Čornaja buchhałteryja, nazapašanyja daŭhi, sumnieŭnyja tranśfiery. Jak pracujuć kałamutnyja schiemy ŭ salihorskim «Šachciory»
U apošnija dni hučniej za ŭsio ŭ biełaruskim futbole havorać pra salihorski «Šachcior». Ale pryčyna hetaha nie spartyŭnyja dasiahnieńni, a karupcyjnyja schiemy, jakija vychodziać na pavierchniu. Padrabiaznaści taho, jak u futbolnym «Šachciory» u apošnija hady vialisia spravy, daviedałasia «Trybuna».
23.01.2023 / 22:36
Uładzimir Niderhaŭs i Ivan Hałavaty
U kancy minułaha pracoŭnaha tydnia rasijanin Anton Śmirnoŭ, jaki nazyvaje siabie spartovym jurystam, pradjaviŭ pretenzii «harniakam» praz doŭh pierad jaho klijentam, trenieram bramnikaŭ Valeryjem Čyžovym i naohuł abvinavaciŭ Salihorsk u vykarystańni sumnieŭnych schiem i «kałhasnym» viadzieńni spraŭ.
Praz dva dni stała viadoma pra zatrymańnie ŭ Minsku spartyŭnaha dyrektara «Šachciora» Uładzimira Niderhausa. Uradženca Kazachstana padazrajuć u machlarstvie, što pahražaje jamu 10 hadami pazbaŭleńnia voli sa štrafam. Za niekalki dzion da hetaha ŚMI pisali pra toje, što Niderhaus chutka stanie spartyŭnym dyrektaram kazachstanskaha kłuba «Taboł».
Što za kałamutnyja schiemy z kantraktami ŭ kłubie?
Niekalki dzion tamu Śmirnoŭ zajaviŭ pra najaŭnaść «čornaj buchhałteryi» ŭ salihorskim futbolnym kłubie. U jakaści dokazu praŭdzivaści svaich słoŭ jon navat hatovy prajści pravierku na palihrafie.
Pra toje, što ŭ kłubie z vypłatami nie ŭsio čysta i zakonna, u biełaruskaj futbolnaj supolnaści havaryli i raniej, adnak pretenzij pry hetym nichto nie pradjaŭlaŭ. Na hetym fonie rytoryka Śmirnova hučyć vielmi žorstka:
«U salihorskim «Šachciory» kvitnieje «čornaja buchhałteryja». Heta paćvierdzić kožny, chto pracavaŭ u kłubie. Premijalnyja płaciacca hatoŭkaj u kanviercie, zarobki ŭstanaŭlivajuć u pamierach vyšej za limity, ustanoŭlenyja zakanadaŭstvam, takim čynam uvodziać u zman hulcoŭ i trenieraŭ, zavablivajuć da siabie, a potym nie vykonvajuć abaviazkaŭ pa vypłacie, prykryvajučysia limitami.
Bonus za čempijonstva da 31 śniežnia pavinien byŭ być vypłačany — niama razumieńnia, kali budzie. Da mianie biełarusy [hulcy kłuba] źviartajucca, tamu što ŭžo stamilisia ad abiacańniaŭ, ad «zaŭtrakaŭ», ad chamskaha staŭleńnia nieprafiesijnaha», — zajaviŭ rasijanin.
«Trybuna» daviedałasia padrabiaznaści taho, jak u «Šachciory» viadziecca buchhałteryja.
Kłub zaprašaje da siabie ŭmoŭnaha lehijaniera. Naturalna, pryvabić u Biełaruś jaho možna vialikim zarobkam, tamu što ŭzrovień našaha čempijanatu futbalistaŭ z-za miažy nie pryciahvaje. Adnak pa zakonie «Šachcior» nie moža płacić vyšej za limity, jakija prapisanyja ŭ pastanovie ŭrada. Ź niadaŭnich časoŭ hetyja limity jašče źnizili.
I što tady robić kłub? Usio prosta. Z futbalistam zaklučajecca kantrakt, dzie zarobki prapisanyja stroha ŭ adpaviednaści ź limitami. Hety kantrakt rehistrujecca ŭ ABFF, zatym — u FIFA. Usio ŭ adpaviednaści z zakanadaŭstvam. Tut da «Šachciora» niama nijakich pretenzij.
Ale ž hulec išoŭ na zusim inšyja hrošy, nie na ŭmoŭnyja dźvie tysiačy dołaraŭ. I tut sa spartoŭcam zaklučajecca dadatkovaje pahadnieńnie, u jakim prapisanyja ŭžo zusim inšyja ličby: premijalnyja, padjomnyja, zarobki i inšaje. Razam z aficyjnym kantraktam vychodzić jakraz taja suma, jakaja i była abiacanaja futbalistu pry pieramovach. Voś tolki dadatkovyja damovy nidzie nie rehistrujucca. Ale hrošy pa ich usio ž zvyčajna płaciacca, chacia i ź niuansami, pra jakija nižej.
Futbalisty, vidavočna, iduć na peŭnuju ryzyku. Tak, im abiacajuć vialikija hrošy, ale kali raptam vypłaty spyniajucca i nazapašvajucca daŭhi, to što moža dakazać hulec? Kantraktnyja abaviazki adpaviedna z futbolnym zakanadaŭstvam kłub vykonvaje, zarobki ŭ miežach limitaŭ vydaje svoječasova. A dadatkovyja pahadnieńni nie zarehistravanyja ni ŭ ABFF, ni ŭ FIFA, tak što ŭ hetyja instancyi futbalist źviarnucca nie moža. U najlepšym vypadku hulec pojdzie ŭ ekanamičny sud, bo dadatkovyja damovy jurydyčnuju siłu ŭsio ž taki majuć.
Tam jość i piačatka kłuba, i podpisy bakoŭ, jakija zaklučyli damovu. Ale raźbiralnictvy ŭ ekanamičnym sudzie ŭ Biełarusi mohuć ciahnucca hadami, što vydatna razumieje «Šachcior». Niamnohija futbalisty hatovyja adstojvać svaje pravy na doŭhaj dystancyi, tamu časta ŭ vyniku zhadžajucca na ŭmovy kłuba — pry sychodzie atrymlivajuć vypłaty kudy nižejšyja za abiacanyja.
U «Šachciora» nazapasilisia surjoznyja daŭhi
Salihorski kłub takuju schiemu pry padpisańni kantraktaŭ z futbalistami prakručvaŭ nie adzin hod. Pra heta «Trybunie» raspaviali niekalki nie źviazanych adna z adnoj krynic, jakija znajomyja ź situacyjaj. Zrešty, heta nie adzinaje dzivactva ŭ dziejnaści kłuba.
Jak žurnalistam udałosia daviedacca, u ciapierašni momant «Šachcior» vinien peŭnuju sumu za arendu stadyjona «Budaŭnik», jakaja źjaŭlajecca ŭłasnaściu horada. Pry hetym daŭhi «harniakoŭ» raspaścirajucca daloka za miežy Salihorska.
Doŭhi čas kamanda, kali pryjazdžała ŭ Minsk za dzień da matču, načavała ŭ haścinicy «Viktoryja Alimp», jakaja znachodzicca ŭ susiednim budynku ad štab-kvatery tak zvanaha Nacyjanalnaha alimpijskaha kamiteta. Ciapier dvuchmiesny numar z dvuma łožkami plus śniadanak u hetym hateli abychodziacca prykładna ŭ 200 rubloŭ za sutki. U takija numary zvyčajna sielać futbalistaŭ. Adnamiesny numar dla hałoŭnaha treniera, naprykład, kaštuje ŭ rajonie 180 rubloŭ.
Adnak ź niadaŭnich časoŭ dźviery hatela pierad «Šachcioram» začynilisia. FK doŭha žyŭ u hateli ŭ doŭh — niejak atrymoŭvałasia damaŭlacca na pahašeńnie sumy ŭ budučyni. Ale «harniaki» ŭ vyniku nie rabili hetaha. I atrymałasia, što mnohija hady pierad minskimi matčami «Šachcior» žyŭ u «Viktoryi» «biaspłatna».
U chod išli harantyjnyja listy, jakija składalisia z hatelem. U listach prapisvałasia, što FK abaviazujecca ŭ vyznačanyja terminy pahasić daŭhi, ale ŭ vyniku nie rabiŭ hetaha — a zamiest taho padpisvaŭ novyja listy.
Padčas minułaha siezona «harniakam» pastavili ŭmovu: ci spłačvajcie daŭhi i žyvicie dalej, ci šukajcie novy hatel. «Šachcior» abraŭ druhi varyjant (i abaviazak pierad «Viktoryjaj» pa-raniejšamu visić).
Na niejki čas saliharčanie pierasialilisia ŭ hatel Mariott, što pobač z futbolnym maniežam, choć hety hatel kudy daražejšy za «Viktoryju». Naprykład, dvuchmiesny numar u Mariott kaštuje ad 190 dołaraŭ za sutki, adnamiesny — ad 170 dołaraŭ. I na novym miescy «Šachcior» žyŭ u doŭh, jaki taksama nie pahašany.
Akramia taho, nie ŭsio dobra i pa raźlikach z futbalistami. Naprykład, udałosia daviedacca detali pierachodu Jahora Filipienki va «Urał». U svoj čas abaronca pierabiraŭsia z BATE ŭ «Šachcior» na adzin z samych vysokich u kłubie kantraktaŭ — u rajonie 20 tysiač dołaraŭ. Było heta jašče da ŭviadzieńnia limitaŭ. Paśla taho, jak «stoli» pa zarobkach uviali, mnohim hulcam prapanavali pajści na istotnaje źnižeńnie zarobku. Znoŭ ža, asnoŭnyja kantrakty zaklučalisia pavodle limitaŭ, ale byli jašče i dadatkovyja pahadnieńni.
Jahor pahadziŭsia na novyja ŭmovy, ale ŭ vieraśni 2022-ha pierajšoŭ va «Urał». Pry hetym, jak raskazali surazmoŭcy «Trybuny», pierachod moh i nie adbycca. Abaronca nie chacieŭ pakidać «Šachcior», pakul kłub całkam ź im nie raźličycca. A za amal dva hady suma doŭhu pierad hulcom nakapała vialikaja — niekalki socień tysiač dołaraŭ. Adnamomantna raspłacicca z hulcom «Šachcior» nie moh (ci nie chacieŭ), ale sudovaha razhladu ŭsio ž paźbieh.
Jahor Filipienka
Pavodle infarmacyi «Trybuny», dapamoh u hetym jakraz «Urał», jaki spłaciŭ doŭh «harniakoŭ» pierad Filipienkam, kab toj, pa sutnaści, zabyŭsia pra svaje pretenzii i pahadziŭsia pierajechać u Rasiju.
Takim ža čynam nibyta ŭ hetaje mižsiezońnie syšli i niekatoryja inšyja futbalisty. Praŭda, udakładniać proźviščy surazmoŭcy «Trybuny» nie stali.
A jašče raniej pretenzii da «daŭžnika» ŭ asobie «Šachciora» pradjaŭlali vienhry. «Harniaki» letam 2021-ha pravodzili jeŭrakubkavyja matčy tolki za miažoj z pryčyny sankcyj, što nakładzienyja na biełfutboł. U pryvatnaści, chatni pajadynak suprać «Foły Eš» ź Luksiemburha pravodziŭsia ŭ Vienhryi, na stadyjonie kłuba «Mieziekieviešd».
Na bazie hetaha FK «harniaki» treniravalisia, a ŭ kłubnym hateli žyli i pierad pieršym matčam ź luksiemburžcami, i pierad hulnioj u adkaz. A kali bolš dakładna, z 16 pa 26 lipienia. Adnak za pražyvańnie svoječasova tak i nie zapłacili. Jak raskazvaŭ u ŚMI viadomy ŭ minułym ukrainski futbalist Siarhiej Kuźniacoŭ, jaki zajmajecca ciapier u Vienhryi pradprymalnictvam, a taksama dapamahaje kłubam z postsavieckaj prastory ŭ arhanizacyi zboraŭ i matčaŭ, «harniaki» zastalisia vinnyja bolš za 13 tysiač jeŭra.
Pa kantrakcie jany byli abaviazanyja pahasić sumu ciaham miesiaca, ale tak i nie zrabili hetaha. Ci pavinien «Šachcior» niešta vienhram u ciapierašni momant, nam daviedacca, na žal, nie ŭdałosia.
Niderhaus i Marčanka — pieški ŭ schiemach «Šachciora»
Kali stała viadoma pra zatrymańnie spartyŭnaha dyrektara «harniakoŭ» Uładzimira Niderhausa, rasijanin Śmirnoŭ u svaim telehram-kanale napisaŭ, što «čas zatrymlivać tavaryša Marčanku. Da jaho pytańniaŭ pavinna być značna bolš».
«Trybuna» pahutaryła z roznymi ludźmi, jakija majuć ujaŭleńni pra toje, jak prakručvajucca spravy ŭ Salihorsku. I jany dali zrazumieć, što Marčanka i Niderhaus — usiaho tolki pieški ŭ kałamutnych spravach «Šachciora».
Alaksandr Marčanka ŭ ciapierašni momant źjaŭlajecca dyrektaram kłuba. Uładzimir Niderhaus da niadaŭniaha času byŭ u FK spartyŭnym dyrektaram, praŭda, jaho proźvišča na sajcie kłuba ŭžo nie znajści — paśla źjaŭleńnia naviny pra zatrymańnie funkcyjaniera z kiraŭnictva chucieńka prybrali.
Pa źviestkach «Trybuny», kazachstaniec raniej naviedvaŭ praktyčna ŭsie treniroŭki kamandy, razmaŭlaŭ ź lehijanierami i niekatorymi biełarusami. Uvohule ŭvažliva sačyŭ za pracaj kalektyvu. Ale ŭ hetaje mižsiezońnie paśla vychadu kamandy z adpačynku Niderhaŭs nie źjaviŭsia ni na adnoj treniroŭcy. Bolš za toje, apošni raz u mesendžarach funkcyjanier byŭ 14 studzienia, chacia raniej, pa nazirańniach našych surazmoŭcaŭ, byŭ na suviazi ledź nie kruhłasutačna.
Zrešty, kudy cikaviejšaje inšaje. Jak udałosia daviedacca, usimi spravami pa tranśfierach užo niekalki hadoŭ niehałosna, znachodziačysia ŭ cieniu, zajmajecca inšy čałaviek — Jaŭhien Kułtajeŭ. Padrabiaźniej pra toje, jak prakručvajucca schiemy ź pierachodami hulcoŭ u/z Salihorska dziakujučy hetamu ahientu, «Trybuna» pisała ŭviesnu 2020-ha.
Z tych časoŭ, jak zapeŭnivajuć krynicy «Trybuny», ničoha nie źmianiłasia. Kułtajeŭ viadzie pieramovy z futbalistami, u tym liku pa finansavym składniku, ale nidzie aficyjna nie fihuruje i nijakaj pasady nie zajmaje. Usie podpisy ŭ dakumientach naležać Marčanku i Niderhausu. Takim čynam, navat kali za «Šachcior» i voźmucca praz sumnieŭnyja schiemy, Kułtajeŭ da ich jak by i nie maje dačynieńnia.
Pry hetym surazmoŭcy prapanujuć brać jašče vyšej. Maŭlaŭ, i sam Kułtajeŭ adyhryvaje daloka nie viadučuju rolu. Kudy bolš ułady, što naturalna, u staršyni praŭleńnia «Šachciora», hienieralnaha dyrektara «Biełaruśkalija» Ivana Hałavataha.
Ivan Hałavaty z Alaksandram Łukašenkam
Mienavita jon vyrašaje, kamu i kolki davać hrošaj, pierad kim i jakim čynam zakryvać daŭhi. I navat kali na rachunku kłuba aficyjna niama finansaŭ, jany biarucca ź inšych krynic, pa sutnaści, ź biudžetu «Biełaruśkalija».
Čamu futbolny Salihorsk nie vyklikaŭ cikavaści z boku kantralujučych orhanaŭ, niahledziačy na bahaćcie dziŭnych ździełak, možna tolki zdahadvacca. Samaja vidavočnaja hipoteza — suviaź Hałavataha ź siamjoj Łukašenak. Pavodle infarmacyi ŚMI, kalijny mieniedžar źjaŭlajecca chrosnym baćkam adnoj z dačok Viktara Łukašenki.
Ci dapamoža heta ciapier paźbiehnuć pieraśledu i pakarańnia? Ci, moža, uśled za Niderhausam palacić hałava Marčanki, a bos «Biełaruśkalija» zastaniecca «suchim», bo jon hraje važnuju rolu ŭ abychodzie kalijnych sankcyj, što nakładzienyja na Biełaruś? Pa infarmacyi «Trybuny», futbolnaj historyjaj zacikavilisia ŭ siłavych strukturach Łukašenki, z-za čaho i pačalisia aktyŭnyja pravierki ŭ kłubie.