іспанцу было 33 гады, ён скончыў шлях гульца — на той час Ферэр выступаў за каманду CF Jesús Catalonia.
У 2003-м, незадоўга да канца гульнявой кар'еры, каталонец паспрабаваў сябе ў трэнерстве. Пачаў з клуба CF Amposta, дзе выступаў сам, — там Ферэр стаў працаваць з моладдзю. У 2008-м ён трапіў на трэнерскую пасаду яшчэ аднаго са сваіх былых клубаў — CD Tortosa, але адышоў адтуль у лютым 2009-га і адразу ж далучыўся да рады дырэктараў клуба. У наступным годзе каталонец атрымаў першую прапанову папрацаваць за мяжой: яго паклікалі як асістэнта трэнера ў футбольную акадэмію клуба Kitchee SC, які выступае ў ганконгскай прэм’ер-лізе. Але і там Ферэр затрымаўся толькі на тры месяцы.
Пасля Кітая Карлас Алос Ферэр перабраўся ў Польшчу, дзе ўзначаліў акадэмію «Барселоны». У 2015-м ён пачаў працаваць з польскай камандай Pogoń Siedlce, але пакінуў яе пасля чатырох месяцаў. Далей былі моладзевая зборная Казахстана (восем месяцаў), казахстанскі клуб «Кайрат» (15 месяцаў), мараканскі ФАР (шэсць месяцаў), зборная Катара (два месяцы) і кіпрская каманда «ЭН Паралімні» (пяць месяцаў). У сакавіку 2022-га Ферэр узначаліў зборную Руанды, дзе пратрымаўся да прызначэння ў Беларусь, то-бок амаль паўтара года — для яго гэта рэкорд.
Як яму працавалася? Возьмем, дзеля прыкладу, Руанду, дзе трэнер за такі доўгі час, напэўна, здолеў бы выбудаваць хоць нейкую сістэму і трохі паказаць сябе. За час з Ферэрам руандыйская зборная адыграла ў чатырох таварыскіх гульнях, вынікі — адна перамога, дзве нічыі і адна параза. Зборная выступала і ў кваліфікацыі Кубка афрыканскіх нацый, вынікі там — паразы ў двубоях з мацнейшымі Сенегалам і Мазамбікам і нічыі, зноў жа, з Мазамбікам і Бенінам.
Руандыйцам засталося адыграць толькі адзін матч у групе (з Сенегалам). Цяпер у іх толькі два ачкі і апошняе месца ў групе. Наўрад ці руандыйцы пройдуць далей у кваліфікацыі Кубка, хаця Ферэр і лічыў гэта адной са сваіх задач на пасадзе.
Амаль з усіх трэнерскіх пасад каталонца звальнялі. Выключэнне (і тое фармальнае) — хіба што праца з кіпрскім «ЭН Паралімні». Адтуль Ферэр, згодна з яго заявай, адышоў, бо праз пандэмію і ўласны кавід не мог належным чынам працаваць з камандай. Тым не менш па выніках таго сезона каманда пайшла ў ніжэйшую лігу.
За ўсю трэнерскую кар'еру Ферэр толькі аднойчы заваяваў трафей. Было гэта ў кастрычніку 2017-га, калі «Кайрат», тады ўзначалены каталонцам, перамог «Актабэ» ў фінале Кубка Казахстана. Але ж гэта, хутчэй, вынік працы асістэнта трэнера Андрэя Карповіча, менавіта ён працаваў з камандай у тым турніры. Ферэра тады адхілілі ад працы, бо ён не пагадзіўся з ідэяй клубнага кіраўніцтва гуляць у Кубку толькі мясцовымі футбалістамі.
Трэнер вядзе сацсеткі, але публікуе там збольшага фармальную інфармацыю: фота з трэніровак і матчаў, бяскрыўдныя сямейныя здымкі. Хаця часам там трапляюцца і такія каларытныя кадры.
Беларусь будзе не першай аўтарытарнай краінай, дзе Ферэр узначаліць зборную, бо падобныя рысы ёсць і ў палітыцы Руанды. У 1994 годзе сотні тысяч жыхароў Руанды, якія належалі да народнасці тутсі, сталі ахвярамі генацыду. Пасля гэтага краіну ўзначаліў Руандыйскі патрыятычны фронт — на сёння гэта кіроўная партыя Руанды.
Краіна дэманструе высокія для Афрыкі тэмпы росту ВУП — каля 7% штогод, яе хваляць і за нізкі ўзровень карупцыі. Але пры гэтым праваабаронцы адзначаюць у Руандзе сур'ёзныя парушэнні правоў чалавека. Апанентаў рэжыму затрымліваюць і часам нават забіваюць. Гэта здарылася, напрыклад, з Андрэ Кагва Рвісэрэкам, віцэ-прэзідэнтам Партыі зялёных, якога абезгаловілі 14 ліпеня 2009 года — за некалькі дзён да прэзідэнцкіх выбараў.
Руанда — не адзіны выпадак, калі Ферэр працаваў у краінах з нізкім узроўнем правоў чалавека. Праваабаронцы, напрыклад, маюць шмат пытанняў і да Катара, і да Марока, дзе каталонец таксама засвяціўся. Імаверна, Карлас Алос Ферэр разумее, як працаваць у спорце аўтарытарных краін, таму і ў Беларусі яму можа спадабацца. Іншае пытанне — ці прынясе гэта нашай зборнай доўгачаканы рост.
Казахстанскі журналіст Айдын Кажахмет расказаў пра тое, якім Ферэра запомнілі па працы з «Кайратам». Высновы несуцяшальныя: каталонец не меў вялікага аўтарытэту ў каманды і правальваў вырашальныя матчы. «Пра Карласа магу сказаць адно — ён умее працаваць з маладымі гульцамі. Умее іх развіваць. Выконваць больш сур'ёзныя задачы яму складана», — падсумоўвае Кажахмет.