Mienš za dva miljony nasielnictva i bronza ČS. Jak łatvijski chakiej dasiahnuŭ takoha pośpiechu
Apošnija dni dla nievialikaj Łatvii stali śviatočnymi. U niadzielu miascovaja chakiejnaja zbornaja ŭziała bronzu čempijanatu śvietu, i heta — najlepšy vynik u jaje historyi. «Naša Niva» raskazvaje, jak susiedzi biełarusaŭ jaho dasiahnuli.
31.05.2023 / 10:56
Arena Riga — adzin ź niešmatlikich ladovych kompleksaŭ u Łatvii. Fota: Wikimedia Commons
U hrupavym etapie turniru łatvijcy nabrali 13 ačkoŭ za siem hulniaŭ i zaniali ŭ vyniku treciaje miesca ŭ hrupie. U čverćfinale jany, imavierna, niedaacenienyja šviedami, vybili ich z hulni, ale prajhrali ŭ paŭfinale i vyjšli na zbornuju ZŠA ŭ matčy za treciaje miesca. Niesumnienna, da hetaj hulni łatvijcy padyšli maksimalna matyvavanymi. U vyniku 4:3 u aviertajmie — i bronza ČS u kišeni łatvijcaŭ!
Dla hetaj zbornaj taki vynik — histaryčny, raniej maksimum hetaj kamandy na ČS składaŭ 7 miesca (turniry ŭ 1997, 2004 i 2009 hadach). To i nie dziva, što ŭ honar miedaloŭ u krainie abviaścili vychadny, a chakieistaŭ u Ryzie sustrakali jak nacyjanalnych hierojaŭ.
Možna dakładna kazać, što dla łatvijcaŭ chakiej — častka nacyjanalnaj idei. Kali ŭ pačatku 90-ch kraina atrymała niezaležnaść, u jaje było nie nadta šmat resursaŭ, jakija b dapamahli pazicyjanavać siabie ŭ śviecie. I tady na dapamohu spantanna pryjšoŭ chakiej. Tym bolš što była i pryčyna zaŭzieć za svaich: u siaredzinie 90-ch Łatvija pierabrałasia z hrupy S u hrupu A i z taho času vahałasia niedzie na ŭzroŭni 7-13 miesca.
Pra toje, što chakiej dla Łatvii — nacyjanalny sport, kaža i statystyka. Na dzieviać ź lišnim miljonaŭ biełarusaŭ majem 40 chakiejnych aren, na amal dva miljony łatvijcaŭ — 22 areny. Roźnica ŭ dostupie da trenirovak vidavočnaja.
U minułym hodzie łatvijcy skončyli ČS na 10 miescy, ale hetym razam my bačym ryvok da bronzy. Nie ŭ apošniuju čarhu za heta adkazvaje hałoŭny koŭč kamandy Charyjs Vitalińš. Cikava, što ŭ finale chakiejnaha ČS u Minsku, što adbyŭsia ŭ 2014 hodzie, Vitalińš vyvodziŭ na lod budučych čempijonaŭ śvietu — zbornuju Rasii. Vitalińš, jaki pracavaŭ tady asistentam rasijskaha treniera Aleha Znarka, zamianiŭ taho na finale praź jaho dyskvalifikacyju. I ŭ rasijskaj zbornaj, i ŭ kłubach KCHŁ łatvijec doŭhi čas byŭ u cieni Znarka, svajho jarkaha kiraŭnika, tamu ciapierašniaja bronza ČS — dokaz, što jon moža i sam dasiahać pośpiechu.
Pry hetym Vitalińš maje nie tak šmat dośviedu samastojnaj pracy ŭ kamandach: naprykład, jamu zdarałasia kiravać maskoŭskim «Dynama» i šviejcarskim «Davosam». Narešcie, za pośpiechi ŭ pracy sa zbornaj Rasii Vitalińš atrymaŭ try rasijskija ordeny, a taksama tytuł zasłužanaha treniera hetaj krainy. Pakazalna, što ŭ situacyi, kali praz sankcyi rasijskuju zbornuju vykinuli sa spabornictvaŭ pa ŭlubionym vidzie sportu, jaje były trenier pryvodzić da histaryčnych miedaloŭ ideałahičnaha praciŭnika. I niesumnienna, što dośvied z takoj mocnaj kamandaj, jak rasijskaja, jamu šmat čaho daŭ.
A što da hulcoŭ? U Łatvii bolš prafiesijnych chakieistaŭ, čym u Biełarusi: 1343 suprać 954. U našaj paŭnočnaj susiedki chakiejem zajmajecca bolš mužčyn (7898 suprać 7053) i žančyn (311 suprać 77). U najmacniejšaj chakiejnaj lizie śvietu, NCHŁ, hulaje piać łatvijcaŭ i try biełarusy — i znoŭ ža, uspomnicie, što nasielnictva Łatvii ŭ čatyry razy mienšaje, čym nasielnictva Biełarusi.
Čym bolš u krainie dobrych chakieistaŭ, tym lepšy ŭ treniera nacyjanałki vybar hulcoŭ dla zbornaj. Chakieisty z NCHŁ nie ŭdzielničajuć u ČS, bo padčas čempijanatu ŭ lizie idzie etap płej-of, ale ž NCHŁ — heta viaršynia piramidy. Kali bolš łatvijcaŭ traplajuć u najmacniejšuju lihu, heta śviedčyć pra toje, što ŭ cełym u Łatvii bolš dobrych hulcoŭ, čym u Biełarusi, i, adpaviedna, u krainie vyšejšy ŭzrovień dziciačaha chakieja.
Što jašče nabliziła Łatviju da bronzy? Hetym razam ČS byŭ dla łatvijcaŭ chatnim: tak, častka matčaŭ prachodziła nie ŭ Łatvii, a ŭ Finlandyi, ale što značyć hetaja adlehłaść dla zaŭziataraŭ? Taksama ČS u hety raz prachodziŭ biez mocnaha supiernika — Rasii, jakaja zabanienaja na mižnarodnych turnirach ledźvie nie va ŭsich vidach sportu praz rolu ahresara ŭ vajnie z Ukrainaj.
Narešcie, pahladzim znoŭ na šlach łatvijskaj zbornaj na turniry. Treciaje miesca ŭ hrupie siensacyjnym nie nazavieš — całkam typovy vynik dla krainy, što mieścicca na 11 miescy ŭ suśvietnym chakiejnym rejtynhu. U čverćfinale łatvijcy vybivajuć šviedaŭ, i heta papraŭdzie niečakana, ale skandynavy paśla čempijonstvaŭ u 2017 i 2018 hadach trojčy vylatali ŭ čverćfinałach ČS i adzin raz uvohule nie vyjšli z hrupy. Dadadzim da hetaha 40 sejvaŭ łatvijskaha kipiera Šyłava, dobruju pracu trenierskaha štaba Vitalińša i, chutčej za ŭsio, niedaacenku łatvijcaŭ z boku šviedaŭ — tak i skłałasia siensacyja.
Zastajecca dadać, jak u hety čas majecca «chakiejnaja dziaržava» Biełaruś. Jak i Rasija, naša kamanda zastajecca ŭ mižnarodnym banie praz vajnu va Ukrainie, ale ž čynoŭniki ad chakieja sprabujuć «kampiensavać» vidavočny niedachop turnirnaj praktyki. Viadoma, robiać heta praz Rasiju: niadaŭna, naprykład, rasijanie i biełarusy zhulali razam vosiem matčaŭ, ź ich biełaruskaja zbornaja pieramahła dvojčy. U suśvietnym rejtynhu IIHF (Mižnarodnaja fiederacyja chakieja na lodzie) Biełaruś zajmaje 14-je miesca.
U hrodzienskich kinateatrach zamiest suśvietnych navinak pakazvajuć biełaruski chakiej