Navukoŭcy raskazali, chto žyŭ u Jeŭropie padčas apošniaha ledavikovaha pieryjadu, raskryŭšy hienomy 356 palaŭničych-źbiralnikaŭ
Mižnarodnaja daśledčaja hrupa praviała najbujniejšy na siońniašni dzień analiz hienomu prodkaŭ jeŭrapiejcaŭ času ledavikovaha pieryjadu.
08.03.2023 / 17:01
Rekanstrukcyja vyhladu pradstaŭnika hravieckaj kultury / Vyjava: Tom Björklund's Facebook
Bolš za sto hadoŭ navukoŭcy spračalisia nakont taho, chto nasialaŭ Centralnuju Jeŭropu paśla apošniaha ledavikovaha pieryjadu. Mižnarodnaja daśledčaja hrupa ź Ciubinhienskaha ŭniviersiteta pry ŭdziele navukoŭcaŭ z Univiersiteta Hiotynhiena praliła śviatło na hienietyčnuju historyju jeŭrapiejskich prodkaŭ.
U toj čas jak papiarednija hipotezy ŭ asnoŭnym hruntavalisia na archieałahičnych znachodkach, u novym daśledavańni navukoŭcy vykarystoŭvali vialiki masiŭ danych hienomaŭ jeŭrapiejskich palaŭničych-źbiralnikaŭ. Daśledavańnie, apublikavanaje ŭ Nature, raskryvaje faktyčnyja pracesy zasialeńnia i ŭzajemadziejańnia hramadstvaŭ jeŭrapiejskich palaŭničych i źbiralnikaŭ, što žyli padčas ledavikovaha i paślaledavikovaha pieryjadaŭ.
Nabor danych byŭ najvialikšym z kali-niebudź sabranych: byli praanalizavanyja hienomy 356 dahistaryčnych asobin z roznych archieałahičnych kultur, u tym liku novyja nabory hienomnych danych 116 asobin z 14 roznych krain Jeŭropy i Centralnaj Azii.
Gizmodo raspaviadaje, što hrupy, jakija nasialali Centralnuju i Paŭdniovuju Jeŭropu da apošniaha ledavikovaha maksimumu (samaj chałodnaj častki apošniaha lednikovaha pieryjadu), adnosilisia da hravieckaj kultury, jakaja isnavała ŭ Jeŭropie ad 32000 da 24000 hadoŭ tamu.
Hravieckaja kultura viadomaja svaimi «fihurkami Vieniery» / Vyjava: MatthiasKabel / Wikimedia Commons
Zhodna z daśledavańniem, naščadki zachodnich hravieckich papulacyj (jakija isnavali na terytoryi sučasnaj Francyi, Ispanii i Partuhalii) sastupili miesca salutrejskaj i mahdalenskaj kulturam, jakija z adstupleńniem ledavikoŭ rušyli na paŭnočny ŭschod u astatniuju Jeŭropu.
Jak paviedamlaje vydańnie myScience, adnym z važnych vynikaŭ vyjaviłasia dziŭnaje hienietyčnaje padabienstva pamiž čałaviečymi pareštkami z paŭdniova-zachodniaj Jeŭropy ŭzrostam kala 18000 hadoŭ i pareštkami z Mašyckaj piačory na poŭdni Polščy. Navukoŭcy kažuć, što heta paćviardžaje vyniki papiarednich archieałahičnych daśledavańniaŭ — što mienavita pradstaŭniki mahdalenskich kultur, viadomyja navukoŭcam svaimi piačornymi malunkami, kałanizavali Centralnuju Jeŭropu z paŭdniovaha zachadu paśla adstupleńnia ledavikoŭ. Jany stvaryli svaje pasieliščy ŭ nizkahornaj zonie pamiž rekami Rejn i Oder, dzie žyli ciaham 3500 hadoŭ.
Rekanstrukcyja vyhladu mahdalenskaj žančyny / Vyjava: skrynšot z YouTube
Kali ŭ kancy ledavikovaha pieryjadu, prykładna 14000 hadoŭ tamu, paciapleńnie pryviało da źmieny papulacyi, źjavilisia hrupy palaŭničych-źbiralnikaŭ paślaledavikovaha pieryjadu. Tak, na miescy adnaho z pachavańniaŭ na poŭnačy Hiermanii, uzrost jakoha składaje kala 8000 hadoŭ, pareštki šerahu asobin dazvolili apisać tahačasnaje nasielnictva pa vonkavym vyhladzie. Jany mieli ciomnuju skuru i błakitnyja abo zialonyja vočy, što adpaviadaje typovamu vyhladu karennaha nasielnictva Centralnaj Jeŭropy časoŭ miezalitu.
Bizon ź piačory Altamira, namalavany pradstaŭnikami mahdalenskaj kultury / Vyjava: Museo de Altamira y D. Rodríguez
U vyniku daśledavańnia ŭpieršyniu byli vyjaŭlenyja dokazy ŭzajemadziejańnia pamiž asobami sa zhadanaha paŭnočna-hiermanskaha pachavańnia i supolnaściami palaŭničych-źbiralnikaŭ z Uschodniaj Jeŭropy. Uschodniejeŭrapiejskaja supolnaść tady adroźnivałasia źniešnim vyhladam: u ich była bolš śvietłaja skura i ciomnyja vočy. U hety čas utvaryłasia Bałtyjskaje mora — i heta, vierahodna, spryjała pavieličeńniu kantaktaŭ uschod-zachad.
Takim čynam, paśla amal adsutnaści kantaktaŭ (i praktyčna biez hienietyčnaha abmienu) pamiž hrupami palaŭničych-źbiralnikaŭ u Zachodniaj i Uschodniaj Jeŭropie na praciahu tysiačahodździaŭ — uzajemadziejańnie adnaviłasia kala 8000 hadoŭ tamu. Razam z hetym adbyŭsia i zruch da asiełaha sposabu žyćcia, zasnavanaha na sielskaj haspadarcy, što było vielmi dalokim ad sposabu žyćcia palaŭničych i źbiralnikaŭ ledavikovaha pieryjadu.