Navukoŭcy Masačusieckaha technałahičnaha instytuta razłamali bolš za 1000 piačeniek Oreo. Jak dumajecie, dla čaho?
Usio dziela taho, kab vyrašyć zadaču raŭnamiernaha prylipańnia kremu da abiedźviuch pałavinak.
08.04.2023 / 14:41
Fota: Wikimedia Commons
Mnohija ludzi jaduć piečyva z načynkaj, spačatku adkruciŭšy i adździaliŭšy dźvie pałavinki adna ad adnoj. Vierahodna, u bolšaści vypadkaŭ načynka apyniecca na adnoj pałovie, u toj čas jak druhaja zastaniecca sumnaj i biaskremavaj. Hetaja prablema nastolki nie davała spakoju Krystał Oŭens, kandydatcy ŭ daktary navuk na mašynabudaŭničym adździaleńni Masačusieckaha technałahičnaha instytuta (MIT), što taja vyrašyła dziejničać. Spadarynia Oŭens zachacieła vyśvietlić, ci isnuje truk, jaki dapamoža prymusić krem zastacca na abiedźviuch pałovach raŭnamierna. Pra niezvyčajny ekśpierymient raspaviadaje The Wall Street Journal.
Zvyčajna Oŭens vyvučaje materyjały, jakija mohuć być vykarystanyja ŭ jakaści čarniła dla 3D-druku, raściskajučy ich pamiž dźviuma mietaličnymi płaścinami, što kruciacca supraćlehła adna druhoj, u pryładzie, viadomaj jak reomietr. Tak daśledčyki vyvučajuć, jak materyjały defarmujucca i reahujuć na siły kručeńnia ci skručvańnia. Adnojčy padčas kovid-łakdaŭnu ŭ 2021 hodzie daśledčyca zrazumieła, što heta idealnaja anałohija tamu, što adbyvajecca, kali vy sprabujecie raździalić Oreo.
Kamanda navukoŭcaŭ zamacoŭvała piečyva z roznymi vodarami ŭ reomietry, a potym zakručvała ich z roznaj chutkaściu. Tak, vyprabavaŭšy bolš za 1000 piačeniek, daśledčyki vyjavili, što načynka prylipaje tolki da adnoj pałavinki prykładna ŭ 80% vypadkaŭ.
Pry hetym chutkaść skručvańnia značeńnia nie mieła. Navat pry samaj pavolnaj chutkaści kručeńnia reomietra, pry jakoj raździaleńnie zajmała kala piaci chvilin, krem zastavaŭsia na adnym baku. Na maksimalnaj chutkaści (prykładna ŭ 100 razoŭ chutčej, čym moža skrucić čałaviek) krem źlataŭ z abiedźviuch pałoŭ. Kamanda taksama praviarała piečyva ŭručnuju — ale na vyniki heta nie paŭpłyvała.
Navukoŭcy apublikavali svaje vyniki ŭ recenzavanym časopisie Physics of Fluids i navat padzialilisia ŭ svaim artykule prapanovami nakont taho, jak Oreo moža skarektavać vytvorčaść dla vyrašeńnia prablemy. Paśla hetaha Tomas Šłatołter, fizik ź niderłandskaha Univiersiteta Hroninhiena, jaki nie ŭdzielničaŭ u daśledavańni, prymusiŭ studentaŭ svajho ŭniviersiteta pasprabavać paŭtaryć vyniki kamandy MIT z dapamohaj niderłandskich Oreo. Da svajho ździŭleńnia mnohija studenty nazirali davoli roŭnaje raźmierkavańnie načynki paśla raździaleńnia.
Niderładski navukoviec vykazaŭ zdahadku, što jeŭrapiejskija Oreo adroźnivajucca; i jon ličyć, što roźnica palahaje ŭ formule kremu. Pry hetym raskrutkaj studenty zajmalisia ŭručnuju, što, mahčyma, mahło paŭpłyvać na vynik.
Spadarynia Oŭens ź MIT skazała, što padazraje, što ŭ Jeŭropie adroźnivajecca vytvorčy praces, a nie recept. Pradstaŭniki Oreo nie rastłumačyli roznyja vyniki i admovilisia dzialicca asablivaściami vytvorčaha pracesu, adnak adznačyli, što kampanii «spadabałasia hetaja zasnavanaja na danych kreatyŭnaść».
Piečyva Oreo pradajecca bolš čym u 100 krainach śvietu, i sacyjalnyja sietki napoŭnienyja mierkavańniami ab tym, jak ich lepš jeści. Adno videa na YouTube pad nazvaj «Vy jaście Oreos NIAPRAVILNA» maje bolš za 13 miljonaŭ prahladaŭ.