«Ašałamlalna». Na «M@RT.Kantakt» upieršyniu pieramoh biełaruskamoŭny śpiektakl
«Ašałamlalnaja scenahrafija, usio skłałasia», — kazali hledačy pra śpiektakl «Pačupki», jaki staŭ pieramožcam na mižnarodnym fiestyvali «M@RT.Kantakt». Jon u Mahilovie adbyŭsia 16-ty raz. Na jaho pryjechali teatralnyja kalektyvy tolki z čatyroch krain. «Teatralny šyrspažyŭ», — aburajucca niekatoryja pryvaznymi śpiektaklami.
28.03.2023 / 10:28
Na adkryćci fiestyvalu «M@RT.Kantakt», 2023 hod
Hałoŭnym pryzam festu — «Załatoj maskaj» — uznaharodzili śpiektakl «Pačupki» Respublikanskaha teatra biełaruskaj dramaturhii (RTBD). Nikoli raniej biełaruskamoŭnyja śpiektakli na «M@RT.Kantakcie» nie pieramahali.
Pastanoŭku RTBD u hutarkach z «Našaj Nivaj» adznačali i hledačy.
«Ašałamlalnaja scenahrafija, zładžanaja praca akcioraŭ, płastyka, hałasy, muzyčnaje afarmleńnie. Usio skłałasia», — kamientuje ŭbačanaje adzin z hledačoŭ.
«Pačupki» stvaryŭ režysior Jaŭhien Karniah. Heta śpiektakl-rozdum na temu naradžeńnia dziciaci.
«Žyćcio čałavieka vyznačajuć try klučavyja etapy — narodziny, šlub i śmierć. Śpiektakl «Pačupki» źjaŭlajecca praciaham historyi «Šlubu ź vietram», druhim krokam pahružeńnia režysiora Karniaha, kampazitara Avierkavaj i RTBD u biełaruskuju kulturu», — adznačajecca ŭ prezientacyi śpiektakla.
Frahmient śpiektakla «Pačupki». Fota: rtbd.by
Z 18-ci śpiektaklaŭ sioletniaha fiestyvalu čatyry byli na biełaruskaj movie — bolš, čym raniej. Akramia «Pačupak», pakazali jašče «Łokisa» ŭ pastanoŭcy Aleha Žuhždy z Hrodzienskaha abłasnoha teatra lalek, a taksama «Mahiłu lva» i «Mikitaŭ łapać» Mahiloŭskaha teatra lalek.
Hledačy ciopła adhukalisia ab detektyvie «Łokis». Jaho žury adznačyła śpiecyjalnym pryzam.
U śpiektakli havorka pra dośledy hałoŭnaha hieroja praŭdzivaści litoŭskich lehiendaŭ ab ludziach, zdolnych pieratvaracca ŭ miadźviedziaŭ. Hrodzienskija akciory zrabili ź siužeta navieły Praspera Meryme detektyŭ.
Frahmient śpiektakla «Łokis» na fiestyvali «M@RT.Kantakt», 2023 hod. Fota: mycity.by
Siarebranuju masku žury addało śpiektaklu «Maryja Ściuart» Pieciarburhskaha kamiernaha teatra «TOK».
Pryz hladackich simpatyj dastaŭsia śpiektaklu «Ludzi Łamančy» Arłoŭskaha dziaržaŭnaha teatra dla dziaciej i moładzi «Volnaja prastora».
Fiestyval ad zasnavańnia zadumvaŭsia jak moładzievy teatralny forum z navatarskimi śpiektaklami teatraŭ roznych krain. Hetaj idei arhanizatary starajucca trymajucca dahetul, choć apošnija dva hady na mierapryjemstvaje bolš ścipły śpis udzielnikaŭ.
Pieršy «M@RT.Kantakt» praviali ŭ 2006 hodzie ź inicyjatyvy Mahiloŭskaha dramatyčnaha teatra, jaki padtrymała ŭpraŭleńnie kultury Mahiloŭskaha abłvykankama.
Na adkryćci 16-ha fiestyvalu «M@RT.Kantakt»
Sioleta hieahrafija ŭdzielnikaŭ abmiežavałasia Biełaruśsiu, Rasijaj, Kazachstanam i Bałharyjaj. 3 20 pa 27 sakavika było pakazana 18 śpiektaklaŭ, 9 ź ich — biełaruskija, 6 rasijskich pastanovak, 2 kazachskija i 1 bałharskaja.
Na raniejšyja fiestyvali źjazdžalisia teatralnyja kalektyvy ź dziasiatka krain.
Sioletni «M@RT.Kantakt» druhi zapar, u jakim nie ŭdzielničali teatry z Ukrainy. Raniej ukraincy ŭzbahačali fest śmiełymi dla biełaruskaj rečaisnaści pastanoŭkami.
Ad 2014 hoda teatralnaja publika nie chavała svajoj prychilnaści dy zachapleńnia ihroju ŭkrainskich akcioraŭ. Ich śpiektakli prachodzili z anšłaham, a pa zakančeńni hučała «Słava Ukranie».
Frahmient śpiektakla «Bal hienija». Fota: mogilevnews.by
Dzieviać hadoŭ tamu ciopła vitali mahiloŭcy Lvoŭski teatr «Voskriesińnia», jaki za dva miesiacy da pryjezdu ŭ Mahiloŭ vystupaŭ u Kijevie na Majdanie. Svaju pastanoŭku «Bal hienija» ŭkraincy pakazali na płoščy pierad mahiloŭskaj ratušaj. Praz hod pad vokličy «Słava Ukrainie» i praciahłyja avacyi prajšoŭ śpiektakl «Matuchna Kuraž i jaje dzieci» kijeŭskaha teatra «Kuraž».
U 2018 hodzie na fiestyvali Kijeŭski teatr «Załatyja varoty» pakazaŭ šykoŭnuju pastanoŭku «Tata, ty mianie lubiŭ?» pavodle tvora biełaruskaha dramaturha Dźmitryja Bahasłaŭskaha. Śpiektakl byŭ sustrety ŭ Mahilovie avacyjami.
Frahmient śpiektakla «Tata, ty mianie lubiŭ?»
U 2019-m režysior Stas Žyrkoŭ ź biełaruskimi akciorami pakazaŭ śpiektakl pa knizie Andrusia Horvata «Radziva «Prudok» — «Hetamy». Zała doŭha nie adpuskała sa sceny vykanaŭcaŭ.
Hledačy adznačajuć, što fiestyvalnyja śpiektakli byli z anšłaham. Jany kažuć, što stamilisia ad depresiŭnaha žyćcia, napoŭnienaha niapeŭnaściu i stracham zaŭtrašniaha dnia. U pastanoŭkach ža chacieli ŭhledzieć nadzieju na inšaje, a ŭ dyjałohach akcioraŭ pačuć toje, što nie navažvajucca skazać sami.
U teatralnym asiarodździ ž pierakananyja: toje, što sioletni «Mart-kantakt» byŭ praviedzieny na naležnym uzroŭni, zasłuha režysiora-pastanoŭščyka mahiloŭskaha teatra Kamiły Chusainavaj.
U 2018 hodzie na fiestyvali jana pakazała svoj śpiektakl «Žoŭty piasočak», pastaŭleny pavodle apaviadańnia Vasila Bykava. Tady pastanoŭka zrabiła furor na feście.
Teatrały razam z tym adznačajuć, što apošnija dva hady pry adbory ŭdzielnikaŭ daminuje ideałahičnaja ŭstanoŭka, zhodna ź jakoj jakaść śpiektaklaŭ druharadnaja. Na pieršym płanie — kolkaść teatraŭ i krainy, jakija ich pradstaŭlajuć.
Taki padychod prydumali paśla pratestaŭ 2020 hoda. Tady Mahiloŭski teatr zaznaŭ čystku. Supracoŭniki i akciory, što vystupili za praviadzieńnie novych vybaraŭ, byli zaŭvažanyja na pratestach, a taksama nastojvali na ŭviadzieńni karancinu padčas pandemii, byli zvolnienyja. Straciŭ pasadu i šmathadovy dyrektar Andrej Novikaŭ, jaki dapuściŭ, na dumku ŭłady, valnadumstva padnačalenych.
Na adkryćci festyvalu «M@RT.Kantakt». 2023 hod
Instynkt nieprymańnia
Niamała mahiloŭskich amataraŭ sceničnaha mastactva havoryć, što palityčny kryzis 2020 hoda, hvałt, represii, u tym liku suprać dziejačaŭ mastactva, a zatym vajna va Ukrainie pryviali da nieprymańnia taho, što arhanizuje ŭłada. Heta tyčycca i fiestyvalu «Mart-kantakt».
Ramont vulicy ŭ dni praviadzieńnia fiestyvalu «Mart-kantakt», 2023 hod
Jak arhumient «svojeasablivaha» staŭleńnia da jaho hučyć toje, što pobač z teatram za tydzień da adkryćcia stali ramantavać vulicu. Budaŭničaja technika stała simvałam festu.
«Raniej krain-udzielnic było šmat, kala 20-ci, u tym liku Hiermanija, Izrail. Mnie padajecca, što samym udałym byŭ 2012 hod. Tady jašče Łatuška byŭ ministram kultury. Ja navat z pracy ŭciakała na śpiektakli, a kalehi strachavali. Dahetul pamiataju ŭražańni ad pastanoŭki izrailskaha teatra «Pantamima», — zhadvaje zaŭsiodnica festaŭ.
Na dumku jašče adnoj surazmoŭnicy, najlepšyja fiestyvali byli ŭ 2017 i 2018 hadach. Tady ŭdzielničali teatry z Hiermanii, Polščy, Ukrainy, Čechii, Šviecyi. Na fest źbiralisia najlepšyja teatralnyja kalektyvy ź Biełarusi. Nie było, jak ciapier, naściarožanaha staŭleńnia da rasijan.
Zaŭsiodnica fiestyvalu zhadvaje, što hruzinskija akciory pryvozili na jaho dziŭnyja pa sile emocyj i majsterstvu śpiektakli.
«Ale heta ŭsio ŭ minułym», — adznačaje jana. Žančyna pierakananaja, što Biełaruś na doŭhija hady apynułasia na ŭskrajku cyvilizacyi z adnaznačnaj reputacyjaj.
«Tyja, chto pryjazdžaje da nas z-za miažy, pryvoziać teatralny šyrspažyŭ, pašlacinu, jakuju padajuć jak navatarstva. Uściaž kanjuktura. A ceny na śpiektakli kusačyja. Navat i tut na nas adyhryvajucca», — padsumoŭvaje jana.
Ramont vulicy schavali takoj aharodžaj
Tyja, chto praciahvaje chadzić na pastanoŭki festu, bolš aptymistyčna nastrojenyja. Jany ličać, što treba pieražyć ciažkija «časy vyprabavańniaŭ».
«Nielha na ŭsio machać rukoj. Tak my možam niezaŭvažna zabyć i machnuć rukoj na siabie, — adznačaje adzin z takich. — Treba padtrymlivać toje, što jość, što zastałosia. Sioleta na feście było najbolš za ŭsie jaho časy śpiektaklaŭ na biełaruskaj movie. Heta paradavała».
Čytajcie taksama:
U Nacyjanalny akademičny teatr imia Janki Kupały nabrali akcioraŭ z Rasii
Minkult akreśliŭ, što treba zrabić artystam z čornych śpisaŭ dla viartańnia na scenu
Biełarusa pryznačyli hałoŭnym zaprošanym dyryžoram u teatr na Sicylii