Рэпін, Айвазоўскі і Куінджы. У музеі Метраполітэн украінізавалі мастакоў і карціны, якія раней лічыліся расійскімі
У Музеі мастацтва Метраполітэн (Metropolitan Museum of Art) у Нью-Ёрку змянілі назву карціны французскага мастака Эдгара Дэга з «Рускія танцоркі» на «Танцоркі ва ўкраінскіх касцюмах», а мастакоў Архіпа Куінджы, Івана Айвазоўскага і Ілью Рэпіна перасталі падпісваць як «рускіх». Пра гэта ў сацыяльных сетках расказала ўкраінскі гісторык мастацтва, якая займаецца дэкаланізацыяй, Аксана Сяменік.
19.02.2023 / 11:42
«Нарэшце Metropolitan прачытаў сто маіх лістоў, пачуў нас, і танцоркі Дэга ва ўкраінскім уборы сталі не Russian dancers, як гэта было яшчэ літаральна некалькі дзён таму (!), а Dancers in Ukrainian Dress.
Так, я не вельмі задаволеная назвай, (…) але гэта ўжо маленькая перамога, за якую сёння я вып'ю віна і вас запрашаю», — напісала Аксана Сяменік.
У каментары ўкраінскаму выданню «Суспільне. Культура» мастацтвазнаўца адзначыла: «І з гэтымі танцоркамі Дэга. На жаль, тэзіс аб тым, што мастакі так называюць свае працы, ілжывы. Я, напрыклад, не знайшла інфармацыі, што Дэга менавіта так назваў сваю працу. А тое, што галерэя ў Лондане змяніла назву, значыць, што арыгінальная назва была нейкай іншай».
«У 1899 годзе Дэга стварыў серыю кампазіцый, прысвечаных танцоркам ва ўкраінскіх народных касцюмах, у якіх ён злучыў колер, лініі і ўзаемазвязаныя формы, каб стварыць карціны, падобныя да габелена», — пішуць цяпер на сайце музея.
Змены зазнаў і подпіс да карціны «Чырвоны закат» Архіпа Куінджы, якая была напісаная ў 1905—1908 гадах. Гэта адна з апошніх вялікіх карцін мастака. У апісанні пазначылі, што Куінджы не расійскі, а ўкраінскі мастак — ён родам з-пад Марыупаля.
«Чырвоны закат» Архіпа Куінджы
Украінскім мастаком цяпер лічыцца і Ілья Рэпін, які нарадзіўся ў мястэчку Чугуеў тагачаснай Харкаўскай губерні і паходзіў з казацкага роду па мянушцы Рэпа.
Тое ж самае зрабілі ў дачыненні да марыніста з Крыма Івана Айвазоўскага. У подпісах да ягоных карцін «Карабель у бурным моры», «Карабель пры месячным святле» і г. д. таксама пазначылі, што мастак — украінец з Феадосіі, цяпер Аўтаномная Рэспубліка Крым у складзе Украіны.
На думку Аксаны Сяменік, важна камунікаваць з сусветнымі музеямі адносна няправільных подпісаў да карцін мастакоў, бо «гэта таксама аб нашым месцы ў свеце і аб веданні людзей пра Украіну і пра нашу культуру».