«Nie mahu navat ujavić». Ci mohuć biełaruskija śpiecsłužby vykraści apanientaŭ ułady z-za miažy?
Zavočnyja sudy dali fihurantam spravy «Čornaj knihi Biełarusi», a taksama Alaksandry Hierasimieni i Alaksandru Apiejkinu pa 12 hadoŭ kałonii. Ciapier u sudzie razhladajuć spravu Śviatłany Cichanoŭskaj, Paŭła Łatuški i pradstaŭnikoŭ Kaardynacyjnaj rady. Usie jany znachodziacca za miažoj. Ci pojdzie nastupnym krokam režym na vykradańnie apanientaŭ? I nakolki heta mahčyma arhanizavać na terytoryi Jeŭrasajuza?
23.01.2023 / 13:11
«Vyvieźci nielehalna na mašynie nie atrymajecca»
Pradstaŭnik Abjadnanaha pierachodnaha kabinieta pa adnaŭleńni zakonnaści i pravaparadku Alaksandr Azaraŭ raskazaŭ, što ŭ BYPOL niama infarmacyi pra toje, što režym źbirajecca vykradać ludziej, jakich zavočna asudzili ŭ Biełarusi.
«Tearetyčna, heta mahčyma, ale, na maju dumku, praktyčna — nie.
U ich mohuć być dumki, kab pasłać ludziej, jakija b arhanizavali zachop i vyvieźli. Aficyjna takaja mašyna nijak nie vyjedzie praz punkty propusku, bo čałavieka naŭrad ci možna tak schavać, kab jaho nie znajšli. Nielehalna na mašynie nie atrymajecca.
Kali iści pieššu, to heta dziasiatak kiłamietraŭ, vałakčy za saboj zatrymanaha čałavieka budzie vielmi ciažka.
Taksama śpiecsłužby Polščy i Litvy nazirajuć za biełarusami, harantujuć im niedatykalnaść.
Adzinaje — mašyny na dypłamatyčnych numarach nie nadhladajucca», — adznačaje Azaraŭ.
Ale vykarystańnie dypłamatyčnaha transpartu dla vykradańnia ludziej moža mieć nastupstvy, jakija pojduć daloka.
«Vyvieźci čałavieka z krainy Jeŭrasajuza, ja dumaju, niemahčyma. Z krain ADKB — tak, mahčyma, bo śpiecsłužby hetych krain supracoŭničajuć ź biełaruskimi ŭładami», — miarkuje Alaksandr Azaraŭ.
«Asobu, jakuju buduć vykradać, mohuć vyvozić praź mihracyjnyja ściežki»
Pradstaŭnik Abjadnanaha pierachodnaha kabinieta pa tranzicie ŭłady Pavieł Łatuška ličyć, što ryzyka takoha scenaryja jość, bo Łukašenka patrabuje, kab da jaho «prypaŭźli na kaleniach i prasili prabačeńnia».
«Heta jaho piersanalnaja matyvacyja, a palityčnaja — u tym, što jon takim čynam nanosić udar pa sistemie demakratyčnych siłaŭ Biełarusi. U suviazi z hetym i byŭ realizavany scenaryj z Pratasievičam, jon praduhledžvaŭ mienavita vykradańnie i dastaŭku ŭ Biełaruś. Heta mieła niekatoryja dematyvujučyja faktary siarod demakratyčnych siłaŭ.
Što tyčycca mianie, to možna pryhadać, kali prapahandysty źniali film (pad kantrolem KDB) ab maim vyvazie ŭ bahažniku aŭtamabila. Adnačasova ja atrymlivaŭ pahrozy, była infarmacyja, što majo proźvišča vystaŭlenaje ŭ darknecie dla ažyćciaŭleńnia fizičnaj likvidacyi albo vykradańnia. Pastupali sihnały ab tym, što pracujuć kryminalnyja hrupy, jakija byli pavinny spravakavać incydent kryminalnaha charaktaru z maim udziełam ci inšych pradstaŭnikoŭ demakratyčnych siłaŭ, kab tut nie było vidać palityčnuju hlebu.
Jašče možna razhladać jak adzin z prykładaŭ zabojstva Paŭła Šaramieta», — kaža palityk.
Pavieł Łatuška nahadvaje, što ŭ KDB raniej była stvoranaja struktura, jakaja adkazvała za palityčny pieraśled aktyvistaŭ za miežami Biełarusi. Palityk miarkuje, što jana nie prypyniła svajho funkcyjanavańnia i dziejničaje siońnia.
«Pieršy krok režymu — vyniasieńnie prysudu, a nastupny — dabicca taho, kab čałaviek byŭ pakarany praz turemnaje źniavoleńnie, — kaža Pavieł Łatuška. —
Śpiecsłužby dyktatarskich režymaŭ majuć scenaryi, jakija źviazanyja z vyvazam tych ci inšych asob z terytoryj zamiežnych krain u svaje. Biezumoŭna, biełaruski KDB taksama maje takija raspracavanyja scenaryi».
Palityk zhadvaje adzin z vypadkaŭ u svajoj dypłamatyčnaj praktycy.
«Hramadzianin Biełarusi źviarnuŭsia ŭ pasolstva z prośbaj, kab jaho vyvieźli z terytoryi Polščy ŭ Biełaruś. Jon žyŭ u pasolstvie i paśla vyjazdžaŭ dypłamatyčnym transpartam. Polski bok nie prymušaŭ hetuju asobu pakinuć aŭtamabil, jamu ŭdałosia vyjechać.
Ja viedaju praktyku, kali daradcy pasolstvaŭ pa biaśpiecy supravadžajuć dypłamataŭ, jakija mohuć pa tych ci inšych pryčynach zastacca za miažoj, naŭprost da samalota. Kab dypłamat nie źbieh pa darozie. Tut možna zhadać situacyju z Kryścinaj Cimanoŭskaj, jakuju prymušali vyjechać ź Japonii, supravadžali jaje da aeraporta. I tolki dziakujučy tamu, što jana publična stała prasić ab dapamozie, heta nie ŭdałosia zrabić.
Zrazumieła, što mohuć być scenaryi vykradańnia z ulikam incydentu z Pratasievičam. I heta pakazvaje, što ŭ režymu niama abmiežavańniaŭ, jon hatovy iści navat na situacyi, jakija źviazanyja z samym mocnym parušeńniem mižnarodnaha prava», — razvažaje Pavieł.
Palityk ličyć, što tut možna razhladać varyjant, što asobu, jakuju buduć vykradać, stanuć pieravozić nie praz pahraničny pierachod, a, naprykład, praź mihracyjnyja ściežki.
«Jakija, darečy, napracavaŭ za hetyja dva hady režym u kirunkach Litvy i Polščy. Hety scenaryj stanovicca absalutna realnym.
Taksama važna razumieć, što na ŭzbrajeńni dyktatarskich režymaŭ jość psichatropnyja rečyvy, jakimi možna pryvieści čałavieka ŭ stan adsutnaści kantrolu za śviadomaściu, ale budzie składvacca ŭražańnie, što jon znachodzicca pad lohkim apjanieńniem ci maje prablemy sa zdaroŭjem.
Tady heta daje mahčymaść śpiecsłužbam, supracoŭniku pasolstva ci supravadžajučaj asobie prosta pakazvać dakumienty hetaj asoby i spakojna vyvozić za miežy krainy, dzie biełarus znajšoŭ svoj prytułak», — razvažaje Pavieł.
Jon adznačaje, što takija scenaryi mahčymyja, ale jany chutčej buduć tyčycca situacyj, kali režym sapraŭdy zachoča štości prademanstravać publična.
«Naprykład, u dačynieńni da čałavieka, jaki vałodaje niebiaśpiečnymi dla režymu źviestkami, — kaža Łatuška. — Na žal, my žyviom u žudasny čas, kali mohuć vykarystoŭvacca roznyja instrumienty i mietady na zadavalnieńnie patreb dyktatarskich režymaŭ».
«Nie mahu navat ujavić, kab takoje adbyłosia na terytoryi ES»
Ekśpiert polskaha Centra ŭschodnich daśledavańniaŭ Kamil Kłysinski ličyć, što ŭ biełaruskich śpiecsłužbaŭ niama mahčymaściaŭ i srodkaŭ dla arhanizacyi vykradańnia na terytoryi Jeŭrasajuza.
«Takija zavočnyja prysudy prosta dla prapahandy, pakazać, što jany «pakarali» takim čynam hetych ludziej. Pakul vykazvańniaŭ Łukašenki pra toje, što jany buduć vykradać, ja nie čuŭ.
Mahčymaści pa vykradańni ludziej ź ES byli ŭ rasijskich śpiecsłužbaŭ. Navat, chutčej, mahčymaści nie pa vykradańni, a pa zabojstvie. Biełaruskija śpiecsłužby nieprafiesijnyja, niedaśviedčanyja. Z Pratasievičam jany arhanizavali pasadku samalota, ale heta zusim inšaje.
Prapahandyst Alaksandr Špakoŭski pałochaŭ vykradańniami jašče ŭ 2020—2021-m, ale ničoha takoha nie zdaryłasia. Heta prosta robicca dziela taho, kab jašče bolš zapałochać ludziej. Nie mahu navat ujavić, kab takoje adbyłosia na terytoryi ES», — ličyć Kamil Kłysinski.