«А что, белорусский язык существует? Так это красивый язык». Намеснік дырэктара «Белсата» расказаў пра моўную палітыку канала
Намеснік дырэктара тэлеканала «Белсат» Аляксей Дзікавіцкі даў вялікае інтэрв'ю радыё «Свабода», у якім сярод іншага закрануў і такі аспект, як моўная палітыка канала, — пашырэнне вяшчання на рускай мове і практыку двухмоўных эфіраў, якая многім падаецца заганнай.
18.01.2023 / 19:55
— «Белсат» цяпер многія крытыкуюць за рускую мову. Чаму вы пачалі рабіць стаўку на рускамоўную аўдыторыю Расіі і аўдыторыю ва Украіне? Які плён працы ў гэтым кірунку? Ці не замінае гэта працы для беларусаў?
— «Белсат» застаецца беларускамоўным каналам. У будні мы максімальна маем ад 2 да 2,5 гадзіны эфіру па-руску. А «Белсат» вяшчае 17—18 гадзін у суткі. Так што гэта вельмі малая частка эфіру.
У нас і раней было пару праграм па-руску (да прыкладу, сатырычная праграма «Вечерний шпиль», кароткая праграма «Вот так»). Праграма «Жэстачайшы мульт» была на трасянцы.
24 лютага 2022 года, калі пачалася вайна, мы сабраліся раніцай у студыі, і трэба было прымаць рашэнне, што рабіць. Вядома, што трэба было пераходзіць як мага хутчэй на жывы эфір. Паўстала пытанне: на якой мове. І мы прынялі рашэнне, што на дзвюх мовах пачынаем вяшчаць. Беларуская мова, вядома, будзе нашай асноўнай. Але ў нас ёсць гледачы — украінцы, расіяне, мы хочам, каб праўду пра нас пабачылі не толькі ў Беларусі. У нас ёсць пэўная публіка ў Казахстане — каля 10%, у Арменіі, у Азербайджане, у Малдове — будзем вяшчаць на дзвюх мовах. І гэта апраўдалася.
На пачатку вайны наш рускамоўны канал «Вот так» меў каля 300 тысяч падпісчыкаў. А зараз — 1 мільён. І што важна — прыкладна палова падпісчыкаў і ўвогуле праглядаў — з расійскіх ІР. Калі за год палічыць — гэта сотні мільёнаў праглядаў. Я лічу гэта вельмі істотным. Бо часта расіяне не разбіраюцца, можа, думаюць дзе-небудзь у Сібіры, што гэта афіцыйныя беларускія каналы, калі вяшчаюць па-беларуску…
Але калі паглядзець на фронт не вайсковы, а інфармацыйны, на пачатку вайны на гэтым інфармацыйным фронце было вельмі мала жаўнераў. Каго мы можам назваць? Свабодаўскі праект «Настоящее время», «Нямецкую хвалю» — і ўсё. Потым «Дождь» аднавіў вяшчанне, але ў іх праблемы. А беручы пад увагу моц і такое «багацце» расійскай дзяржаўнай прапаганды — гэта нуль, мы вельмі слабенькія. Таму я вырашыў, што вельмі істотна гаварыць расіянам пра гэта. Бо вораг жа адзін.
Калі Расія паламае зубы аб Украіну, гэта залежыць і ад Беларусі. Калі некалькі тысяч расіян зразумеюць, што творыць іх урад, гэта варта рабіць. І яшчэ адзін істотны момант: калі шмат гадзін у эфіры сядзеў беларускамоўны і рускамоўны вядоўца, вельмі цікава было чытаць каментары расіян.
То-бок, у прынцыпе, гэта не было мэтай, але аказалася, што для часткі расіян мы адкрылі існаванне беларускай мовы і зрабілі яе раўнапраўнай. Нам шмат пісалі: «А что, белорусский язык существует? Так это красивый язык».
Таму мы працягваем рускамоўнае вяшчанне. Мы хочам, каб нас глядзелі і ў Расіі, і ва Украіне, у нас ёсць цяпер дзве беларуска-ўкраінскія праграмы. Так што мы ўсё больш становімся рэгіянальным тэлеканалам, абсалютна не губляючы сваёй беларускай ідэнтычнасці.