«Выказвацца ў адрас лукашэнкаўцаў небяспечна, таму адыгрываюцца на іншых». Чаму людзям важна знайсці вінаватага ў рэпрэсіях?
Апошнім часам беларусы шукаюць вінаватых у сітуацыі, у якой аказаліся. Пад крытыку трапляюць тыя, хто з’ехаў, або тыя, хто застаўся, але маўчыць і не выказваецца. Псіхатэрапеўтка Наталля Скібская тлумачыць, чаму так адбываецца і як без агрэсіі можна «выліваць» эмоцыі ў сацсетках.
27.11.2022 / 20:26
Фота: сацсеткі
Наталля кажа, што беларусы ў краіне цяпер вельмі фрустраваныя. Татальна няма задавальнення патрэбы ў бяспецы.
«Арганізм спрабуе гэтую патрэбу рэалізоўваць, але ў яго не атрымліваецца. Для таго, каб гэта зрабіць, трэба знайсці, якім чынам. З-за бяссілля няма рычага ўплыву, таму людзі спрабуюць знайсці чалавека, які мог бы гэта ўсё выправіць, ці таго, хто ў гэтым, на іх думку, «вінаваты», — расказвае Наталля.
Калі штосьці з’яўляецца ў нашым асяроддзі небяспечным, мы рэагуем на гэта так: альбо збягаем, альбо спрабуем небяспечную рэч знішчыць.
«Вядома, тут узнікае спачатку страх, а потым агрэсія, якую няма куды выліць, — разважае Наталля. —
Выказвацца ў адрас Лукашэнкі небяспечна, сілавікоў — таксама, таму адыгрываюцца на іншых. Яно прарываецца ў выглядзе эмацыйных пастоў у інтэрнэце, абвінавачванняў, таксічных каментароў.
Зліў эмоцый у інтэрнэце — тыповая пасіўная агрэсія. Трэба дзесьці разраджацца, але гэта варта рабіць у трэнажорнай зале, хадзіць на бокс, у цір ці да псіхолага. У публічнай прасторы астатнія будуць спажываць гэтую агрэсію і толькі павялічваць яе колькасць.
Зразумець, чаму так адбываецца, можна. Людзі стомленыя, даўно хочацца, каб гэта ўсё скончылася. Столькі напругі трымаць у сабе нерэальна, зносіць дах».
Чалавек уладкаваны так, што спачатку мы адчуваем эмоцыі, а потым мозг абгрунтоўвае іх. Тое, што людзі навучыліся эмоцыі душыць ці ігнараваць, не азначае, што іх няма.
«Можна ж напісаць, што не «ты вінаваты», а «я злуюся», «я баюся», — кажа Наталля. —
У нас у цэлым няма эмацыйнай культуры. Для людзей нармальна плакаць на пахаванні, а на вяселлі смяяцца. Ва ўсім астатнім нібы забараняюць адчуваць. Пасля загону эмоцый пад дыван яны прарываюцца ў выглядзе таксічных пастоў у інтэрнэце, абвінавачванняў.
У вачах навакольных такі чалавек ператвараецца ў нейкую крывацечную язву».
Наталля кажа, што людзі вінавацяць іншых у тым ліку з-за таго, што ім кепска. Яны адчуваюць сябе самотнымі, расчараванымі, спалоханымі.
«Спрабуюць ад гэтага болю пазбавіцца і робяць гэта такім неканструктыўным спосабам.
Людзі ў Беларусі баяцца, што тыя, хто з'ехаў, не вернуцца. Яны адчуваюць сябе кінутымі. Але не трэба мерацца, каму горш. Дрэнна ўсім: і тым, хто з'ехаў, і тым, хто застаўся.
Заўважыла, што магчымая мабілізацыя памяняла трошкі стаўленне людзей да тых, хто з’язджае: пайсці на вайну страшней, чым сесці ў турму. Змякчэла ў іх крыху рэакцыя на ад'езд мужчын, напрыклад», — расказвае яна.
Як варта падтрымліваць беларусаў у краіне? «Трэба паказваць, што вам не ўсё роўна,
— лічыць Наталля. — І гэта павінна рабіць не толькі Ціханоўская, а ўсе беларусы».