Vilnia ci Varšava? Biełarusy pra plusy i minusy žyćcia ŭ hetych stalicach
Stalicy Polščy i Litvy stali dvuma asnoŭnymi haradami, kudy źjazdžajuć biełarusy ŭ niezaležnaści ad pryčyn emihracyi. My vyrašali paraŭnać, jak adroźnivajecca žyćcio ŭ hetych dźviuch stalicach: svaimi nazirańniami dzielacca tyja, chto tam asieŭ. «Jak dla čałavieka z Połacka, klimat u Varšavie dla mianie — heta minus», — kaža adzin z surazmoŭcaŭ. «U Vilni nie vielmi padabajecca ŭzrovień hastranomii», — zaŭvažaje inšy.
17.07.2023 / 20:22
Kałaž: «Naša Niva» (zychodnyja foty — unsplash.com)
Ahulnyja danyja
Nasielnictva polskaj stalicy składaje amal 1 miljon 900 tysiač čałaviek. Ale treba razumieć, što sama Varšava litaralna achutanaja pryharadnymi nasielenymi punktami, častku jakich ad samoj stalicy adździalajuć tolki darožnyja znaki. Nasielnictva Varšaŭskaj ahłamieracyi składaje bolš za 2,6 miljona čałaviek.
U stalicy Litvy pa apošnich danych pražyvaje kala 590 tysiač čałaviek. Navat kali dadać da hetaj ličby nasielnictva ŭsiaho Vilenskaha rajona, to heta tolki plus 100 tysiač čałaviek. Tamu pa nasielnictvie Vilnia značna sastupaje Varšavie.
Vilnia. Fota: «Naša Niva»
Praź istotnuju roźnicu ŭ kolkaści nasielnictva hetyja dva harady mała čym padobnyja adzin da adnaho.
«Klimat tut, jak i ŭ Minsku, — nie samy pryjemny»
Minčuki, jakija ad pačatku 2021 hoda žyvuć u Vilni, kažuć, što horad vabić svajoj zielaninaj (kala 60% terytoryi horada zajmajuć zialonyja nasadžeńni i hazony). Aproč hetaha, siamiejnaj pary padabajecca adsutnaść vializarnych spalnych rajonaŭ sa ščylnaj šmatpaviarchovaj zabudovaj.
«Pa hetych pakazčykach Vilnia bolš kamfortnaja dla žyćcia. Tut nie adčuvajecca cisk vialikaha horada. Ale pry hetym tut jość usio nieabchodnaje.
Vilniu pieršapačatkova vybirali jak horad dla časovaha pražyvańnia, ale pakolki situacyja ŭ Biełarusi nie stanovicca lepšaj, to vyrašyli asieści tut. Paśla prodažu kvatery ŭ Minsku nabyli žytło ŭ Vilni, tamu my bolš nie budujem płanaŭ viartacca ŭ Biełaruś, navat kali situacyja źmienicca, bo žyćcio idzie i pierajazdžać kožnyja 3-5 hadoŭ žadańnia niama», — pryznajecca čytač.
Ź minusaŭ žyćcia ŭ Vilni mužčyna nazyvaje nie samy pryjemny klimat.
«Klimat tut, jak i ŭ Minsku, — nie samy pryjemny. U hetym pytańni Varšava, napeŭna, budzie vyjhravać, ale pierajazdžać znoŭ nikudy nie płanujem. Dyj Vilniu pieršapačatkova vybirali praz toje, što da Minska bližej», — kaža mužčyna.
«Heta vialiki horad ź vialikimi pierśpiektyvami»
Hrodzieniec, jaki z 2019 hoda žyvie ŭ adnym z haradoŭ Varšaŭskaj ahłamieracyi, što naŭprost prylahaje da Varšavy, kaža, što stalica Polščy pierš za ŭsio vabić svaimi pierśpiektyvami, bo heta bujny horad u vialikaj krainie.
«Tut vielmi šmat pracy. Varšava pierśpiektyŭnaja dla biznesu. Tut šmat miescaŭ, kudy možna schadzić na vychadnych. Heta vialiki horad ź vialikimi pierśpiektyvami. Klimat miakčejšy, čym u Biełarusi», — adznačaje mužčyna.
Varšava. Fota: Pawel Toczynski / Getty Images
Ź minusaŭ jon nazyvaje vielizarnyja zatory na darohach. Čytač kaža, što tym, chto płanuje pierajezd u Varšavu, lepiej spačatku znajści pracu, a ŭžo potym, sychodziačy ad hetaha miesca, šukać sabie žytło.
«U inšym vypadku daviadziecca tracić vielmi šmat času, kab dabiracca z domu na pracu i nazad, kali hetyja rajony nie złučanyja mietro abo čyhunkaj».
Moŭnyja pytańni
U pytańniach movy abiedźvie stalicy majuć svaje plusy i minusy. Polskaja mova, jak adna sa słavianskich, źjaŭlajecca davoli lohkaj dla vyvučeńnia, asabliva dla tych biełarusaŭ, jakija dobra vałodajuć biełaruskaj. Karystacca ruskaj movaj u dziaržaŭnych ustanovach ci ŭ śfiery pasłuh nie atrymajecca. U stalicy ž Litvy naadvarot — tam žyvie niamała miascovych ruskamoŭnych. Aproč hetaha, chapaje i litoŭcaŭ, jakija moža i nie vielmi dobra, ale viedajuć ruskuju.
Błohier i historyk Aleś Krutkin, jaki da pierajezdu ŭ Varšavu niekalki miesiacaŭ pražyŭ u Vilni, kaža, što asabista dla jaho moŭny barjer u Varšavie adsutničaje, bo jon vałodaje polskaj.
«U Vilni moŭny barjer bolšy, bo niašmat moładzi znaje ruskuju movu», — adznačaje Aleś.
Z asnoŭnych minusaŭ Varšavy mužčyna nazyvaje klimat.
«Tut vielmi vysokaja vilhotnaść, u horadzie dušna i horača, choć hieahrafična horad daloka nie samy paŭdniovy. Jak dla čałavieka z Połacka, klimat u Varšavie dla mianie — heta minus».
Vilniu mužčyna nazyvaje pryhažejšym i cikaviejšym horadam u histaryčnym płanie. A voś što tyčycca sučasnaj infrastruktury, to, na dumku historyka, tut adnaznačna vyjhraje Varšava. Taksama Aleś ličyć, što ŭ Varšavie lepšaja situacyja z hramadskim transpartam, čym u Vilni.
«Pa rytmie Vilnia padobnaja da Hrodna»
Siamiejnaja para, jakaja jašče ŭ dakavidnyja časy paśpieła hod pražyć u Varšavie, a letam 2022 hoda rełakavalisia ŭ Vilniu, kaža, što Varšava padydzie dla amataraŭ vialikich haradoŭ z adpaviednym rytmam žyćcia.
«U 2019 hodzie vypaŭ šaniec pasprabavać papracavać u Varšavie, bo moj muž-ajcišnik atrymaŭ cikavuju prapanovu pa pracy. Varšava — vialiki horad ź intensiŭnym rucham. Tam vielmi šmat zatoraŭ, šmat času sychodzić kab dabracca z punkta A ŭ punkt B», — kaža dziaŭčyna, pačynajučy ź minusaŭ žyćcia ŭ vialikim horadzie.
Varšava. Fota: «Naša Niva»
Ź plusoŭ jana adznačaje bolš nasyčanaje načnoje žyćcio i bolš raźvituju industryju zabaŭ, najaŭnaść adrazu dvuch aeraportaŭ, ź jakich možna palacieć amal u luboje miesta ŭ śviecie.
«U Vilni aeraport znachodzicca prosta ŭ horadzie, tamu dabiracca tudy zručniej, ale vyletaŭ bieź pierasadki nie tak šmat, jak z Varšavy», — kaža čytačka.
Paraŭnoŭvajučy žyćcio ŭ dźviuch stalicach, žančyna kaža, što pa rytmie žyćcia Vilnia bolš padobnaja da Hrodna.
«Kali ty žyvieš u Vilni, to nie adčuvaješ, što heta vialiki horad. Tut šmat parkaŭ, horad vielmi zialony. Pa rytmie bolš padobny da Hrodna, tamu nam z mužam žyć tut padabajecca bolš, čym u Varšavie», — pryznajecca žančyna, jakaja raniej žyła ŭ Hrodnie.
Vilnia. Fota: «Naša Niva»
Što tyčycca moŭnych pytańniaŭ, to, na dumku suraŭmoŭcy, u Vilni možna całkam kamfortna žyć, nie viedajučy miascovaj movy.
«Tut całkam chapaje ruskaj, časam z moładździu davodzicca pierachodzić na anhlijskuju. Litoŭcy zvyčajna dobra jaje znajuć. My z mužam pracujem u IT, tamu litoŭskaja nam pa vialikim rachunku nie patrebnaja. Ale kali vaša praca vymahaje vałodańnia litoŭskaj, to tut, kaniešnie, situacyja stanovicca składaniejšaj, bo polskaja mova blizkaja da biełaruskaj i vyvučyć jaje prosta. Praz paŭhoda žyćcia ŭ Varšavie, admysłova nie vyvučajučy movy, my ŭžo mahli dobra na joj razmaŭlać i ŭsio razumieć. Ź litoŭskaj tak nie atrymlivajecca», — pryznajecca čytačka.
A voś što tyčycca klimatu, to Varšava im padabałasia bolš, čym Vilnia.
«Niama lutaha «Šanchaja»
Žurnalist Mikita Miełkazioraŭ nazyvaje Vilniu najlepšym miescam na śviecie ŭletku, kali tabie paščaścić trapić tudy ŭ soniečnyja dni.
Mikita Miełkazioraŭ. Fota: «Naša Niva»
«Kožny raz, kali ja pryjazdžaju ŭ Vilniu letam, to atrymlivaju asałodu. Biaru samakat i katajusia amal pa ŭsich rovarnych ściežkach i prosta kajfuju. Plus jość vielmi istotny santymient, što heta vielmi važny horad dla biełaruskaj historyi. Ale na hetym, mabyć, usio i zakančvajecca.
Vilnia davoli maleńkaja i tam mienavita ŭ mianie nie składajecca niejkaha metču praz toje, što hetaja ŭtulnaść vielmi abmiežavanaja pa časie. Kali ty pačynaješ bačyć pryblizna adnych i tych ža ludziej, asabliva ŭ centry i asabliva ŭ toj pieryjad, kali pačałasia chvala palityčnaj mihracyi ź Biełarusi. Kab z kimści sustrecca, dastatkova było prosta vyjści ŭ centr. Tamu ŭ peŭny čas Vilnia nie davała mnie mahčymaści pabyć sam-nasam z saboj», — pryznajecca jon.
Taksama Miełkazioraŭ adznačaje, što Vilnia — heta vielmi doraha.
«Takoje mierkavańnie isnuje i ja jaho padtrymlivaju», — kaža žurnalist.
Pry hetym Miełkazioraŭ pryznajecca, što, majučy litoŭskuju humanitarnuju vizu, jon sapraŭdy płanavaŭ pasialicca ŭ stalicy Litvy, dzie navat paśpieŭ schadzić na adzin prahlad kvatery dla doŭhaterminovaj arendy.
«Ciapier ja razumieju, što heta była adekvatnaja suma, choć i šakavalnaja paśla Minska.
Ale bazava Vilnia dla mianie — zanadta darahi horad, jaki za hetyja hrošy nie daje ŭsiaho taho, što mnie b chaciełasia. Pry hetym, tam možna navučycca žyć. Za tyja paŭtara miesiaca ja ŭžo viedaŭ, u jakuju kramu mnie treba pajści, jakija dzie nabyć tavary pa źnižcy, kab mieć mahčymaść davoli narmalova isnavać».
Taksama Miełkazioraŭ kaža, što ŭ Vilni jamu nie vielmi padabajecca ŭzrovień hastranomii, choć tam u jaho jość čatyry ŭlubionyja kaviarni. Miełkazioraŭ ličyć, što, naprykład, u Kijevie hastranomija raźvitaja na vyšejšym uzroŭni.
Pierachodziačy da Varšavy, žurnalist pačynaje z hramadskaha transpartu, jaki vielmi dobra raźvity ŭ polskaj stalicy. Jamu padabajucca varšaŭskaje mietro i tramvai. A voś da aŭtobusaŭ jość pretenzii.
«Asabliva dobra ŭ Varšavie spravy z rejkavym transpartam. Choć Varšava i davoli vialikaja, ale ŭ joj jość tramvai z kandycyjanieram, u jaki ty siadaješ i možaš 40 chvilin pracavać, čytać ci hamanić z kimści, spakojna dajechaŭšy, kudy tabie treba. Kali ŭ horadzie z transpartam spravy nie vielmi, to ja stamlajusia ad hetaha», — kaža žurnalist.
Miełkazioraŭ kaža, što kali my raniej davoli časta vykarystoŭvali słovazłučeńnie «kraina dla žyćcia», to dla jaho sučasnaja Polšča sapraŭdy źjaŭlajecca takoj krainaj, choć tam i jość svaje ŭnutranyja prablemy.
Fota: «Naša Niva»
Žurnalistu padabajecca, što niahledziačy na toj fakt, što Varšava — heta vialiki horad, tam nie adčuvajecca prablem z praźmiernaj šmatpaviarchovaściu.
«Jany budujuć žyllovyja kompleksy narmalnaj paviarchovaści. Tam niama lutaha «Šanchaja», jak heta pačali rabić zabudoŭščyki ŭ Minsku. Heta suraźmiernaje čałavieku žyllo, jakoje daje tabie pavietra i prastoru. Pobač z tvaim ŽK abaviazkova budzie ŭsia nieabchodnaja infrastruktura, kab adčuvać siabie kamfortna».
Taksama ź plusoŭ dla siabie žurnalist adznačaje toj fakt, što Varšava stała centram biełaruskaj mihracyi.
Miełkazioraŭ ličyć, što na momant jaho pierajezdu ŭ Varšavu hety horad byŭ užo hatovy da pryjomu rełakantaŭ i emihrantaŭ, bo hetuju infrastrukturu spačatku pačali stvarać ukraincy, a potym i biełarusy.
Padsumoŭvajučy, Miełkazioraŭ kaža, što nie rasčaravaŭsia ŭ tym, što asieŭ mienavita ŭ Varšavie, a nie ŭ Vilni, choć pryznajecca, što pieršapačatkova byŭ upeŭnieny, što šlach pryviadzie da Kijeva.
U Varšavie dla žurnalista niama takich minusaŭ, jakija pierabivali b plusy hetaha horada.
Minskim arandadaŭcam i nie śniłasia. Kolki biełarusy płaciać za zdymnyja kvatery ŭ Polščy i Litvie