Praryŭ u daśledavańni raku kryvi
Navukoŭcy stvaryli pieršyja «arhanoidy» kaściavoha mozhu čałavieka.
06.01.2023 / 23:54
Fota: vecteezy.com
Daśledčyki z Oksfardskaha i Birminhiemskaha ŭniviersitetaŭ ździejśnili surjozny praryŭ u lačeńni raku, stvaryŭšy pieršyja «arhanoidy» kaściavoha mozhu, jakija dakładna paŭtarajuć klučavyja asablivaści kaściavoha mozhu čałavieka. Technałohija dazvalaje adnačasova pravodzić analiz niekalkich supraćrakavych preparataŭ i testavańnie piersanalizavanych mietadaŭ lačeńnia dla asobnych chvorych na rak.
Asablivaści štučnych arhanoidaŭ, apisanych u daśledavańni, niadaŭna apublikavanym u časopisie Cancer Discovery, vielmi padobnyja da kletkavych, malekularnych i strukturnych asablivaściej mijełoidnaj tkanki (ź jakoj vyrastajuć kletki kryvi) kaściavoha mozhu.
Daśledavańnie taksama pakazała, što hetyja arhanoidy zabiaśpiečvajuć mikraasiarodździe, jakoje moža padtrymlivać vyžyvańnie kletak pacyjentaŭ sa złajakasnymi navatvorami kryvi, u tym liku kletki množnaj mijełomy, isnavańnie jakich ciažka padtrymlivać pa-za čałaviečym arhanizmam.
Doktar Abduła Chan, navukovy supracoŭnik Instytuta sardečna-sasudzistych navuk imia sera Hienry Vełkama pry Birminhiemskim univiersitecie i adzin z aŭtaraŭ daśledavańnia, skazaŭ: «Pavodle našych nazirańniaŭ, kletki ŭ stvoranych arhanoidach kaściavoha mozhu nahadvajuć sapraŭdnyja kletki kaściavoha mozhu čałavieka nie tolki z punktu hledžańnia ich aktyŭnaści i funkcyj, ale i ŭ ich strukturnaj uzajemasuviazi: roznyja typy kletak samaarhanizujucca i raźmiaščajucca ŭnutry hetych arhanoidaŭ taksama, jak i ŭ arhaniźmie čałavieka».
Heta žyćciepadobnaja struktura dazvoliła kamandzie navukoŭcaŭ vyvučyć, jak kletki ŭ kaściavym mozhu ŭzajemadziejničajuć, kab padtrymlivać narmalnuju vypracoŭku kletak kryvi, i jak heta ŭzajemasuviaź parušajecca pry fibrozie kaściavoha mozhu (mijełafibroz), kali ŭ kaściavym mozhu źjaŭlajecca šmat rubcovaj tkanki, jakaja źniščaje jaho. Fibroz kaściavoha mozhu moža raźvicca ŭ pacyjentaŭ z peŭnymi typami raku kryvi i dahetul zastajecca nievylečnym.
«Kab pravilna zrazumieć, jak i čamu raźvivajecca rak kryvi, nam treba vykarystoŭvać ekśpierymientalnyja sistemy, jakija vielmi padobnyja da taho, jak pracuje kaściavy mozh čałavieka, čaho ŭ nas pakul niama. Dakładniej, raniej takoha nie było. Heta sapraŭdy vydatna, što ciapier u nas jość heta cudoŭnaja sistema, bo my, narešcie, zmožam vyvučać rak niepasredna, vykarystoŭvajučy kletki našych pacyjentaŭ, zamiest taho, kab spadziavacca na zvyčajnyja madeli žyvioł abo inšyja bolš prostyja sistemy, — kaža prafiesar Betan Psajła, lekar-hiematołah, kiraŭnik daśledčaj hrupy miedycynskaha fakulteta Redklifa pry Oksfardskim univiersitecie i staršy aŭtar daśledavańnia. — My spadziajomsia, što hetaja novaja mietodyka dapamoža paskoryć adkryćcio i testavańnie novych mietadaŭ lačeńnia raku kryvi, kab chutčej stvaryć palepšanyja preparaty dla našych pacyjentaŭ».
Doktar Chan taksama dadaŭ, što heta adkryćcio — vielizarny krok napierad, jaki dazvalaje lepš zrazumieć zakanamiernaści rostu rakavych kletak i patencyjna stvaryć bolš piersanalizavanyja padychody da ich lačeńnia.
«Raspracoŭka i pravierka novaj sistemy — heta pieršy važny krok, i my budziem pracavać dalej, kab lepš zrazumieć pracesy ŭ kaściavym mozhu ŭ zdarovych ludziej, i što adbyvajecca, kali čałaviek chvareje na rak kryvi», — padahulniaje jon.