Алексіевіч аб прысудзе вясноўцам: «Мы ўцягваемся ў гэтую яму»
У інтэрв'ю «Радыё Свабода» нобелеўская лаўрэатка па літаратуры Святлана Алексіевіч ацаніла вырак лаўрэату Нобелеўскай прэміі міру Алесю Бяляцкаму і вясноўцам.
03.03.2023 / 17:51
«Бяляцкі — адзіны на сёння нобелеўскі лаўрэат за кратамі»
Святлана Алексіевіч згадала, як некалькі год таму Лукашэнка заявіў сваім чыноўнікам, што бываюць часы, калі не да законаў.
«Вось мы бачым сапраўды, што законы не існуюць. Бяляцкі — гэта, мабыць, адзіны на сёння ў свеце нобелеўскі лаўрэат, які знаходзіцца за кратамі і атрымаў такі вырак і такі штраф. Я мяркую, што ўсе павінны разумець, што такія рэчы расчышчаюць шлях да грамадзянскай вайны. Такое беззаконне, такая адсутнасць усякага закону, усякіх правіл жыцця і грамадства. Гэта шлях да грамадзянскай вайны, і вось гэта самае жахлівае».
Святлана Алексіевіч мяркуе, што ўзровень інтэлектуальнай культуры ў Беларусі моцна ўпаў, ён робіцца ўсё ніжэйшы і ніжэйшы.
«Я б не хацела, каб у маёй Беларусі была грамадзянская вайна»
Пісьменніца згадала выказванне Алеся Бяляцкага, які ў апошнім слове на судзе сказаў, што беларуская нацыя ў небяспецы, і загаварыў пра нацыянальнае прымірэнне.
«Я думаю, гэта вельмі разумныя словы, можа, яны сказаны заўчасна і сказаны за кратамі і не маюць такой моцы. Але я думаю, што гэта словы, да якіх мы яшчэ вернемся.
Думаю, што многія задумаліся над гэтымі словамі Бяляцкага, але іх складана сёння вымавіць. Іх сёння мала хто бачыць, але ўсё ж знаходзяцца людзі, якія іх чуюць. Проста няма іншага выйсця, інакш, зноў паўтару, інакш — грамадзянская вайна.
Гэта самае страшнае. Я б не хацела, каб у маёй Беларусі была грамадзянская вайна, і думаю, што ніхто з нас гэтага б не хацеў. Нават улада, таму што тады пад пытаннем будзе сама ўлада».
«Побач ідзе вайна. Мы ўдзельнічаем у гэтай вайне»
Алексіевіч паўтарыла тэзіс беларускай апазіцыі, што Беларусь цяпер фактычна акупаваная Расіяй, яе ўцягнулі ў вайну.
«Але побач ідзе вайна, і што ж тут рабіць добрую міну пры кепскай гульні? Мы ўдзельнічаем у гэтай вайне. Канечне, градус гвалту вельмі завышаны. Градус гвалту, агрэсія супраць адно аднаго. Народ падзелены, і агрэсія адной часткі да другой часткі — хто за Лукашэнку, хто супраць Лукашэнкі. Гэта вельмі кепскі час зараз, і я б хацела сказаць, што такі неверагодны вырак — гэта дрэнны знак.
Гэта дрэнны знак, мы ўсё бліжэй падыходзім да грамадзянскай вайны.
Я не ведаю, свет зараз такі траўмаваны, столькі ўсяго адбываецца. Я разумею, але вы паглядзіце, што адбываецца: бамбяць Харкаў, бамбяць кожны дзень Запарожжа… З майго пункту гледжання, усе нормы парушаныя. Я тут летась размаўляла з адной вельмі інтэлігентнай, інтэлектуальнай немкай, і яна кажа, што ад таго, што адбываецца ў свеце, яна не можа скласці сябе. Яна не можа вярнуць сабе ранейшы свет: калі гэта было дабро, а гэта было зло», — кажа нобелеўская лаўрэатка.
«Легітымны, нелегітымны — не пра гэта зараз гаворка»
Паводле Алексіевіч, свет доўга будзе вельмі ўражаны пасля таго, што адбылося ва Украіне, і згадала пры гэтым адказнасць Лукашэнкі, які ўтрымлівае ўладу ў Беларусі:
«Я паўтару тое, што я ўвесь час казала: ён воляй лёсу аказаўся кіраўніком народа ў гэты час. Легітымны, нелегітымны — ужо адкінем гэтыя пытаньні — не пра гэта зараз гаворка. Гаворка пра тое, што менавіта ён будзе сёння несці самую вялікую адказнасць за тое, калі ў краіне можа пачацца грамадзянская вайна. Я думаю, што ён дастаткова рацыянальны палітык і павінен гэтага баяцца, як баімся ўсе мы. Але мы ўцягваемся ў гэтую яму».
Нагадаем, сёння былі вынесеныя ганебныя прысуды праваабаронцам «Вясны».
Уладзіміру Лабковічу прысудзілі 7 гадоў пазбаўлення волі, Валянціну Стэфановічу — 9 гадоў, нобелеўскаму лаўрэату Алесю Бяляцкаму — 10 гадоў.