Čałaviectva staić na miažy najsurjoźniejšaha antybijatyčnaha kryzisu, papiaredžvaje SAAZ
Ekśpierty Suśvietnaj arhanizacyi achovy zdaroŭja kažuć, što bieź nieadkładnych dziejańniaŭ my možam viarnucca ŭ epochu da antybijotykaŭ.
09.04.2023 / 22:11
Fota: pixabay
Ekśpierty Suśvietnaj arhanizacyi achovy zdaroŭja vypuścili žudasnaje papiaredžańnie nakont baraćby čałaviectva ź niebiaśpiečnymi dla zdaroŭja bakteryjami. Navukoŭcy kažuć, što patencyjał novych antybijotykaŭ (asabliva tych, jakija mohuć zmahacca z ustojlivymi da lekaŭ bakteryjami) vyčerpvajecca. Tolki kala dvuch dziasiatkaŭ kandydataŭ u leki, pryznačanych dla zmahańnia z važnymi infiekcyjami, ciapier znachodzicca ŭ stadyi kliničnych vyprabavańniaŭ — pry hetym jašče mienšaja kolkaść patencyjnych preparataŭ zmoža nadziejna supraćstajać supierbakteryjam.
Tak, pavodle spravazdačy SAAZ, tolki 12 novych antybijotykaŭ vyjšła na rynak z 2017 pa 2021 hod. Jašče 27 ekśpierymientalnych antybijotykaŭ, nakiravanych suprać niekatorych «krytyčnych» bakteryjalnych infiekcyj, znachodzicca ŭ stadyi kliničnaj raspracoŭki. Ale tolki šeść z hetych preparataŭ ličacca dastatkova adroznymi ad tych antybijotykaŭ, što ŭžo isnujuć, kab ich možna było biez aściarohi vykarystoŭvać suprać ustojlivych da lekaŭ bakteryj. I tolki čatyry raspracavana z sapraŭdy ŭnikalnym miechanizmam dziejańnia.
U toj čas jak niekatoryja z hetych preparataŭ znachodziacca na apošnich stadyjach vyprabavańniaŭ i mohuć nieŭzabavie stać dastupnymi šyrokamu kołu pacyjentaŭ, inšyja ŭsio jašče mohuć paciarpieć niaŭdaču, pakidajučy ŭ nas jašče mienš varyjantaŭ, tłumačyć Gizmodo.
Bakteryi pastajanna raźvivajucca, i mnohija ź ich ustojliva adaptujucca da isnujučych antybijotykaŭ. Časta pryjomy ŭchileńnia ad lekaŭ, jakija bakteryi vyvučajuć (i pieradajuć inšym bakteryjam), mohuć być vykarystany hetymi bakteryjami suprać inšych preparataŭ taho ž kłasa. Takim čynam, biez pastajannych pastavak sapraŭdy novych antybijotykaŭ abo inšych stratehij lačeńnia bakteryi chutka pierasiahnuć usio, što my vykarystoŭvajem suprać ich.
My ŭžo bačym vypadki bakteryjalnych infiekcyj, praktyčna ŭstojlivych da ŭsich dastupnych lekaŭ, i ich niepaźbiežna budzie jašče bolš, papiaredžvajuć navukoŭcy. Užo siońnia ličycca, što kala piaci miljonaŭ śmierciaŭ va ŭsim śviecie štohod źviazana ź infiekcyjami, ustojlivymi da lekaŭ. Na praciahu nastupnych 30 hadoŭ supierbakteryi mohuć zabić bolš ludziej, čym rak.
«Bieź nieadkładnych dziejańniaŭ my ryzykujem viarnucca ŭ epochu da antybijotykaŭ, kali zvyčajnyja infiekcyi byli śmiarotnymi», — kaža Valeryja Hihante, kiraŭnica hrupy ŭ adździele antymikrobnaj rezistentnaści ŭ SAAZ.
Siońnia navukoŭcy pracujuć nad novymi vakcynami suprać takich raspaŭsiudžanych i ŭstojlivych da lekaŭ infiekcyj, jak hanareja abo šyhieła, jakaja vyklikaje dyjareju. Niekamiercyjnyja prahramy, naprykład, CARB-X, pakazali peŭnyja pierśpiektyvy ŭ stymulavańni farmaceŭtyčnych kampanij znoŭ pačać raspracoŭku antybijotykaŭ. Ale całkam imavierna, što spatrebicca značna bolš namahańniaŭ, kab praduchilić antybijatyčny apakalipsis.
Pieradusim miedyki raźvitych krain patrabujuć minimizavać užyvańnie antybijotykaŭ, pić ich tolki ŭ krajnich vypadkach. Akramia taho, krainy Jeŭrasajuza, da prykładu, źmienšyli da minimumu vykarystańnie antybijotykaŭ u žyviołahadoŭli.