Navukoŭcy pabudavali hihancki bufiet z pacham čałavieka, kab daviedacca, jak nas znachodziać kamary
Kamary, vidać, addajuć pieravahu peŭnym čałaviečym pacham pierad inšymi: heta vyjaviŭ unikalny ekśpierymient.
30.05.2023 / 18:26
Fota: vecteezy
Mnostva daśledavańniaŭ sprabavali vyśvietlić, jak samki kryvasosnych kamaroŭ znachodziać i abirajuć ludziej, jakimi jany chočuć pasiłkavacca. Konar Makmeniman, navukovy supracoŭnik Johns Hopkins Bloomberg School of Public Health's Malaria Research Institute, u partniorstvie z daśledčykami z Macha Research Trust u Zambii vyrašyŭ stvaryć bolš naturalistyčnuju abstanoŭku dla svaich ekśpierymientaŭ.
«Kali my znachodzimsia ŭ łabaratoryi, bolšaść daśledavańniaŭ, jakija vykarystoŭvajucca dla vyznačeńnia pieravah u niuchu kamaroŭ, pravodziacca ŭ vielmi małych maštabach, u nievialikich skryniach abjomam kala 0,5 kubičnych mietraŭ abo mienš, — kaža spadar Makmeniman u kamientary dla Gizmodo. — Dla daśledavańnia ŭ Zambii my vykarystali kanstrukcyju pad nazvaj paŭpalavaja lotnaja kletka — ekranavanuju strukturu abjomam kala 1000 kubičnych mietraŭ, što prykładna ŭ 2000 razoŭ pieravyšaje abjom, jaki vykarystoŭvajecca dla zvyčajnych łabaratornych testaŭ».
Kletku abstalavali śpiecyjalnymi hrełkami, jakija mahli nahravacca da typovaj tempieratury skury čałavieka. Na hetych miescach kamanda zavablivała kamaroŭ, vyłučajučy roznuju kolkaść vuhlakisłaha hazu i čałaviečy pach. Na ščaście, ludzi-dobraachvotniki byli ŭ biaśpiecy, bo ich pach pastupaŭ z adnamiesnych namiotaŭ, u jakich znachodzilisia vałanciory. U jakaści paddoślednaha daśledčyki vykarystali čałaviekalubivaha i viadomaha pieranosčyka malaryi pad nazvaj Anopheles gambiae.
Vielizarny pamier maskitnaj areny dazvoliŭ kamandzie paraŭnać pachi adrazu šaści ludziej (u adroźnieńnie ad zvyčajnych dvuch, jakija vykarystoŭvajucca ŭ padobnych paraŭnalnych daśledavańniach), a taksama dazvoliła ŭbačyć, jak kamary buduć palavać unačy, jakraz kali jany i lubiać siłkavacca. Nočču kala 200 kamaroŭ vypuskali ŭ kletku, dzie ich aktyŭnaść adsočvali infračyrvonymi kamierami.
Daśledčyki vyjavili, što adno tolki ciapło čałaviečaha cieła nie vabić kamaroŭ. Kali da ciapła dadavaŭsia vuhlakisły haz, nasiakomyja rabilisia bolš zacikaŭlenymi. Ale z troch faktaraŭ (ciapło, SO2 i pach) mienavita pach cieła byŭ najbolš pryvabnym dla kryvasmokaŭ.
Pry hetym kamary mieli svaich vidavočnych favarytaŭ siarod ludziej. I ŭ asobnych pachach asobnych ludziej kamanda vyznačyła chimičnyja kampanienty, jakija niejmavierna pryvablivali abo adšturchoŭvali.
Samy pryvabny dla nasiakomych čałaviek mieŭ pach z padvyšanym utrymańniem šerahu lohkich karbonavych kisłot, a taksama inšaha chimičnaha rečyva pad nazvaj acetain, jakoje, vierahodna, vypracoŭvajecca mikrabijomam skury. A voś vysoki ŭzrovień u arhaniźmie rečyva pad nazvaj eŭkaliptoł moža być vydatnym strymlivajučym faktaram suprać kryvasmokaŭ.
Całkam vierahodna, što čałaviek z pavyšanym uzroŭniem eŭkaliptołu jeŭ pradukty, bahatyja hetym chimičnym rečyvam, naprykład travy i śpiecyi, kažuć aŭtary. Ale taksama mahčyma, što jon vykarystoŭvaŭ i inšyja pradukty, jakija źmiaščajuć jaho: zubnuju pastu i vadkaść dla pałaskańnia rota.
Jak zvyčajna byvaje ŭ padobnych daśledavańniach, navukoŭcy kažuć, što patrebnyja dadatkovyja dośledy, kab paćvierdzić vyniki kamandy. Ciaham nastupnych niekalkich hadoŭ jany płanujuć pravieści bolš maštabnyja ekśpierymienty ŭ Zambii, u jakich voźmuć udzieł bolš za 100 čałaviek. U ZŠA kamanda budzie sprabavać lepš zrazumieć usiu biblijateku chimičnych rečyvaŭ, jakija možna znajści ŭ našym pachu. Jany spadziajucca ŭ kančatkovym vyniku pabudavać padobnuju vyprabavalnuju placoŭku ŭ ZŠA dla vyvučeńnia miascovych kamaroŭ, jakija raspaŭsiudžvajuć chvaroby.
Čytajcie taksama:
U Biełarusi vyjavili novy vid malaryjnaha kamara, jaki źjaviŭsia ŭ Minsku
Kamary, jakija zabivajuć sabie padobnych, mohuć dapamahčy zmahacca z zaraznymi chvarobami
Navukoŭcy vyśvietlili, čamu adnych ludziej kamary kusajuć čaściej za inšych